Đất đỏ bazan là một loại đất có diện tích khoảng 750 triệu hecta trên toàn thế giới. Trong đó, Việt Nam có khoảng 3 triệu ha chiếm gần 10% diện tích cả nước. Đây là một loại màu mỡ, giàu dinh dưỡng, tốt cho cây trồng.
Nguồn gốc đất đỏ Bazan
Đất đỏ Bazan (hay còn gọi là Ba-dan) là một loại đá mácma được hình thành do quá trình phun trào lớp vật chất ở sâu trong vỏ trái đất. Theo quá trình phun trào của núi lửa, các lớp vật chất này được trào ra bề mặt trái đất và đông nguội hình thành nên lớp đất đỏ bazan ở một số vùng trên thế giới.
Đặc điểm của đất bazan
Theo kết quả nghiên cứu phân loại đất (FAO), nhóm đất đỏ được chia làm 3 màu gồm đất đỏ nâu, nâu vàng và mùn vàng đỏ.
Đặc điểm chung của nhóm đất này có đất chua, độ no bazo thấp, tầng đất tương đối dày, khoáng sét chủ yếu là kaolinite, hạt kết tương đối bền, thoát nước nhanh. Đặc điểm nổi bật của đất này là độ dốc nhỏ, tầng đất dày, tơi xốp, nhiều chất dinh dưỡng.
Độ ph của đất được đánh đo đạc có giá trị khoảng dưới 4.5. Đây là ngưỡng giá trị được đánh giá rất chua.
Đất đỏ thường có tại vùng núi, ở các khu vực như Tây Nguyên, Tây Bắc. Nhóm đất này có sự phân bố ở nhiều nơi vùng đồi núi của nước ta. Thường xuất hiện ở dưới tán rừng mưa nhiệt đới hoặc ôn đới. Đất đỏ có tầng chất hữu cơ mỏng, và hàm lượng chất hữu cơ ở đất kém, đất không được phì nhiêu, chứa nhiều mùn, và nhiều axit fulvonic.
Đất đỏ có màu đỏ gạch, nhóm đất có màu đỏ hoặc lẫn đỏ, thường xuất hiện.
- Đất có màu đỏ gạch hoặc đỏ.
- Hình thành: đất đỏ bazan được hình thành từ đá bazan, do sự phun trào của maxma.
- Thành phần: Tầng đất đỏ có nhiều chất vô cơ, N, S,…vv, mùn, sét.Hàm lượng oxit nhôm cao.
Một số cây trồng thích hợp với đất đỏ
Với đặc tính của đất đỏ nhiều loại cây trồng đã và đang được người dân nơi vùng đất này chọn trồng và đã mang lại nhiều hiệu quả kinh tế cao đáng kể.
Cây công nghiệp thích hợp với đất đỏ
Một số cây trồng thích hợp với đất đỏ là cây công nghiệp dài ngày như cafe hồ tiêu, chè, cao su, điều..vv . Các cây công nghiệp lâu năm này đã và đang trở thành nguồn thu nhập chính của người dân nơi đây, đặc biệt là vùng đất đỏ badan Tây nguyên. Các sản phẩm từ các cây công nghiệp này mang lại giá trị lớn cho từng năm, làm nâng cao đời sống và tăng thu nhập cho người trồng.
Cây cà phê hợp với đất đỏ
Cà phê là loại cây dễ sống, sinh trưởng và thích nghi tốt trong nhiều điều kiện sống, tuy nhiên cây lại thích hợp với đất đỏ và điều kiện khí hậu nắng nóng. Vì thế mà cây cà phê là cây được trồng nhiều nhất và phổ biến tại vùng đất đỏ. Vì cây phát triển mạnh và cho năng suất nhiều.
Bên cạnh đó muốn cây cho quả nhiều và nhiều cành cây phát triển chúng ta khi trồng nên để ý đến chế độ phân bón và cách chăm sóc hiệu quả để cây đạt hiệu quả cao nhất. Một số chú ý về phân bón chúng ta nên bón lót phân trước khi trồng cây xuống, cho phân lót vào hố, đất hố rồng cần tơi xốp. Có thể trồng các cây họ đậu, xen để cải tạo đất và tránh được cỏ dại mọc nhiều.
Cây hồ tiêu thích hợp trồng ở đất đỏ
Ngoài cà phê thì cây hồ tiêu cũng là một trong các cây trồng được chọn để trồng phổ biến ở khu vực đất đỏ. Hồ tiêu là loại cây dễ thích nghi với đất đỏ bagian, ngoài ra hồ tiêu là cây thích nghi được với môi trường nắng nóng, đất khô, cây không chịu ngập úng. Vì thế mà cây hồ tiêu trồng ở nhiều nơi các vùng đất đỏ. Các sản phẩm từ hồ tiêu khô, hồ tiêu tươi được xuất khẩu rất nhiều. Cây hồ tiêu thường được thu hoạch vào mùa xuân, đầu năm.
Cây cao su thích hợp với đất đỏ
Loại cây thứ 3 hay được trồng là cây Cao su. Cây cao su là loại cây công nghiệp dài ngày dễ sống, dễ chăm sóc và sinh trưởng, phát triển. Ngoài ra cao su còn là cây thích nghi được với môi trường và khí hậu nóng, đất khô hạn lâu năm. Vì thế mà cây cao su là một trong những cây công nghiệp được chọn trồng ở đất đỏ, cây không những là cây chống xói mòn mà điều đáng quan tâm là hiệu quả kinh tế mà cây mang lại cực kỳ lớn. Là nguồn thu nhập chính và chủ lực của người dân nơi đây.
Cây chè phù hợp trồng ở đất đỏ
Nhắc đến cây chè chúng ta không xa lạ khi chè được trồng ở đất đỏ vùng Tây nguyên, Thái nguyên, hay đông nam bộ. Cây chè là cây có sự sinh trưởng và phát triển bền bỉ, cây có sức sinh trưởng và thích nghi cao. Sống được ở những nơi có vùng đất khô, kém dinh dưỡng, Tuy nhiên nếu muốn cây chè cho nhiều búp, hiệu quả kinh tế cao thì chúng ta nên chăm chú vào việc bón phân, chăm sóc và cắt tiwra đốn cành đúng quy định. Vì cây chè là một trong những cây mang lại thu nhập lớn cho người dân trồng chè.
Cây ăn trái thích hợp với đất đỏ
Một số cây ăn quả thường xuyên được trồng ở đất đỏ là các cây
Cây bơ
Đặc điểm của loại đất đỏ đặc biệt là đất đỏ bazan là có lớp canh tác dày tuy nhiên lại có độ thoát nước tốt, lượng chất hữu cơ cao. Vì thế mà thích hợp để trồng cây bơ, cây bơ nhờ đặc điểm thực vật học của cây thích nghi tốt với đất và do khí hậu cũng như lượng mưa tại các khu vực đất đỏ tốt cung cấp đầy đủ độ ẩm nên cây bơ sinh trưởng và phát triển tốt và cho quả to.
Cây sầu riêng
Với sự sinh trưởng và phát triển tốt, cây sầu riêng rất phát triển ở những khu vực đồi núi đất đỏ. Với Đất đỏ bazan có sự thoát nước tốt nên thích hợp vói trồng sầu riêng. Ngoài ra cây sầu riêng là cây tồng lâu năm, cho nhiều vụ thu hoạch và số lượng quả lớn. Từ đấy cây sầu riêng là cây mang lại hiệu quả kinh tế cao, là một trong những cây trồng nâng cao đời sống của người dân.
Cây cam, quýt đường
Cam, quýt trái vụ và một số cây cam, quýt khác được người dân và cán bộ đã đưa vào trồng thử nghiệm trên đất đỏ đồi núi. Từ những chuyên đề và kinh nghiệm chăm sóc tốt. cây cam, quýt đã và đang được trồng nhiều ở vùng đất đỏ, mang lại lợi nhuận cũng đáng kể.
Các loại cây khác thích hợp với đất đỏ
Cây mắc ca
Trái ngược với các cây công nghiệp dài ngày khác thì cây mắc ca lại ưa khí hậu ôn hòa, mát mẻ hơn, Tuy nhiên nhờ sự sáng tạo của người dân nơi đây, họ đã đưa cây ắc ca vào trồng xen kẽ với các vụ cây khác ở những nơi đất đỏ. Kết hợp chăm bón hợp lý mà cây mắc ca hiện tại đang được nhiều hộ dân trồng với kết quả rất đáng nói. Từ việc mạnh dạn và sáng tạo trong trồng trọt mà cây mắc ca đã dần được trồng ở nhiều khu vực hơn, đa dạng nhiều đất trồng hơn và từ đấy góp phần cải tạo đời sống của người dân .
Cây hoa hòe
Là cây thuốc chữa được nhiều bệnh dân gian cũng như là cây lấy hoa làm trà giải nhiệt thanh mát và tót cho sức khỏe. Hiện nay cây hoa hòe đang được người dân ở các khu vực đồi núi, khu vực có đại hình đất đỏ đang tiến hành trồng. Cây có sựu sinh trưởng và phát triển tốt, rất thích hợp trồng ở nhiều loại đất và đất đỏ bazan. Cây đem lại nhiều ứng dụng và đem lại hiệu quả kin htees cao nhờ các sản phẩm từ hoa hòe. Từ đấy người dân ở nhiều địa phương không chỉ đồng bằng mà còn các tỉnh miền núi cũng đang và đã mở rộng trồng hoa hòe.
Kết
Trên đây, Báo khuyến Nông đã chia sẻ với các bạn một số thông tin về các loại cây phù hợp với đất đỏ. Với những đặc điểm ưu việt và kỹ thuật canh tác phù hợp, đất đỏ Bazan là một loại đất tiềm năng cho phát triển nông nghiệp, góp phần nâng cao đời sống của người dân ở khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Hy vọng rằng bài viết trên đây sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin bổ ích nhé!
