Cúc bách nhật thường sử dụng cụm hoa làm thuốc chữa bệnh. Dược liệu này có công dụng điều trị tăng huyết áp, viêm phế quản, giảm ho, tiêu chảy… Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thêm về loại dược liệu này qua bài viết dưới đây bạn nhé !
Những công dụng của cúc bách nhật với sức khỏe con người
Việc dùng cúc bách nhật sẽ đạt được hiệu quả cao hơn nếu dược liệu này được sử dụng đúng cách, đúng liều lượng. Dưới đây là các bài thuốc chữa bệnh có cúc bách nhật đang được y học cổ truyền ứng dụng rộng rãi.
Bài thuốc điều trị bệnh hen phế quản
- Chuẩn bị: Tỳ bà diệp, cúc bách nhật và lá một hoa mỗi vị 6g, nhót 10g.
- Cách sử dụng: Sắc thuốc chia 2 lần uống vào buổi sáng và buổi tối. Hoặc có thể tán tất cả thành bột, mỗi lần lấy 1,5 – 3g pha với nước ấm uống x 2 – 3 lần trong ngày.
Điều trị đau đầu do bị phong hỏa
- Chuẩn bị: Bông cúc bách nhật, dây móc câu và cương tàm mỗi vị 6g, cúc hoa 10g
- Cách dùng: Sắc thuốc mỗi ngày 1 thang chia làm 2 lần dùng
Bài thuốc điều trị bệnh viêm đại trạng thể lỏng ở giai đoạn mãn tính
- Chuẩn bị: 15g hoa cúc bách nhật, 10g ngũ trảo và 30g câu cốt diệp
- Cách sử dụng: Sắc uống
Bài thuốc điều trị ho cho các trường hợp bị ngoại cảm phong nhiệt
- Chuẩn bị: 20g hoa cúc bách nhật phối hợp với 30g nhót tây (tỳ bà diệp), 10g bạc hà
- Cách dùng: Sắc thuốc với 5 cốc nước lớn cho cạn còn 3 cốc. Chia đều ra uống vào các buổi sáng, trưa, tối. Nên uống khi thuốc sắc còn ấm để xoa dịu cơn ho và tình trạng kích ứng trong cổ họng.
Điều trị bệnh hen suyễn hoặc viêm phế quản
- Bài 1: Dùng 10 bông hoa cúc bách nhật tươi ( tương đương 15-20 g hoa khô). Sắc lấy nước đặc uống.
- Bài 2: Kết hợp 20 bông hoa cúc bách nhật tươi với 5 lá ba diệp. Sắc uống
- Bài 3: Sắc hoa cúc bách nhật với kim tiền thảo lấy nước chia uống 3 lần. Liều dùng mỗi vị là 30g.
- Bài 4: Dùng 6g hoa và 9g rễ cúc bách nhật nấu kỹ. Gạn nước uống
- Bài 5: Chuẩn bị 15g hoa cúc bách nhật, nga bất thực thảo và cam thảo dây mỗi vị 30g. Dùng thuốc theo hình thức sắc uống.
- Bài 6: Mỗi ngày sắc uống 1 thang thuốc bao gồm các vị: Cúc bách nhật, tỳ bà diệp, hạnh nhân mỗi thứ 10g, ma hoàng sao 6g.
Cải thiện thị lực
- Chuẩn bị: Cỏ nhọ nồi, hoa cúc bách nhật, chử thực tử mỗi vị 10g, quốc lão 15g.
- Cách dùng: Các vị trên gộp lại sắc uống
Điều trị bệnh cao huyết áp
- Chuẩn bị: Hoa cúc bách nhật và cúc hoa mỗi thứ 15g, mạch môn, kẹp thảo, tang diệp mỗi thứ 10g, mạch hạ khô 30g.
- Cách dùng: Mỗi ngày sắc 1 thang lấy nước đặc. Chia thuốc sắc làm 2 – 3 lần dùng.
Điều trị bệnh kiết lỵ
- Bài 1: Lấy 10 bông hoa cúc bách nhật sắc kỹ. Khi uống hòa thêm một chút rượu vang vào trong thuốc sắc.
- Bài 2: Kết hợp các vị trần bì, hoa cúc bách nhật mỗi thứ 15g, thược dược 20g, mộc hương 6g. Sắc uống đều đặn 1 thang mỗi ngày
Chữa bệnh đau mắt đỏ
- Chuẩn bị: Cúc hoa và tang diệp mỗi vị 15g, hoa cúc bách nhật 10g.
- Cách sử dụng: Đun sôi kỹ lấy nước chia uống 2 lần thay trà
Điều trị tiểu tiện không thông
- Chuẩn bị: 9g bông cúc bách nhật
- Cách sử dụng: Sắc dược liệu theo liều lượng như trên uống làm 3 lần trong ngày
Chữa khóc dạ đề cho trẻ em
- Chuẩn bị: 5 bông cúc bách nhật tươi, 3 cái xác ve sầu (thuyền thoái), 3g cúc hoa.
- Cách sử dụng: Sắc thuốc cho bé uống
Điều trị chướng bụng ở trẻ em
- Bài 1: Dùng 6 – 9g dược liệu khô sắc uống
- Bài 2: Kết hợp 6g lai phục tử với 5g bông cúc bách nhật. Sắc thuốc cho trẻ uống mỗi ngày 1 thang.
Chữa chứng kinh phong cho trẻ em
- Chuẩn bị: 10 hoa cúc bách nhật, 7 con cào cào ( phơi khô)
- Cách sử dụng: Sắc cả hai vị đã chuẩn bị. Gạn nước cho bé uống. Nếu không có cào cào thì có thể thay thế bằng 6g dược liệu sắc uống độc vị.
Điều trị tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng ở trẻ em
- Chuẩn bị: Bạch truật, cát căn (sao vàng), bạch linh mỗi vị 12g, bông cúc bách nhật 6g, hạt mã đề 10g.
- Cách sử dụng: Sắc lấy nước cho bé dùng
Điều trị viêm loét ngoài da
- Chuẩn bị: 15 – 30g cúc bách nhật
- Cách sử dụng: Dùng dược liệu nấu nước rửa vùng da bị bệnh hoặc sắc uống.
Điều trị bệnh ho gà
- Bài 1: Lấy 19g hoa cúc bách nhật bỏ vào ấm sắc chung với 15g nga bất thực thảo. Thuốc sắc xong gạn ra, thêm một chút đường phèn vào, hòa tan, chia uống 3 lần.
- Bài 2: Chuẩn bị bạch cương tàm, câu đằng và hoa cúc bách nhật mỗi vị 10g, bối mẫu 6g, bách bộ (sao vàng) 6g. Tất cả sắc chung uống mỗi ngày 1 thang cho đến khi hết ho.
- Bài 3: Chuẩn bị lá húng chanh và cúc bách nhật mỗi vị 6g, đu đủ 4g, trần bì ( vỏ quýt ) 5g. Sắc thuốc lấy 150ml nước. Chia uống 3 lần liên tục 1 tuần liền để cải thiện các triệu chứng bệnh.
Lưu ý: Không dùng cúc bách nhật cho
Người bị huyết áp thấp
Đối tượng bị dị ứng với một trong các thành phần của cúc bách nhật
Tìm hiểu về cúc bạch nhật
Mô tả cúc bạch nhật
Là cây thân thảo, mọc hàng năm. Cây có thân nhỏ, hình trụ phân nhánh, vỏ ngoài thô màu tím hồng pha lẫn màu xanh. Chiều cao trung bình của cây trưởng thành tầm 40 – 60cm. B ên ngoài thân có lớp lông mềm. Các cành hình hơi vuông. Cả thân và cành đều phân đốt. Chỗ đốt có khuynh hướng phình to hơn so với đoạn thân.
Lá cây thuộc dạng lá đơn, nhọn ở đầu hoặc hơi tù. Các lá mọc đối xướng hai bên cành hoặc gốc cành. Cuống lá ngắn, khoảng 0,5–1 cm. Mặt trên và dưới đều có nhiều lông nhỏ. Kích thước các lá khoảng 5-10cm ( chiều dài ) và 2 – 5cm ( chiều rộng). Lá có phiến hình trứng ngược.
Hoa có nhiều màu sắc khác nhau. Có thể là màu trắng, màu tím hoa cà, màu đỏ hay màu hồng. Đường kính các bông từ 1,5 – 2cm.
Phân bố
Cây có thể mọc hoang hoặc được trồng làm cảnh trong các công viên. Loại cây này được tìm thấy ở hầu hết các nước nhiệt đới, nhiều nhất phải kể đến Việt Nam hoặc Trung Quốc.
Bộ phận dùng làm thuốc
Vùng trồng, cách trồng cúc bạch nhật
Cây này thường được trồng làm cảnh ở các công viên. Mọc và được trồng ở Việt Nam và Trung Quốc tại các nước nhiệt đới khác đều có mọc. Người ta hái hoa phơi hoặc sấy khô.
Rất nhiều người yêu thích và mong muốn sở hữu cả một vườn cây hoa bách nhật, chính vì thế thông tin về gieo trồng, chăm sóc loài hoa này là vô cùng quý giá. Cây cúc mút áo là loài ưa sáng vì thế là cây trồng nền ngoài trời lý tưởng trong bồn hoa, chậu cây, vườn của các gia đình. Và khi trồng loài hoa này cần phải đặc biệt lưu ý đến yếu tố ánh sáng. Nếu trồng cây ở nơi thiếu ánh sáng hay bóng râm, cây có thể không phát triển, thậm chí là héo úa.
Thông thường, người ta trồng cây hoa bách nhật bằng hạt, chỉ cần ngâm hạt trong nước ấm từ 4-5 ngày là cây có thể nảy mầm. Sau khoảng 25 ngày là đã có thể gieo trồng được. Cần lưu ý đất trồng là loại giàu chất dinh dưỡng, tơi xốp và thoáng khí.
Nên thường xuyên tưới nước để cây hoa bách nhật không bị khô, ngoài ra cũng cần lưu ý đến vấn đề thoát nước để tránh ngập úng. Có thể bổ sung phân bón nếu lá có màu xanh vàng bất thường.
Phòng trừ sâu bệnh
- Rệp muội: Rệp chích hút dịch cây làm cho cây trở nên còi cọc, ngọn quăn queo, lá biến dạng, thui nụ hoặc hoa không nở. Sử dụng các loại thuốc hóa học sau: Actara 25 EC, Karate 2,5 EC 0,5-0,1%, Bassa 0,1-0,15%
- Sâu xanh: Sâu non ăn lá, ăn hoa, đục nụ làm méo, vẹo bông hoa. Dùng các biện pháp thủ công như: Bẫy bả chua ngọt, ngắt bỏ ổ trứng và diệt sâu non bằng tay. Sử dụng các thuốc hóa học sau để trừ sâu: Sherpa 25 EC, Lannate 35 EC, Pegasus 500SC
- Sâu khoang: Ăn biểu bì của lá và đục rỗng bông hoa làm cho lá chỉ còn gân màu trắng. Sử dụng bẫy bả chua ngọt, diệt sâu, ngắt ổ trứng… lựa chọn một trong các loại thuốc sau để phòng trừ: Padan 95P nồng độ 0,1%, Sumicidin 0,1-0,15%…
Bệnh truyền nhiễm do nấm gây hại: Hầu hết các bệnh trên cây Cúc là do nấm hại gây nên như: Bệnh đốm lá, bệnh thối rễ… Cần thường xuyên vệ sinh đồng ruộng tỉa bớt các lá già, lá sâu bệnh để cho ruộng thông thoáng và phun phòng định kỳ hàng tuần hoặc các đợt xuất hiện lá mới bằng Score, Rhydomil, Champion.
Ngoài ra do tác động của chăm sóc không đúng kỹ thuật và việc thiếu hoặc úng nước gây ra các bệnh không truyền nhiễm như cây chết héo, sốc phân…
Thu hái – Sơ chế
Thành phần hóa học
Nghiên cứu thành phần của cụm hoa, các nhà khoa học chiết được một số chất như: Izoamaranthin, betaxyamin và amanthin. Riêng betaxyamin bao gồm các loại:
- GomphreninI
- Gomphrenin II
- Gomphrenin III
- Gomphrenin V
- Gomphrenin VI
Tác dụng dược lý
Dược liệu có công dụng làm mát tạng can, tán ứ, giảm ho, hạ áp, làm sáng mắt, bình suyễn.
- Được sử dụng trong điều trị các bệnh lý sau:
- Ho
- Hen suyễn
- Cao huyết áp
- Đau đầu do phong hỏa
- Suy giảm thị lực
- Bệnh kiết lỵ
- Viêm loét da
- Chướng bụng, tiêu lỏng ở trẻ em
- Viêm phế quản
Công dụng của cúc bạch nhật
Cúc Bách Nhật mới được dùng trong phạm vi nhân dân làm thuốc chữa hen suyễn đối với người lớn và trẻ con, bụng đầy, tiểu tiện khó khăn, trẻ con sốt quá hóa mê sảng.
Liều dùng hàng ngày 6-12g, dưới dạng thuốc sắc, khi uống có thên ít rượu trắng cho chóng dẫn
Bài thuốc chữa cao huyết áp gồm: 15g hoa cúc bách nhật, 30g hạ khô thảo, 15g cúc hoa, 10g mạch môn, 10g thạch hộc và 10g lá dâu. Sau khi rửa sạch, phơi khô, cho tất cả các vị thuốc trên vào siêu gốm bằng đất nung rồi sắc lấy nước uống. Mỗi ngày uống đủ một thang với đầy đủ các vị thuốc trên, dùng liên tục trong 7-10 ngày sẽ thấy có hiệu quả. Song song với đó, bệnh nhân cao huyết áp cũng cần luyện tập, áp dụng chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, khoa học để tăng cường sức khỏe.
Ngoài ra, có thể dùng cúc bách nhật để chữa bệnh ho gà với bài thuốc gồm: 6g cúc bách nhật, 4g đu đủ, 5g vỏ quýt, 6g lá húng chanh rồi sắc lấy nước uống ngày ba lần, mỗi lần uống 50 ml, dùng liên tục trong 7 ngày.
Xem thêm: Dây đau xương – Loại dược liệu quý trong việc chữa trị đau xương khớp
Kết
Trên đây là những thông tin về cúc bạch nhật do baokhuyennong.com đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn. Hy vọng rằng với những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu thêm công dụng của hoa cúc bạch nhật cũng như công dụng của hoa cúc bạch nhật đối với sức khở bạn nhé!
