Cá Thu – Nguồn gốc, đặc điểm và công dụng tuyệt với đối với sức khỏe con người

Cá Thu là một loài cá biển thuộc họ cá thu ngừ. Cá thu là dòng cá thương phẩm có giá trị kinh tế cao và là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời đối với sức khỏe của con người. Để hiểu rỏ hơn về loài cá thu, BaoKhuyenNong mời các bạn cùng theo dõi trong bài viết dưới đây nhé.

Nguồn gốc của cá Thu

Cá thu là tên chung áp dụng cho một số loài cá khác nhau chủ yếu là thuộc họ Cá thu ngừ. Chúng sinh sống cả ở các vùng biển nhiệt đới và biển ôn đới. Phần lớn các loại cá thu sống xa bờ ở môi trường đại dương.

Trong bộ cá thu được tìm thấy có khoảng hơn 30 loài khác nhau được phân bổ ở khắp các vùng biển ở trên thế giới.

Đặc điểm sinh học của cá Thu

Đặc điểm hình thái của cá thu

Cá thu có thân hình thuôn dài, tròn hình oval ở phần thân trên và có xu hướng thu dẹt dần về phía đuôi. Đặc điểm này của cá thu giống với đặc điểm của dòng cá ngừ đại dương.

Cá thu là dòng cá có kích thước lớn và dòng cá thu cái sẽ có kích thước lớn hơn cá thu đực. Cá thu cái khi trưởng thành thường có chiều dài lên đến 80cm và cân nặng dao động từ 5 – 10kg (có dòng cá thu lớn có thể lên đến 45kg).

Cá thu có phần đầu thương đối nhỏ và vát hình tam giác. Phần miệng mở rộng, mắt to và hơi lồi được phân bổ gần đầu.

Cá thu có hàm răng rất sắc và nhọn. Cá thu có 2 chiếc vây cứng, 1 cái ở lưng và 1 cái ở dưới bụng. Phía gần đuôi cá có rất nhiều vây nhỏ.

Phần đuôi của cá xẻ sâu ở giữa và có hình dáng giống một chiếc mũi tên.

Cá thu là dòng cá không có vảy, da mỏng và khá trơn. Thân hình của cá thu thường có màu xanh xám bạc hoặc màu xanh đen.

Phần lưng của cá thường có màu sậm hơn phần bụng (phần bụng thường có màu trắng xám). Trên lưng của cá thu thường có những sọc ngang có màu đen đậm.

Đặc điểm môi trường sống

Cá thu được tìm thấy ở rất nhiều khu vực ở trên thế giới. Dòng cá thu thường sống ở mực nước khoảng 40 sải bước, sâu dưới mực nước biển.

Cá thu sống được ở cả khu vực biển ôn đới và biển nhiệt đới.

Cá thu được tìm thấy nhiều ở một số khu vực như: Khu vực bờ Đông – Tây của Châu Phi, phía Bắc của Ấn Độ Dương, khu vực Tây – Nam Thái Bình Dương, Nhật Bản, Trung Quốc và khu vực Đông Nam Á trong đó có Việt Nam.

Tại Việt Nam, cá thu sinh sống rải rác ở khắp các vùng biển từ Bắc vào đến Nam.

Nhưng được tìm thấy nhiều nhất ở các vịnh biển từ Quảng Bình vào đến Vũng Tàu, biển Phú Quốc – Kiên Giang.

Thức ăn của cá Thu

Cá thu là dòng cá ăn tạp và là một trong những dòng cá săn mồi của biển.

Chúng thường săn mồi vào lúc sáng sớm hoặc hoàng hôn và thường săn mồi ở các khu vực có độ sâu từ 5 – 40m tính từ mặt nước biển.

Thức ăn của loài cá này chính là các loài cá nhỏ, các loài giáp xác(tôm…) và mực.

Đặc điểm sinh sản

Cá thu là dòng cá đẻ trứng và sinh sản theo mùa tại các khu vực có dòng nước ấm và nhiều thức ăn (sinh vật phù du).

Cá thu thường sinh sản ở gần các dạng đá ngầm, trứng cá thu thường có 1 lớp dầu giúp trứng sau khi đẻ có thể nổi trên mặt nước.

Cá con sau khi nở sẽ tiếp tục sống tại vùng nước ấm để ăn sinh vật phù du để phát triển, đến khi phát triển hoàn thiện sẽ di chuyển về biển.

Phân loại cá Thu

Cá thu có rất nhiều loại, dưới đây chúng tôi sẽ liệt kê một vài dòng cá thu thường thấy ở Việt Nam, để các bạn có thể dễ dàng phân biệt.

Cá thu đao (cá thu Nhật Bản)

Cá thu đao có tên gọi tiếng anh là Mackerel Pike. Dòng cá thu đao phân bổ và vô cùng phổ biến ở Nhật Bản. Thịt của cá thu đao có rất nhiều mỡ ở vùng bụng và dưới da, vị của thịt rất đậm.

Cá thu đao có thân hình thon dài, miệng nhỏ. Cá thu đao có màu xanh đậm ở phía lưng, phần bụng của cá có màu xám bạc. Hai mặt cơ thể của cá có những vệt sáng màu xanh rất nhỏ, phân bổ khắp cơ thể của cá không cố định vị trí.

Cá thu vạch

Cá thu vạch được coi là dòng cá thu tiêu chuẩn, chúng có thân hình và những đặc điểm giống với họ cá thu đã nêu ở bên trên.

Cá thu chấm

Cá thu chấm là dòng cá có kích thước cơ thể lớn, một chú cá thu chấm khi trưởng thành có thể nặng đến 45kg.

Dòng cá thu chấm là cá sông đơn độc không sống thành bầy như những dòng cá thu khác. Cá thu chấm có phần đầu hơi nhọn, cá có màu xám bạc toàn bộ cơ thể.

Điểm xuyết trên nền xám bác là những chấm đen chạy dài từ phần thân đến phần đuôi.

Cá thu ngàng (cá thu hũ)

Dòng cá thu hũ có thân hình thon dài, phần mõm của cá tương đối dài và nhọn (tỷ lệ bằng ½ phần đầu của cá).

Thân hình cá thu hũ có màu xanh lá, phần lưng có màu xanh nước biển, phần bụng dưới có màu trắng bạc.

Cá thu ảo

Cá thu ảo được biết là loài cá thu được rất nhiều người săn đón bởi chất lượng thịt thơm ngon, bổ dưỡng.

Ngoài ra, loài cá này được nhận xét là khá quý hiếm, bạn chỉ có thể đánh bắt chúng vào thời điểm từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm.

Về đặc điểm, bạn sẽ không nhìn thấy được nhiều sự khác biệt của những chú cá thu ảo so với các dòng cá thu khác.

Điều khác biệt duy nhất của chúng chính là ở kích thước nhỏ bé của mình.

Với các dòng cá cùng họ thì cá thu ảo sở hữu kích thước khá khiêm tốn, chúng chỉ dài trung bình từ 20 đến 25cm.

Loài cá này sống khá xa bờ, chủ yếu ở các khu vực ôn đới và nhiệt đới.

Cá thu bông (cá thu non)

Cá thu bông là những chú cá thu còn nhỏ, vừa mới sinh khoảng từ 2 đến 3 tháng. Chúng sống chủ yếu ở các vùng biển ấm, khá gần bờ.

Trung bình, cá thu bông có kích thước từ 5 đến 7cm. Thịt cá khá mềm, thơm, vì vậy chúng thường được sử dụng để làm ruốc.

Cá thu vua (cá thu ngừ)

Cá thu vua được biết đến là loài cá có thân hình lớn nhất trong họ cá thu. Chiều dài trung bình của loài này khoảng 2,6 m, đồng thời, cân nặng của chúng còn có thể lên tới 80kg.

Loài cá này phân bổ chủ yếu tại các vùng biển lạnh, điển hình như phía bắc của Đại Tây Dương hay vùng vịnh thuộc Mexico.

Công dụng của cá Thu đối với sức khỏe con người

Thịt của cá thu từ lâu vẫn được mệnh danh là 4 dòng cá có hương vị thơm ngon đậm đà và giàu dưỡng chất. Không chỉ có vậy, cá thu còn là một trong những bài thuốc kìm hãm và đẩy lùi một số căn bệnh.

Hỗ trợ điều trị ung thư vú, đau bụng kinh

Theo như một vài nghiên cứu, trong thành phần của cá thu có chứa omega 3, chất này giúp đẩy lùi việc phát triển của ung thư vú.

Đối với phụ nữ khi đến chu kỳ kinh nguyệt bị đau bụng kinh nên sử dụng cá thu làm thực phẩm. Sẽ giúp đẩy lùi các cơn đau và cảm thấy thoải mái hơn.

Tốt cho não

Trong thịt cá thu chứa rất nhiều DHA có trong thành phần axit béo không no.

Tinh chất này vô cùng tốt và cần thiết cho việc phát triển não bộ, nó kích thích phát triển các dây thần kinh não và các chất dẫn truyền.

Chính vì vậy, khi ăn cá thu sẽ giúp tăng khả năng tập trung của não. Cá thu đặc biệt tốt cho trẻ nhỏ, giúp não bộ phát triển và thông minh hơn.

Đối với người già sẽ đẩy lùi được nguy cơ mắc chứng bệnh đãng trí và mau quên.

Tốt cho xương

Trong thành phần của cá thu chứa nhiều vitamin D, đây là một trong những thành phần giúp cho xương chắc khỏe.

Đối với những người già hoặc những người đang điều trị về xương khớp nên sử dụng cá thu làm thực phẩm trong bữa ăn.

Tốt cho tim mạch

Thành phần của cá thu có hàm lượng vitamin, omega 3 và khoáng chất cao.

Những chất này có tác dụng tuần hoàn máu, tăng cường khả năng lưu thông khí huyết và giảm lượng cholesteron và nồng độ triglyceride.

Chính vì vậy, khi ăn các món ăn được chế biến từ cá thu sẽ giúp cho các bạn đẩy lùi được các chứng bệnh về tim mạch: xơ vữa động mạch, đột quỵ, nhồi máu cơ tim…

Tác dụng làm đẹp

Thịt của cá thu không có chất béo no, cho nên khi ăn cá thu sẽ không dẫn đến tình trạng béo phì. Trong cá chứa nhiều chất đạm giúp phát triển cơ, giúp cho thể săn chắc.

Bên cạnh đó, khi ăn cá thu sẽ giúp sản sinh thêm collagen.

Đây được coi là thần dược của phụ nữ. Collagen giúp làm đẹp da, sáng da, chắc khỏe đẩy lùi lão hóa, tàn nhang và thâm nám ở trên da.

Lưu ý: Mặc dù cá thu là dòng cá có chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe.

Tuy nhiên, theo một vài nghiên cứu, cá thu là một trong những dòng cá dễ bị nhiễm thủy ngân ở trong nước biển.

Chính vì vậy, khi cần tránh không cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú ăn bất cứ món ăn nào được chế biến từ cá thu.

Ai không nên ăn cá Thu

Tuy cá thu có rất nhiều công dụng tốt với sức khoẻ, nhưng việc ăn quá nhiều cũng dẫn đến những tác hại không tốt. Vì vậy chỉ nên sử dụng 2-3 lần một tuần và mỗi lần ăn 1-2 con là phù hợp.

Trong cá thu có chứa hàm lượng thủy ngân cao, có thể sẽ bị ngộ độc thủy ngân nếu ăn quá nhiều, rất nguy hiểm cho sức khỏe.

Đối với những người dị ứng thủy sản cũng không nên ăn cá thu vì có thể gây ngứa hoặc nổi mề đay. Hàm lượng thủy ngân có trong cá thu nếu ăn nhiều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của mẹ và bé cho nên phụ nữ mang thai cũng nên hạn chế ăn.

Các món ăn ngon chế biến từ cá Thu

Cá Thu Nhật Bản sốt cà chua

Nguyên liệu: 2 khúc cá thu Nhật Bản to vừa, 1 mớ rau thì là, 5 quả cà chua, Hành khô, hành lá, Gia vị: đường, nước mắm, tiêu, hạt nêm.

Cách chế biến:

• Cá thu sau khi mua về làm sạch, để ráo nước và tẩm ướp với chút gia vị đã chuẩn bị sẵn trong khoảng 30 phút để món ăn thêm đậm đà thấm kĩ gia vị hơn.
• Tiếp sau đó, bóc vỏ hành khô, rồi băm nhỏ. Nhặt rửa sạch hành lá rồi thái nhỏ. Rửa sạch cà chua, thái múi cau và băm nhỏ.
• Để nấu món cá thu sốt cà chua thơm ngon đúng cách, đầu tiên bạn cho cá thu vào chảo dầu và rán vàng đều hai mặt rồi cho riêng cá ra đĩa. Như vậy, món cá thu sẽ có màu vàng hấp dẫn và vị ngon hơn.
• Sau đó, bắc chảo lên bếp, cho dầu vào đun nóng rồi cho hành khô băm nhỏ đã chuẩn bị vào và phi thơm.
• Cho cà chua đã thái vào đun với chút nước và dùng muỗng dằm để cà chua chín đều rồi cho 1 thìa bột ngọt hoặc bột ngô vào để nước sốt sánh đặc đẹp mắt.
• Cuối cùng, cho cá thu đã rán vàng vào và đun với hỗn hợp nước sốt thêm 10 phút. Trong quá trình đun, bạn nên thường xuyên rưới nước sốt lên đều miếng cá để thấm đều gia vị, nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn và tắt bếp.

Cá Thu Nhật Bản nướng

Nguyên liệu: 1 con cá thu, 1 miếng nhỏ hành tím, 10g tiêu xanh tách lấy hạt, 500g ớt hiểm xanh, 15g lá chanh,  Mè trắng rang, giã nhỏ, 10 lá chuối, 5 tép tỏi, 10 tép nước tắc, Gia vị: nước mắm, đường, hạt nêm, dầu ăn, sữa đặc.

Cách chế biến:

• Cá thu mua về rửa sạch, để ráo nước và nhớ dùng dao khía một đường nhỏ hai bên mặt cá để gia vị thấm đều khi ướp.
• Tỏi, hành củ bóc vỏ, đem rửa sạch, cho tất cả vào cối giã nhuyễn cùng với tiêu. Ớt cắt bỏ cuống, rửa sạch, giã nhỏ.
• Đem cá ướp với 1 muỗng đường, 2 muỗng nước mắm, 2 muỗng hạt nêm, tỏi, hành, tiêu và 1 phần ớt giã nhỏ.
• Bọc cá thu bằng giấy bạc, lót lá chuối phía dưới và rải lá chanh lên trên, thêm một chút dầu ăn để món cá nướng dậy mùi. Có thể nướng cá bằng lò nướng hoặc nướng trên bếp lửa than hồng.
• Trong lúc chờ đợi cá chín thì chuẩn bị nước chấm kèm: cho 2 muỗng sữa đặc, 2 muỗng nước tắc, 1 muỗng nước mắm, 1 muỗng mè trắng rang giã nhỏ, 1/2 muỗng ớt xanh giã nhuyễn vào chén và khuấy đều.
• Đem cá thu đã nướng chín ra khỏi lò, trình bày ra đĩa và chấm cùng với nước chấm đã làm.

Cá Thu Nhật Bản kho tiêu

Nguyên liệu: 500g cá thu Nhật Bản phi lê, 2 thìa súp dầu ăn, Nước màu cốt dừa, Nước mắm, xì dầu, Ớt tươi, tiêu xay, Đường, hạt nêm, muối

Cách chế biến:

• Sau khi mua cá thu về, sơ chế cá bằng cách dùng dao cắt vây, cạo sạch vảy, mổ bụng và lấy sạch nội tạng. Sau đó, rửa sạch, thái khúc khoảng 2 – 3 cm.
• Lưu ý không nên cắt quá dày vì sẽ không ngấm gia vị, cũng không nên cắt quá mỏng vì như thế sẽ làm nát cá khi kho.
• Tiếp theo, xếp cá vào nồi, trộn đều cá thu với một ít hạt nêm, nước mắm, đường, hạt tiêu, muối, ớt. Ướp trong khoảng 30 – 45 phút để gia vị thấm đều vào thịt cá.
• Khi cá đã ngấm đều gia vị, cho vào nồi khoảng 300ml nước và nước màu, đem đun với lửa to để cá nhanh chín, sau khi sôi bùng thì hạ lửa nhỏ để cá liu riu ngấm gia vị thấm vào bên trong.
• Tiếp tục đun khoảng 30 phút đến khi nước gần cạn thì cho thêm dầu ăn, hạt tiêu xay lên và đun thêm 5 phút nữa thì nêm nếm lại gia vị cho vừa khẩu vị rồi tắt bếp.
• Cuối cùng, bày cá ra đĩa và thưởng thức ngay khi nóng. Món ăn thơm ngon đậm đà hương vị và cực kì hao cơm khi sử dụng cụng cơm trắng.

Cá Thu sốt me chua

Nguyên liệu: Cá thu tươi, thịt chắc được cắt khúc phần thân: 500g ( khoảng 3 khúc), Hành, tỏi: 50g, Ớt sừng: 2 trái, Me chín: 50g, Rau xà lách: 100g, Rau răm 50g, Hành lá, ngò rí: 50g,  Gia vị: Muối, dầu ăn, hạt nêm, đường, bột ngọt, tiêu, ớt bột.

Cách chế biến: 

• Sau khi chảo đã nóng cho dầu vào đun sôi, thả miếng cá đã chuẩn bị vào chiên cho đến khi hai mặt của miếng cá vàng đều để tạo độ giòn và đẹp mắt cho từng lớp thịt.
• Tuy nhiên, trong lúc chiên hãy thường xuyên lật miếng cá thật cẩn thận nếu không cá sẽ dễ bị cháy mặt khiến món ăn bị mất thẩm mỹ đấy. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể cho trước vài giọt chanh để át đi vị tanh của cá nhé.
• Cho miếng cá thu đã chiên vàng ra đĩa riêng, tiếp đó, phi thơm 2 thìa hành tỏi băm nhuyễn cùng 1 ít bột ớt rồi cho nước cốt me, 1 thìa hạt nêm, 1/2 thìa bột ngọt, 1/2 thìa nước mắm, 1/2 thìa đường, 1/2 thìa tiêu, ớt để tạo ra hỗn hợp nước sốt thơm ngon đúng điệu.
• Đun lửa liu riu thật nhỏ và dùng muỗng rưới đều nước sốt lên bề mặt cá để gia vị có đủ thời gian ngấm sâu hơn vào từng lớp thịt cá nhé.
• Khi thấy hỗn hợp nước sốt sền sệt màu vàng nhẹ bao quanh cá thì cho hành lá, rau răm và một ít tiêu vào rồi tắt bếp.

Chả cá Thu

Nguyên liệu: 1kg cá thu tươi, 200gr thịt xay nhỏ, 1 bó hành lá, 1 bó rau thì là, 2 củ hành khô, Gia vị: 1 thìa cà phê đường, 1 thìa nước mắm, cùng 1 chút hạt nêm, bột canh, tiêu, bột ngọt.

Cách chế biến: 

• Trộn thịt xay nhỏ cùng với thịt cá, nêm chút nước mắm, tiêu, hạt nêm, đường sao cho vừa với khẩu vị gia đình rồi ướp cá 15 phút cho ngấm gia vị.
• Sau khi ướp, bạn hãy xay nhuyễn cá vừa tẩm cùng hành khô và 2 thìa dầu ăn rồi lại tiếp tục trộn đều, công đoạn cuối cùng thì nhớ cho thêm hành lá, thì là vào nhé.
• Nếu muốn một miếng chả cá ngon lành nhỏ nhắn và đẹp mắt thì bạn hãy dùng thìa múc một ít hỗn hợp cá xay nhuyễn và nặn thành hình tròn, đặt vào nồi hấp rồi đun cho đến khi chín thì lấy ra để nguội.Lưu ý: khoảng cách giữa các miếng chả cá không quá gần nhau để tránh trường hợp bị dính.
• Đem số chả cá đã hấp để nguội đi chiên sao cho chung có màu vàng đẹp mắt là có thể gắp ra trang trí được rồi. Bên cạnh đó, bạn nên chuẩn bị một lớp giấy thấm dầu để khi vớt chả ra không bị quá ngấy.

Cá Thu kho sấu

Nguyên liệu: 2 khúc cá thu, 15 quả sấu, Muối, mắm, hạt tiêu, Gừng, sả, riềng, ớt…

Cách chế biến:

• Rửa sạch cá thu, nếu mua nguyên con thì các bạn làm sạch cắt khúc vừa ăn. Gừng, sả, riềng, ớt…bỏ vỏ, cuống, rửa sạch, đập dập và thái nhỏ.
• Cá đem tẩm ướp gia vị đã chuẩn bị, thêm chút nước mắm, muối, đường, dầu ăn, nước hàng… trong khoảng 1-2h đồng hồ cho thấm kĩ gia vị.
• Sau khi ướp cá đủ thời gian thì bắc lên bếp, đun sôi, sau đó cho sấu vào, đậy vung kho đến khi cá chín nục, quả sấu mềm thì tắt bếp.

Mua cá Thu ở đâu? Giá bao nhiêu 1Kg?

Cá thu là dòng cá phổ biến tại Việt Nam, nhưng không phải ai cũng biết cách mua và lựa chọn cá thu ngon.

Cá thu là dòng cá phổ biến, các bạn có thể dễ dàng đặt mua cá ở bất cứ đâu từ Hà Nội vào đến thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn).

Tuy nhiên, nếu như các bạn có thể đến những tỉnh thành dưới đây để lựa chọn, cá thu sẽ ngon hơn rất nhiều: Quảng Ninh, Hải Phòng, Sầm Sơn – Thanh Hóa, Đà Nẵng, Phú Quốc….

Cá thu là nguồn thực phẩm cung cấp rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe.

Cho nên, cá thu là một trong những dòng cá bán rất chạy trên thị trường.

Dưới đây chúng tôi sẽ đưa cho các bạn bảng giá để tham khảo:

• Cá thu tươi sống (nguyên con): 130 – 200 nghìn đồng/kg.
• Cá thu phơi 1 nắng (cắt khúc): 250 – 300 nghìn đồng/kg.

Xem thêm: Cá Kim Thơm – Thông tin về cá kim thơm

Kết

Trên đây BaoKhuyenNong đã chia sẻ đến các bạn tất cả thông tin liên quan đến cá thu. Một loài cá giàu chất dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe còn người. Hãy bổ sung cá thu vào thực đơn ăn uống hàng ngày để nâng cao sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Hy vọng bài viết này sẽ có ích cho các bạn đọc và đừng quên bổ sung món cá thu trong thực đơn nhé.