Người đầu tiên phát hiện ra giống bưởi năm roi này chính là ông Trần Văn Bưởi (1918 – 1990). Lúc sinh thời, ông bưởi làm nghề buôn bán trên sông, có lần ngủ lại ghe bầu ở Tân Châu, vô tình nhặt được 1 trái bưởi, ăn có mùi vị rất lạ, ông rất thích nên đã lấy hạt mang về quê Phú Hữu ( trước kia là làng Mái Dầm), huyện Châu Thành, Hậu Giang để ươm trồng.
Mọi người thường kể, ông Bưởi vì sợ con cháu trong nhà hái trái sẽ làm mất giống bưởi quý nên ông thường răn đe chúng rằng “Đứa nào mà hái trái cây của ông Bưởi ông đánh cho năm roi nghe chưa”. Cũng chính vì câu nói này của ông, người ta đã đặt tên cho giống bưởi này là năm roi, cũng chính từ đây mà bưởi năm roi có tên gọi như vậy.
Bưởi năm roi là gì?
Bưởi năm roi là giống cây trồng lâu năm, thân gỗ có tán rộng, chiều cao trung bình từ 3 – 4m. Hoa thường mọc thành chùm ở nách lá, mỗi chùm có từ 6 – 7 bông, hoa bưởi có màu trắng sữa. Bưởi năm có hình giống trái lê, hình tháp đáy rộng, thường mọc thành 1 chùm 3 quả một, mỗi quả có trọng lượng trung bình từ 1,5 – 3kg. Vỏ bưởi mỏng rất dễ bóc, khi chín chuyển sang màu vàng, bên trong có ruột trắng. Múi bưởi năm roi rất đều, vị ngọt thanh xen lẫn vị chua rất dễ chịu mà không giống bưởi nào có được, đặc biệt bưởi năm roi có mùi hương rất đậm khiến bạn ăn một lần sẽ nhớ mãi.
Đặc điểm sinh trưởng của bưởi năm roi
Về sau, bưởi năm roi được trồng phổ biến khắp vùng quê của ông bưởi và được nhiều người ở nơi khác đến xin giống về trồng. Ngày này, bưởi năm roi được trồng ơ rất nhiều nơi, nhưng phân bố nhiều nhất ở Phú Hữu, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang và ở Bình Minh, Vĩnh Long. Là loại cây có khả năng sinh trưởng và phát triển khá tốt, có thể thích nghi với nhiều điều kiện thời tiết khí hậu khác nhau. Sau từ 2,5 – 3 năm cây có thể cho thu hoạch được, tuổi thọ cây khá cao có thể cho thu hoạch tới 20 năm những chất lượng quả vẫn rất cao.
Công dụng của bưởi năm roi
Có lợi cho sức khỏe con người
Ăn bưởi thường xuyên sẽ giúp bạn giảm được lượng cholesterrol trong máu, đẩy lùi được bệnh tiểu đường, tim mạch. Ngoài ra, các nhà khoa học còn chỉ ra rằng nếu kết hợp bưởi trong mỗi bữa ăn không những giúp bạn giảm cân hiệu quả mà còn có thể ngăn ngừa và làm giảm các tác hại mà nướu gây ra. Các axit có trong bưởi sẽ giúp bạn giải độc gan, tăng cường trao đổi chất cho thể, mang lại nguồn năng lượng tích cực cho bản thân.
Mang lại giá trị kinh tế cao
Hiện nay, giống bưởi năm roi đang là một trong những loại trái cây mang lại nguồn thu nhập cho người trồng vườn. Với thị trường tiêu thụ rộng lớn, năng suất bưởi đạt cao, bưởi năm roi có giá giao động từ 60 – 100 ngàn đồng/trái. Đồng thời, khi trồng bưởi năm roi bạn cũng có thể áp dụng những mô hình trồng xen canh đối với các cây ngắn ngày hoặc dược liệu để có thêm nguồn thu nhập.
Cách trồng và chăm sóc bưởi năm roi
Cách trồng bưởi năm roi
Xử lý đất trồng
Nên chọn đất trồng có tầng đất canh tác dày, giàu dinh dưỡng, thành cơ nhẹ, được phù sa bồi đắp hằng năm. Đầu tiên, bạn cần tiến hành vệ sinh, làm sạch cỏ dại, bụi rậm quanh vườn, sau đó cày tơi đất ra cho thoáng khí
Sau đó, tiến hành đào hố trồng theo kích thước 0,7×0,7m, mỗi hố cách nhau 6 – 7m, khi đào hố nên chú ý để riêng các lớp đất ra, không nên trộn lẫn vào với nhau. Mỗi một hố sử dụng 4 – 5kg phân chuồng hoai mục; 0,5kg phân lân, 1 – 2kg vôi bột, để bón lót cho đất. Cứ cách 1 lớp đất sẽ rải 1 lớp phân, cứ thế xếp chồng lên cho đến kín miệng hố, lấy nước tưới đẫm, vào hỗ vừa bón lót, để đất nghỉ từ 20 – 25 ngày, sau đó có thể tiến hành trồng cây.
Đào đất ở giữa hố sao cho kích thước phù hợp với bầu đất, đặt cây vào hố cẩn thận rồi lấp đất lại. Sau khi trồng nên cắm cọc chống cho cây đứng thẳng, không bị gió hay mưa làm lung lay, đổ cây. Dùng cỏ mục hoặc rơm rạ phủ xung quanh phần gốc để gữ độ ẩm cũng như tạp chất dinh dưỡng cho cây sau này.
Cách chăm sóc bưởi năm roi
Bón phân
Trong thời kỳ cây kiến thiết quả: Nên bón phân thành nhiều đợt cho bưởi, khi vừa trồng cây xong nên hòa tan phân urê 20% và DAP 40gam trong 10 lít nước, sau đó tưới trực tiếp cho cây, định kỳ 3 tháng/lần. Thời kỳ cây bắt đầu ổn định trái cần bổ sung thêm hàm lượng Kali, phân lân, và phân hữu cơ để nâng cao năng suất và chất lượng quả.
Tưới nước
Cũng như các loại bưởi khác, khi vừa mới trồng cây cần cung cấp đủ lượng nước để cây có đủ độ ẩm phát triển rễ và chồi mới. Có thể sử dụng giàn tưới nhỏ giọt để tiết kiệm thời gian cũng như công sức
Tỉa cành, tạo tán, vệ sinh vườn
Nên thường xuyên cắt, tỉa bớt những cành đã ra trái, cành khô, cành bị sâu bệnh để tạo thêm diện tích cho cây phát triển, tiêu diệt điều kiện để các mầm mống sâu bệnh gây hại sinh trưởng. Ngoài ra, cũng cần vệ sinh vườn cây thường xuyên để các loại nấm mốc, vi khuẩn sinh sôi.
Các cách nhân giống bưởi năm roi
Hiện nay, người ta thường nhân giống bưởi năm roi bằng phương pháp giâm cành thay vì phương pháp ươm bằng hạt như trước kia, bởi phương pháp này sẽ giúp cây giống khỏe mạnh, có những ưu điểm vượt trội từ giống mẹ, có khả năng đề kháng chống lại các mầm bệnh gây hại.
Cách thực hiện
Trước tiên, cần chọn giống hom khỏe, nên chọn hom ở những cây đang phát triển mạnh, trong thời kỳ ra trái ổn định, không bị nhiễm sâu bệnh. Cắt các hom đã được đánh dấu trước trên các cành bánh tẻ, cắt bớt phân nửa chiều dài của lá để hạn chế cây bị mất nước. Có thể giâm cành ở nền sạch, có thể trộn thêm các hỗn hợp mùn cưa, xơ dừa, rơm rạ,.. để giữ độ ẩm. Nhúng gốc cành hom vào dung dịch kích rễ khoảng 1cm, trong 2 – 3 giây, sau đó cắm 2 – 3cm vào giá thể, cuối cùng nén chặt gốc để hom không bị đổ ngã. Dùng màng bọc che kín luống giâm, duy trì độ ẩm và nhiệt độ thích hợp cho giá thể.
Thu hoạch quả chín
Quả bưởi năm roi khi chín sẽ có màu vàng nhạt. Nên thu hái kịp thơi vào lúc nắng ráo sẽ cho bưởi thành phẩm đạt chất lượng tốt nhất. Bảo quản bưởi ở nơi thoáng mát sẽ giúp bưởi giữ được tươi lâu hơn.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây bưởi năm roi
Cũng giống loại cây khác, bưởi năm roi cũng rất dễ mắc phải một số loại bệnh hại thông thường như: bệnh loét, chảy mủ,… Để phòng chống những loại bệnh này cần thường xuyên thoát nước kịp thời cho cây, tránh để cây bị ngập úng.
Các loại sâu gây hại như rệp, bọ xít xanh, nhện đỏ, sâu đục vỏ,… gây thiệt hại đến năng suất, hoặc có thể làm cây kém phát triển, gây chết cây. Để khắc phục những loại sâu hại này, bạn có thể bắt bằng tay hoặc sử dụng thiên địch, ngoài ra cũng nên sử dụng thêm các loại chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật.
Kết.
Trên đây là tất tần tật kiến thức cần biết về cây bưởi năm roi mà Báo Khuyến Nông muốn chia sẻ đến các bạn, hy vọng các bạn hiểu rõ hơn về giá trị dinh dưỡng mà loại trái cây này mang lại. Cũng như biết cách trồng và chăm sóc loại cây này.
