Hoa lay ơn là loại hoa quen thuộc trong đời sống của người Việt, nhưng ý nghĩa của loài hoa này thì ít người biết. Hoa lay ơn là một loại hoa đẹp hoa trang trí không gian nhà cũng như đặc biệt hoa trang trí ban thờ ngày lễ tết, hoa lay ơn được sử dụng nhiều vào dịp tết đến xuân về, hoa đẹp, nở rộ. Hãy cùng xem ý nghĩa hoa lay ơn trong phong thủy, tình yêu và ngày Tết như thế nào qua bài viết dưới đây!
Hoa lay ơn là gì?
Hoa lay ơn hay còn gọi là hoa day ơn có tên khoa học là Gladiolus. Có khoảng 260 loài và 10.000 giống, loài hoa này có tất cả các màu sắc như màu da cam, đỏ, xanh phấn, màu hồng, màu vàng. Hoa nở trên một cành cây dài từ 40 – 80cm và rất lâu tàn vì thế luôn được lựa chọn trong các dịp trọng đại và Tết Nguyên đán.
Nguồn gốc xuất xứ của hoa lay ơn
Hoa lay đơn hay còn còn gọi là kiếm lan, hoa day đơn, có tên khoa học là Gladiolus, có nguồn gốc từ Châu Phi. Hoa lay ơn được sử dụng nhiều nhất tại các nước phương Tây, trong những năm gần đây mới được du nhập vào Việt Nam. Loài hoa này hiện nay có khoảng 260 loài, chủ yếu phân bố ở các nước phương Tây.
Hoa day ơn có nguồn gốc bắt đầu từ châu Phi, châu Á. Đến giữa những năm 1739 và 1745 chúng được biết tới ở châu Âu qua sự giới thiệu của khách du lịch, thương mại ở Ấn Độ.
Đặc điểm của cây hoa lay ơn
- Hoa lay ơn được phát triển từ thân hình tròn, đối xứng bằng các lớp vỏ có màu nâu nhạt và có thớ sợi, thân cây thường không có nhánh.
- Lá nhỏ có hình lưỡi kiếm, mỗi thân có từ 1 – 9 lá nhỏ đan xen nhau, có gân sọc ở viền ngoài và được bao trong 1 lớp vỏ bọc bên ngoài. Phiến là của lay ơn thường có hình chữ thập hoặc phẳng.
- Hoa lay ơn có kích thước lớn, mọc thành cụm những bông hoa lưỡng tính được xếp về 1 phía. Đài hoa và cánh hoa hợp thành một cấu trúc hình ống được gọi là lá đài. Bao hoa có dạng hình phễu, thường gắn với nhị ở đáy, vòi nhị có 3 nhánh hình thìa,dạng chỉ.
- Ở bầu nhụy có dạng quả nang gồm 3 ngăn có dạng hình thuôn và hình cầu, bên trong chứa hạt có lông màu nâu và thường nứt ra theo chiều dọc.
- Hoa lay ơn có màu sắc rất đa dạng và phong phú do được lai tạo nhiều giống khác nhau từ hồng đến đỏ thẫm, từ trắng đến các màu kem, cam, đỏ,…
- Hoa lay ơn có đặc tính sống bán chịu hạn, phù hợp với các vùng có khí hậu ôn đới.
Thân cây tròn, không có nhánh, có thớ sợi. Lá màu xanh bóng, cứng, lá nhỏ hình lưỡi kiếm xếp thành 2 dãy so le nhau. Hoa lay ơn có hình phễu, gắn nhị ở đáy, mọc thành chuỗi, nở từ dưới lên trên. Mỗi bông hoa có 5 cánh mỏng, xếp đối chồng lên nhau. Quả của hoa lay ơn có hình bầu dục thuôn dài, bên trong chứa nhiều hạt màu nâu, nứt theo chiều dọc. Củ của hoa lay ơn mọc theo chùm, củ lớn có đường kính là 3,5 – 4cm, dưới củ lớn có 4-5 củ nhỡ đường kính khoảng 1,5 – 2,5cm. Các củ này đều có thể nhân giống được.
Truyền thuyết về hoa lay ơn
Một vùng đất nọ bị xâm chiếm, quân xâm lược đã ra lệnh giết hết dân làng chỉ giữ lại những người đàn ông khỏe mạnh. Mục đích của chúng là để đào tạo và đưa ra chiến trường để họ tự giết nhau làm trò mua vui cho chúng. Hai chàng trai khỏe mạnh là Teerret và Xép được chọn và áp giải về vương quốc của bọn chúng mà không hề hay biết mục đích của chúng.
Họ được đào tạo thành hai chiến sĩ dũng mạnh và trở thành tay kiếm cừ khôi và nuôi hy vọng sẽ giết được tên vua xấu xa, giành lại quê hương.
Cho tới một ngày, hai cô con gái xinh đẹp của tên vua kia đến thông báo ngày mà 2 chàng sẽ ra đấu trường. Hai cô gái này cũng đã cảm mến hai chàng trai và khích lệ tinh thần cho họ và dặn nếu ai thắng sẽ được tự do, còn người kia sẽ phải chết.
Cuối cùng, ngày ra đấu trường cũng đến, cả hai chàng được đưa lên võ đài đều chật kín người xem, và có cả 2 người con gái thầm yêu họ. Trong tiếng reo hò, hai chàng buộc phải rút gươm nhưng họ nhìn nhau bối rối vì tình đồng hương. Cả hai giơ kiếm lên trời, lúc đó anh nghe thấy tiếng mẹ của mình “hãy làm theo trái tim mình”‘. Lập tức Teeret nói to “dù các người có lớn mạnh nhưng sẽ không bao giờ biến ta thành nô lệ, thành kẻ mua vui cho các người”, nói rồi anh tự đâm mình, buông đao cắm xuống đất. Xét cũng làm tương tự.
Xác của hai chàng được đưa ra ngoài, hai thanh kiếm của hai chàng liên tục kêu leng keng và bỗng mọc lên những bông hoa tươi màu đỏ, thân thẳng xanh mướt. Từ đó loài hoa này xuất hiện và tượng trưng cho chính nghĩa, tình yêu, trượng nghĩa.
Ý nghĩa hoa lay ơn
Trong cuộc sống, hoa lay ơn mang rất nhiều ý nghĩa khác nhau, nó có thể là biểu tượng cho danh dự và sự ghi nhớ của bản thân đến những người xung quanh. Vì hế, hoa lay ơn thường được sử dụng trong các buổi lễ đặc biệt, và được trồng nhiều trong các vườn quốc gia.
Loài hoa này còn được xem là thanh kiếm tình yêu, bởi lá của loài hoa này dài giống như lưỡi kiếm. Do đó, người ta cho rằng hoa lay ơn tượng trưng cho tình yêu thầm kín và mong ước được gặp mặt và che chở cho đối phương trong tương lai.
Đồng thời hoa lay ơn còn có mang ý nghĩa của sức mạnh cá nhân, luôn vươn lên trong cuộc sống, thể hiện sự trung thành và lòng say mê nhiệt huyết, không bao giờ bỏ cuộc.
Ý nghĩa hoa lay ơn rất đa dạng thể hiện qua từng màu sắc ví dụ như:
- Màu đỏ thể hiện tình yêu và sự đam mê
- Màu trắng thể hiện sự thanh khiết
- Màu vàng thể hiện sự vui vẻ, từ bi
- Màu hồng thẫm thể hiện sự xin lỗi
- Màu hồng phớt thể hiện sự ngưỡng mộ
- Màu cam thể hiện tình yêu nồng cháy
Với nhiều quốc gia loài hoa này được xem là hoa của các đấu sĩ bởi lá, cành của nó giống như lưỡi kiếm, thậm chí một số nơi gọi nó là thoa thanh kiếm. Nhưng ý nghĩa được nhiều người biết đến nhất là tượng trưng cho danh dự, sự ghi nhớ. Nó cũng là biểu tượng của sức mạnh cá tính, trung thành, chân thành và vẹn toàn, không bao giờ bỏ cuộc.
Riêng ở Việt Nam, hoa lay ơn được xem là loài hoa mang lại vượng tài cho gia chủ. Nó được gọi là lan kiếm có ý nghĩa về mặt phong thủy rất lớn với tác dụng trừ tà, xua đuổi điềm xấu, mang đến may mắn.
Công dụng của hoa lay ơn
Với ý nghĩa sâu sắc cùng với vẻ đẹp cuốn rũ của mình, hoa lay ơn được sử dụng nhiều trong cuộc sống với những công dụng hết sức đặc biệt.
Trang trí
- Hoa lay đơn có thể mọc thẳng, nên thường được trồng theo hàng để dựng thành hàng rào hoặc trồng ở các ban công, sân thượng tạo nên vẻ đẹp cuốn hút cho ngôi nhà.
- Đồng thời hoa còn có khả năng đào thải các khí độc xung quanh, thải ra khí oxi trong lành, nên hoa lay ơn còn được dùng để cắt tỉa, cằm vào bình trang trí trong trong như phòng khách, phòng ngủ, phòng ăn, góc làm việc,… ngoài ra hoa lay ơn còn được dùng để cắm trang trí bàn thờ tổ tiên trong các dịp lễ, tết để tỏ lòng thành kính của con cháu với ông bà.
Hướng Dẫn Cắm Hoa Lay Ơn
Làm quà tặng người thân
Bạn có thể dùng hoa mẫu đơn để ngỏ lời với người bạn thần thương, hoặc cũng có thể dùng để tặng những bậc bề trên như lòng biết ơn của bạn đối với đối phương.
Điều chế mỹ phẩm làm đẹp
Hoa mẫu đơn còn được dùng để điều chế các loại tinh chất giúp chị em phụ nữ làm đẹp, trẻ hóa làn da.
Cách trang trí hoa lay ơn đẹp ngày Tết
Với hình dáng dài, nhiều hoa tạo thành chuỗi hoa hat ớn thường được cắt cành cắm lọ lục bình gốm hoặc thủy tinh tạo vẻ thanh thoát, sang trọng. Hoa có thể được cắm phối hợp với nhiều loại khác dùng để trưng bàn tiếp khách, ban thờ, bàn ăn,…đem lại không khí tràn đầy sức sống. Bạn cũng có thể trồng vào chậu trang trí cửa nhà.
Cách trồng và chăm sóc hoa lay ơn
- Khí hậu của nước ta rất phù hợp để hoa lay đơn phát triển khỏe mạnh, vì thế cách trồng và chăm sóc hoa lay đơn khá đơn giản, không quá phức tạp.
- Đầu tiên nên chọn loại đất có độ dinh dưỡng cao, tốt nhất nên chọn đất thịt, có địa hình bằng phẳng, không bị nhiễm các chất độc hại bị nhiễm bẩn, có độ pH thích hợp khoảng 6,5 – 7.
- Sau đó tiến hành làm sạch cỏ và làm tơi đất, trộn lẫn phân chuồng hoa mục vào chung với đất, ủ khoảng đất khoảng 20 ngày trước khi trồng cây cho chất dinh dưỡng được hấp thụ đều trong đất.
- Sau khi làm đất xong, tiến hành gieo củ theo hàng, mỗi cây nên trồng cách nhau khoảng 20cm, độ sâu từ 10 – 12cm, hàng cách hàng 25cm là vừa đủ, ngoài ra bạn cũng có thể trồng trong chậu tùy theo nhu cầu sử dụng.
- Khi trồng xong khoảng 1 tuần, hoa lay ơn bắt đầu mọc lên mặt đất, lúc này cần tỉa bớt những củ mọc nhiều cây đi, mỗi củ chỉ nên để lại một cây nhằm tạo điều kiện cho củ có đủ chất dinh dưỡng để nuôi thân.
- Lưu ý, nên trồng hoa lay ơn ở khí hậu mát mẻ, có nhiệt độ trung bình khoảng 18 – 25oC, thời gian thích hợp nhất để hoa lay đơn nở vào đúng dịp tết nên trồng vào tháng 9 – 11.
- Ngoài ra, bạn cũng cần cung cấp nước đầy đủ cho cây, vì lay ơn là loài ưa ẩm nên cần rất nhiều nước. Đặc biệt, khi cây bắt đầu ra được 5 -8 lá là giai đoạn cây cần nhiều nước nhất vì đây là thời gian ảnh hưởng đến sự phân hóa của cây.
- Cứ cách 3 tháng bạn nên vun xới tơi đất cho cây lay ơn, để tạo độ thông thoáng cũng như phòng tránh được các bệnh sâu hại gây ra. Mỗi lần như vậy nên kết hợp bón thúc bằng phân đạm, Kali, bón đều mỗi hàng.
- Hoa lay ơn trong quá trình phát triển cũng rất dễ mắc phải một số bệnh do sâu bệnh gây ra, nên cần chú ý quan sát phát hiện kịp thời.
Để hoa lay ơn được tươi lâu và đẹp nhất bạn cần chú ý một số điểm sau:
- Ánh sáng: Đây là loài hoa ưa ánh sáng khuếch tán, vì thế nên trưng ở nơi thông thoáng, ánh sáng vừa phải.
- Nhiệt độ: Thích hợp nhất là từ 18 – 25 độ C, mát mẻ,
Khi cắm vào lọ nên cắt vát chéo cành, chọn độ dài phù hợp tùy theo chiều cao của lọ. Trước khi cắm bên dùng lửa hơ se cuống để cuống đỡ bị thối, hoa được bền lâu hơn. Để tránh vi khuẩn xâm nhập, thối cuống cần phải thay nước hàng ngày. Cho thêm 1 viên B1 để hoa được tươi lâu hơn.
Nếu trồng ở đất bạn nên chọn đất thịt, giàu dinh dưỡng, tơi xốp, thoát nước tốt. Độ pH phù hợp nhất là từ 6 – 6,5, tưới nước vừa phải. Sau khi chơi xong, sau Tết có thể cắt cành, lưu giữ củ để khô ráo trong tủ đá rồi đem trồng vào tháng 8 – 11.
Một số bệnh trên cây hoa lay ơn bạn cần biết
Hoa lay ơn thường gặp một số loại sâu bệnh hại khiến cây sinh trưởng kém, cây còi cọc dễ chết. Đó là một số bệnh như sau:
Bệnh trắng lá: Đây là loại bệnh khiến cho bị ảnh hưởng khá nặng nề. Bệnh gây ra bởi loại nấm bệnh có tên Septoria sp gây ra. Bệnh thường gây hại trên những lá già hoặc lá bánh tẻ. Ban đầu vết bệnh chỉ giống như một mũi kim châm sau đó chúng lan dần dần. Loại bệnh này tốt nhất nên xử lý bằng cách phun và xịt phòng loại Anvil 5SC sẽ giúp cho nấm bệnh chết và không ảnh hưởng đến cây.
Bệnh héo vàng: do nấm Fusarium sp. gây ra, bệnh thường xuất hiện ở gốc thân hoặc cổ rễ cây hoa, thường có màu nâu làm khô tóp gốc thân.
Bệnh héo vi khuẩn: Bệnh do vi khuẩn gây nên, làm thối gốc rễ. Vết bệnh có hình bất địng, ủng nước, lá cây héo rũ. Cần vệ sinh vườn sạch, chọn những chân đất cao, khô ráo dể trồng hoặc có thể sử dụng Streptomicin 100 – 150 ppm để phun phòng ngừa
Một số cách cắm hoa ly đơn giản mà bạn nên biết
Cách 1
- Đầu tiên, dùng 1 chiếc đĩa có đáy sâu, đặt lên miệng của bình sứ, lấy băng keo cố định phần đĩa và miếng xốp đã ngâm nước sẵn với bình sao cho chắc chắn.
- Sau đó, dùng kéo cắt chéo cành hoa, để dễ cắm và giúp cây tươi hơn. Chọn những cành lớn cắm vào phần trung tâm, các vòng ngoài nên cắm thấp hơn bên trong, nên cắm xen kẽ nhau để hoa bung ra.
- Cuối cùng lấy lá của hoa lay ơn và cây thiết mộc lan cắm phía dưới phần đế để che đi miếng xốp.
Cách 2:
Chuẩn bị:
- 10 – 12 cành hoa lay ơn.
- Lọ thủy tinh cao khoảng 30cm
- Kéo cắt
Tiến hành:
- Đâu tiên đổ 2/3 lượng nước vào bình.
- Sau đó, tiến hành tỉa bớt cành lay ơn sao cho chiều dài của hoa bằng 2 – 3 lần chiều cao của lọ
- Cuối cùng bạn chỉ cần xếp hoa vào lọ sao cho cân xứng là hoàn thành.
Quy trình trồng hoa lay ơn kì công tại Đà Lạt
Hoa lay ơn ở Đà Lạt được gọi tắt là Dơn. Nhờ kỹ thuật lai ghép tìa tình, đối bàn tay khéo léo của người làm vườn mà hàng trăm màu sắc của Dơn đã thu hút người chơi hoa. Đến Đà Lạt bạn có thể bắt gặp loài hoa này ở tất cả các nhà vườn. Để có được hoa đẹp, cành dài, mẩy và to là cả một sự kỳ công của người làm vườn.
Theo đó, người ta phải chọn hạt giống ngay từ những bụi hoa tốt nhất của lần trước. Sau lượt gieo lần thứ nhất, cây lớn rồi tàn lụi, họ sẽ đào lấy củ, vặt sạch rễ, lớp lá khô rồi đem đi phơi héo.
Sau đó đem trồng lần thứ hai, cũng tương tự các công đoạn như trên. Và cuối cùng là lần thứ 3, lần này cây sẽ trổ bông to, đẹp, sắc thắm đượm, cành dày.
Kết.
