Hoa lan kim tuyến – Loài hoa có vẻ đẹp hút hồn và vô cùng quý hiếm

Lan kim tuyến hay còn được gọi với nhiều tên địa phương khác như: lan kim tuyến lông cứng, giải thủy tơ, lan gấm. cỏ nhung, kim cương, lan có tên khoa học là Anoechilus roxburglihayata. Là 1 loài thực vật bản địa điển hình của chi cùng tên Anoectochilus, phân họ Orchid, phân tông Goodyerinae với khoảng 35 chi và hơn 450 loài khác nhau.

Lan kim tuyến được phát hiện nhiều nhất tạo Hy Mã Lạp Sơn với khoảng 28 loại, sau đó được thấy nhiều ở Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc,…

Đặc điểm của lan kim tuyến

Đặc điểm hình dáng của lan kim tuyến

Lan kim tuyến thuộc loại cây thân thảo, có thân rễ mọc dài, thường đâm thẳng xuống đất, trung bình 1 cây lan kim tuyến có khoảng từ 2 – 10 rễ, chiều dài của rễ phụ thuộc vào kích thước của cây, trung bình dài khoảng 5 – 8cm.

Thân sinh khí thường mọc thẳng đứng hướng lên trên mặt đất, có chiều dài từ 4 – 8cm, đường kính thường từ 3 – 5cm, thân khí sinh có nhiều lóng, các lóng có độ dài khác nhau, thân thường mọng nước, nhẵn bóng, có màu xanh trắng đôi khi có màu hồng nhạt.

Lá có dạng hình trứng, gần tròn ở phần gốc, nhọn dần về phần ngọn, ở chóp có mũi ngắn, mọc cách xoắn quanh thân, xòe trên mặt đất, có kích thước khoảng 3 – 6cm, lá có màu nâu đỏ ở mặt trên, mặt dưới có màu đỏ nhạt. Gân lá có hình mạng nhện lông chim, thường có 5 gân gốc, cuống dài khoảng 1cm, thường có màu xanh trắng, bẹ lá có màu hơi đỏ tía.

Hoa tự mọc thành chùm ở đầu ngọn thân, trục hoa dài từ 5 – 25cm, có phủ 1 lớp lông màu nâu đỏ, mỗi chùm có từ 5 – 10 hoa trắng, hai 2 bên rìa mang từ 5 – 9 râu mỗi bên.

Đặc điểm sinh trưởng của lan kim tuyến

Lan kim tuyến thường nở hoa vào tháng 9 – 12 hằng năm, ra quả vào tháng 12- 3. Cây có tốc độ sinh trưởng và phát triển trung bình, thường phân bố ở các vách núi, ven sông, nơi có nhiệt độ tương đối thấp, độ ẩm cao.

Công dụng của hoa lan kim tuyến trong y học

Theo các tài liệu Đông y cổ truyền, lan kim tuyến là một loại dược liệu đặc biệt có tác dụng tăng cường Sức Khỏe, bồi bổ khí huyết. Ngoài ra, lan kim tuyến còn có tính kháng khuẩn, ứng dụng trong các bài thuốc phòng ngừa ung thư, hỗ trợ điều trị bệnh gan, bình ổn huyết áp vô cùng hiệu quả. Hiện nay y học hiện đại cũng đã qua nghiên cứu và công nhận cây lan kim tuyến là một trong những loại thảo dược thần kỳ của phương Đông.

Theo sách cổ truyền y học Trung Hoa thì lan kim tuyến được mệnh danh là ”Vua thảo dược” với vô vàn các tác dụng:

• Tăng cường sức khỏe, làm khí huyết lưu thông.
• Có tính kháng khuẩn, chữa các bệnh viêm khí quản, viêm gan mãn tính.
• Dùng chữa thần kinh suy nhược.
• Chữa ho khan, đau họng, tiêu đờm.
• Cao huyết áp, suy thận, chữa di tinh.
• Đau lưng, phong thấp.
• Giải độc, giải nhiệt.
• Trẻ em hay khóc dùng kim tuyến liên sắc uống sẽ khỏi, trẻ con chậm lớn.
• Giúp bổ máu, dưỡng âm, chữa trị nóng phổi và nóng gan.
• Tăng cường sức khỏe, chủ trị bệnh phổi, di tinh, xuất tinh sớm, yếu gan, yếu tỳ.
• Vết thương do rắn cắn.
• Giải trừ u uất, thông trung khí, bồi dưỡng sức khỏe, chủ trị lục phủ ngũ tạng đẩy lùi tâm hỏa.
• Rượu lan gấm là tiên tửu có tác dụng hỗ trợ điều trị yếu sinh lý, hiếm muộn.

Cách dùng và liều lượng

Điều trị ung thư: Các nghiên cứu của các chuyên gia Đông y đã chỉ ra rằng, sử dụng lan kim tuyến chung với cây xạ đen sẽ mang lại hiệu quả điều trị Ung thư tuyệt vời. Tinh chất trong lan kim tuyến và xạ đen giúp ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào Ung thư, làm giảm đau, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Cách dùng: Cây lan gấm tươi 25g, cây xa đen 35g đun nước uống hàng ngày.

Điều trị bệnh gan: Các hoạt chất có trong lan kim tuyến hỗ trợ cơ thể theo cơ chế tăng cường sự hoạt động của hệ miễn dịch, hồi phục tổn thương bệnh lý. Các bệnh viêm gan, xơ gan, men gan cao… sử dụng lan kim tuyến điều trị vô cùng hiệu quả. Ngoài ra, gan nhiễm mỡ hoặc máu nhiễm mỡ cũng có tiên lượng tốt khi sử dụng thảo dược này. Cách dùng: Lan tươi 25g, cà gai leo 35g đun nước uống hàng ngày.

Điều trị tiểu đường: Lan kim tuyến có tính mát, bồi bổ khí huyết, giúp ổn định lượng đường trong máu, sử dụng tốt cho những người bị tiểu đường. Cách dùng: Lan gấm tươi 25g hãm nước uống sau bữa ăn 15 phút.

Điều trị mất ngủ: Ngoài những tác dụng trên. Cây lan kim tuyến còn có tác dụng bổ máu, giúp giảm stress, tắng cường sức khỏe, lưu thông khí huyết. Giúp chữa mất ngủ vô cùng hiệu quả. Cách dùng: Lan kim tuyến tươi 25g, hoài sơn khô 15g, tâm sen 8g ham nước uống hàng ngày.

Điều trị suy nhược, kém ăn: Lan gấm 25g, hoài sơn khô 15g, mạch môn khô 15g sắc nước uống hàng ngày.

Lưu ý: Cây lan gấm có thể dùng cả cây tươi hoặc khô sắc uống. Liều dùng trong ngày khoảng 20g tươi hoặc 5g khô. Dùng ngoài: Cả cây tươi giã nát đắp chỗ vết thương sưng đau.

Ngoài ra, cây lan kim tuyến còn được người dân nghiên cứu làm rượu thuốc và cách làm như sau: 1kg cây tươi (cây khô 500g), 3 lít rượu. Rửa sạch cây lan gấm, dùng quạt thổi khô nước, đem ngâm với 3 lít rượu 40 độ. Ngâm trong vòng 1 tháng là dùng được. Rượu kim tuyến có tác dụng bồ bổ cơ thể, tăng cường tiêu hóa, cải thiện miễn dịch rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên bạn chỉ nên uống mỗi ngày một lượng nhỏ vừa đủ. Không nên quá lạm dụng sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cách trồng lan kim tuyến

Chuẩn bị giá thể

Lan kim tuyến là loài cây đang dần được liệt vào danh sách cây tuyệt chủng, bởi đặc tính lan rất khó trồng và khó chăm sóc, vì vậy bạn cần chú ý khi trồng và chăm sóc cây ngay từ công đoạn xử lý giá thể.

Xơ dừa đem phơi khô, sau đó ngâm trong nước vôi loãng 6 tiếng, sau đó vớt xơ dừa ra  để ráo, dùng dao hoặc máy băm nhỏ xơ dừa ra.

Rễ dương xỉ khô đem xé nhỏ, ngâm trong nước sạch khoảng 1 tiếng.

Dớn vụn cũng ngâm chúng trong nước sạch sao cho ngấm no nước.

Sau đó, tiến hành trộn hỗn hợp giá thể và các thành phần vừa xử lý trước đó với nhau theo tỉ lệ: 3 đất, 1 rễ  cây dương xỉ, 2 dớn vụn, 3 phân chuồng ủ mục, 2 xơ dừa, ủ với nước trong vòng 1 tuần trước khi đem đi trồng cây.

Chuẩn bị giống

Trước khi trồng, bạn nên ngâm cây con trong chế phẩm kích thích mọc rễ và thuốc từ nấm như thuốc tím, daconil hoặc benlat,…, để phòng trừ sâu bệnh cũng như giúp lan phát triển và sinh trưởng thuận lợi hơn. Nên chọn những cây giống có chất lượng cao, bộ rễ và mầm non, lá chồi phát triển tốt, không bị sâu bệnh tấn công

Cách trồng lan kim tuyến

Trồng từng cây vào giá thể tạo thành từng cụm một, mỗi cụm khoảng 5 cây, khoảng cách giữa các cụm nên cách nhau từ 0,5 – 1m.

Dùng nay nén chặt phần đất dược gốc để cố định cây thẳng đứng, rễ cây phải chìm hẳn trong giá thể.Tiếp đó, dùng túi nilon hoặc vải lưới bọc kím giá thể lại trong 6 -8 ngày đầu, sau đó có thể bỏ túi nilon ra.

Sau đó tiến hành tưới và chăm sóc bình thường cho lan kim tuyến

Cách chăm sóc hoa lan kim tuyến