Hoa mai có ý nghĩa sâu sắc trong lòng người Việt, đặc biệt là người dân Nam bộ. Hoa mai cũng là một trong 4 tứ mộc “Tùng, Cúc, Trúc, Mai”. Vì thế, đây là loại hoa không thể thiếu mỗi độ Tết đến xuân về. Vậy ý nghĩa của hoa mai là gì?
Hoa mai có 3 màu sắc chính gồm vàng, trắng, đỏ nhưng phổ biến nhất là cây hoa mai vàng thuộc họ cây rừng có tên là Ochna integerima. Ngoài được dùng để làm cảnh, trưng ngày tết mai hoa mai còn được dùng để cất tinh dầu, chữa bỏng nước, ngứa, ho và hen suyễn.
Đặc điểm của mai bạn cần biết
Mai vàng là loại cây sống lâu năm, không kén đất trồng. Điều kiện thích hợp nhất để mai sinh trưởng tốt là khí hậu khô nóng. Chính vì thế, mai được trồng nhiều ở Trung bộ và Nam bộ với nhiệt độ từ 25 – 30 độ C. Cây hoa mai có đặc điểm ưa ánh sáng, chịu hạn tốt, sợ ngập, sợ gió vì thế nên trồng ở nơi kín gió hướng Đông Nam.
Ý nghĩa của hoa mai trong văn hóa người Việt
Hoa mai có 5 cánh tượng trưng cho 5 điều tốt lành bao gồm hạnh phúc, may mắn, trường thọ, thành công, bình an. Vì thế, cùng với đào ở miền Bắc, với người dân Nam bộ đây là loài hoa của ngày Tết. Trong ngày Tết cây mai nào nở toàn hoa 7 cánh thì gia đình đó sẽ “đại cát, đại quý”. Màu vàng của hoa mai được người dân cho rằng đó là màu của giàu sang, phú quý và hy vọng.
Cây mai còn là biểu tượng của sự bất khuất, ý chí kiên cường, phẩm cách cao thượng của người quân tử bởi có thân thẳng. Ngoài ra, cây mai còn là biểu tượng cho phẩm chất cao quý cần cù, chịu khó, nhẫn nại, can đảm của người dân Việt bởi rễ của cây mai cắm sâu vào lòng đất, chịu đựng gió mưa bão lụt để có thể nở hoa đúng dịp Tết.
Không chỉ vậy, vào cuối đông cây mai sẽ trút những chiếc lá già cỗi, nhường cho chồi non, hoa vàng nở đầu xuân còn tượng trưng cho sự hy sinh.
Từ những ý nghĩa của hoa mai kể trên, loại hoa này đã đi vào đời sống của người Việt qua những cái tên người, thi ca, hội họa.
Sự tích hoa mai ngày Tết – “sứ giả” của mùa xuân
Tích xưa kể lại rằng, có một cô bé rất tốt bụng sinh ra trong một gia đình có cha làm nghề săn quái vật. Cô theo cha đi bôn ba khắp nơi để săn lùng những con quái vật hung dữ. Khi người cha qua đời vì già yếu cô đã thay cha bảo vệ xóm làng. Trong một lần đối mặt với quái thú, cô bị quấn chết. Vì xót thương cho tấm lòng trượng nghĩa, trời cho cô sống lại 9 ngày Tết để được ở bên người thân. Sau đó cô bé mất đi hóa thành hoa Mai, cứ đến Tết lại nở rộ.
Người ta cũng cho rằng hoa mai có thể xua đuổi tà ma, mang lại sự bình yêu như chính việc mà cô bé đã làm. Từ đó, hoa mai trở thành biểu tượng của ngày Tết, báo hiệu những điều an lành, hạnh phúc và may mắn. Và cũng là thời điểm gia đình sum họp, quây quần bên nhau.
Kinh nghiệm mua hoa mai bạn cần biết
Chọn cây mai trồng làm kiểng
+ Chọn dáng hoa mai yêu thích, tán lá đều đặn, tươi tốt.
+ Tập trung vào thân mai. Nếu bạn thích cây mai trẻ, mai tơ cần chọn phần thân trò trịa, cứng cáp, vỏ không bị bong tróc, dập nát. Thân cây không quá gồ ghề, nhiều chỗ u. Đặc biệt thân phải to ít nhất gấp 3 lần cành thì được xem là cây có dáng “đồng thanh đồng thủ”. Nếu bạn thích cây mai già nên chọn cây đã được uốn tỉa dáng cổ thủ. Gốc phải to, sần sùi có vẻ nặng trịch kiên cố, thân hơi cong, khúc khuỷu.
+ Cành mai: Đây là bộ phần tạo nên sự thanh tú cho cây vì thế nên chọn cành ngay, không cong queo, gãy gập và có sức vươn. Cành phải được bố trí dàn tỏa. Tuyệt đối không chọn cây có cành chết khô vì cây đó có thể bị sâu đục thân tấn công.
Chọn cành mai chưng Tết
Bạn chỉ nên mua vào khoảng 28 – 29 Tết để giữ được độ tươi suốt những ngày Tết. Nên chọn cành tươi, có lá non nhỏ xíu ở đầu cành còn mơn mởn. Cánh cứng cáp, không gãy gập.
Làm sao để hoa mai nở đúng dịp Tết?
Chuyên gia cây cảnh cho biết, để cây mai trổ hoa đúng dịp Tết người chơi cần chăm sóc theo các bước dưới đây:
– Thay đất cho cây vào khoảng giữa tháng 6 âm lịch
– Thường xuyên bón phân hữu cơ
– Vào cuối tháng 11 âm lịch người chơi nên hạn chế tưới nước, ngưng việc bón phân cho cây mai.
– Từ mùng 10 – 15 tháng 12 Âm lịch nên tuốt lá. Nếu nụ hoa cái bé thi tuốt lá từ ngày 10, nếu hoa to thì tuốt lá từ ngày 15.
– Nếu thời tiết nắng nên tiết nước lạnh vào gốc cây và ngược ngại nếu trời lạnh thì tưới nước ấm từ 40 – 45 độ vào gốc.
– Vào 23 tháng Chạp kiểm tra lại, nếu hoa cái bung vỏ lụa thì hoa sẽ nở đúng dịp Tết. Nếu hoa cái chưa bung vỏ lụa thì ngưng tưới nước, đem cây phơi nắng, phun phân bón lá và tưới nước ấm 45 – 50 độ C để hoa nở đúng dịp Tết.
Kinh nghiệm chọn và chăm sóc hoa mai ở miền Bắc
Cách chọn cây mai đẹp, có nhiều hoa
Theo kinh nghiệm, người chơi hoa mai không nên chăm chăm chọn những cây có nhiều nụ, và cần phân biệt được chùm nụ có khả năng nở. Vì nhiều cây mai có rất nhiều nụ nhưng không thể nở vì bị đóng băng. Theo đó, những nụ có khả năng nở là những nụ không khép chặt, có kích thước lớn hơn. Cây có nụ chờ nhiều sẽ nở, còn các nụ non hơn thì khó.
Ngoài ra, người chơi cũng nên chọn cây có lá non thay vì cây có nhiều lá già. Nhiều lá non chứng tỏ cây mai vẫn đang phát triển đều và là biểu tượng của sự may mắn, sinh sôi.
Cách chăm sóc cây mai ở miền Bắc
– Không nên để trong nhà: Cây mai phát triển ở nhiệt độ 28 độ C. Nhiều người cho rằng để mai trong nhà để giữ ấm cho cây, cây sẽ nở hoa nhưng thực tế, để trong nhà sẽ bị lạnh hơn vì hiệu ứng dẫn nhiệt. Do vậy, nên để mai ngoài trời cho đến khi hoa nở đều rồi có thể đưa vào trong nhà.
– Tưới nước đều đặn: Mỗi ngày nên tưới khoảng 2 lít nước vào buổi sáng đối với chậu mai cỡ trung bình và tăng lên đối với mai cỡ lớn. Tưới nước đều đặn sẽ giúp bộ rễ của cây được giữ ấm, kích thích hoa nở. Không cần thiết phải tưới nước ấm.
Kết.
Trên đây, Báo Khuyến Nông đã cung cấp cho các bạn một số thông tin về đặc điểm, công dụng, ý nghĩa, cách trồng và chăm sóc Cây hoa mai. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin thật bổ ích nhé!
