Sấu là cây trồng khá quen thuộc ở nước ta, phân bố chủ yếu là ở Miền Bắc, khi tới thăm những khu rừng như rừng Cúc Phương hay hồ Ba Bể có thể bạn sẽ được ngắm những cây sấu cả nghìn năm tuổi. Đặc biệt là ở thủ đô hà nội, đi trên khắp các tuyến đường cây sấu được trồng khá phổ biến, nó được trồng như một cây bóng mát làm dịu đi cái nắng của mùa hè, không những thế cây sấu còn cho quả, thứ được nhiều người ưa dùng làm gia vị món ăn hay ngâm nước uống, giúp thanh nhiệt, giải độc, dịu mát vào mùa hè. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thêm thông tin về loại cây này nhé!
Cây sấu là gì?
Sấu hay còn gọi long cóc, sấu trắng (danh pháp hai phần: Dracontomelon duperreanum) là một loài cây sống lâu năm, lá thường xanh/bán rụng lá thuộc họ Đào lộn hột. Quả sấu chín chứa 80% nước, 1% axít hữu cơ, 1,3% protein, 8,2% gluxit, 2,7% xenluloza, 0,8% tro, 100 mg% canxi, 44 mg% phốtpho, sắt và 3 mg % vitamin C.
Đặc điểm nổi bật của cây sấu
Sấu thuộc loại cây thân gỗ sống lâu năm được, có những cây sống cả 1000 năm tuổi. Cây có chiều cao trung bình từ 25-30m. đường kính thân tùy thuộc vào yếu tố chăm sóc và tuổi đời của cây, có thể từ 0,8-1m. Cây cao, có tán rộng và thưa. Thân sấu có màu xám đen, bong thành từng mảng lớn, gốc có các bạnh khá sần sùi, cành non phủ lông màu nâu. Sấu có rễ cọc và rễ bạnh vè đâm sâu vào lòng đất vì thế dù có mưa to, gió bão đến đâu cũng khó lòng quật ngã được cây.
Cây mọc theo chiều thẳng đứng, lá có màu xanh thẫm và cây cho lá xanh quanh năm. Lá mọc so le nhau có hình lông chim lá đẹp mắt có chiều dài từ 30-45 cm và mỗi lá có 11-17 lá chét mọc xếp đều xung quanh. Phiến lá chét có hình trái xoan, phần đầu nhọn, phần gốc tròn đều.
Hoa sấu mọc thành từng chùm thường ra hoa ở phần ngọn hay gần ngọn cây. Hoa nhỏ xinh xắn có màu trắng xanh, có lông mềm.
Sau khi hoa tàn, quả sấu xuất hiện, quả có hình cầu hơi dẹt, đường kính quả khoảng 2cm, khi xanh quả có màu xanh, khi chín màu vàng sẫm. Mỗi quả có một hạt cứng, màu trắng, thô ráp, hóa gỗ khi khô, bề mặt hạt sần sùi có nhiều gai và tơ mềm kết với thịt quả. Cây sấu cho hoa vào mùa xuân và quả ra vào mùa hè. Quả được thu hái vào khoảng từ tháng 6 đến tháng 9.
Tác dụng của cây sấu công trình, bóng mát
Cây sấu có khá nhiều tác dụng vì thế nó được nhiều người ưa chuộng. Cây được trồng để lấy gỗ, vừa để cho quả nữa nhé. Cây cao cho tán rộng nên còn được trồng nhiều để làm cây bóng mát rất tuyệt nữa nhé. Cây được trồng ở vỉa hè đường phố, dọc những con đường, công viên nhà hàng…cây cũng cấp khí oxi hấp thụ khí độc hại nên làm cho môi trường thêm trong lành, mát mẻ hơn rất nhiều.
Quả sấu tươi được khá nhiều chị em ưa dùng, nó được dùng nhiều trong chế biến món ăn nổi tiếng là vịt om sấu, bên cạnh đó người ta còn lấy cùi thịt của nó để làm tương giấm hay mứt, omai…ăn rất ngon và lạ miệng nhé.
Cách trồng và chăm sóc cây sấu
Sấu là cây chịu hạn khá tốt lại ưa nắng, cây có bộ rễ khỏe nên sống tốt trong nhiều hình thái khí hậu khác nhau. Nó có biên độ sinh thái rộng, phù hợp với nhiều loại đất và khí hậu miền Bắc. Đất trồng sấu là đất tơi xốp, màu mỡ thì cây sẽ phát triển nhanh chóng.
Tiêu chuẩn chọn giống: Hiện nay sấu được trồng bằng phương pháp chiết cành sẽ cho thời gian thu hoạch sớm hơn và đều hơn việc trồng bằng hạt giống. Khi chọn cây giống bạn nên chọn những cây cho chiều cao từ 80cm trở lên cây thẳng không con queo và thân đã hóa gỗ khỏe mạnh không bị nhiễm bệnh
Thời vụ trồng cây sấu: Cây sấu thường được trồng tốt nhất vào khoảng tháng 1,2 hàng năm hoặc khoảng tháng 8-9. Thời điểm này thời tiết thuận lợi nên rất thích hợp để sấu phát triển.
Khoảng cách trồng sấu nên cách từ 5-7m để cây phát triển tốt về sau này mà không cạnh tranh chất dinh dưỡng với nhau. Sau khi cây sấu được 5-6 năm thì nên tỉa thưa bớt những cay không sai quả.
Chọn đất và đào hố trồng: Sấu không kén đất nên bọn có thể trồng chúng ở nhiều địa phương với điều kiện đất khác nhau. Tốt nhất nên trồng cây ở vùng đất cát pha và thịt nhẹ có tầng đất dày trên 1 mét. Đào hố trồng với kích thước tối thiểu là khoảng 50x50x50cm.
Bón lót cho đất: Trước khi trồng nên xử lý đất trồng trước. Với những vùng đất cằn cỗi và nhiều sỏi đá bạn nên xới xáo qua. Phối trộn phân bón lót khoảng 5kg phân chuồng hoai mục và khoảng 0,2 kg phân Lân và một lượng vôi bột khử trùng cho đất được giàu dinh dưỡng và sạch bệnh.
Cách trồng cây sấu: Sau khi đã chuẩn bị đất và bón lót đầy đủ rồi bạn tiến hành trồng cây. Khi trồng bỏ phần bầu đất nilon ra rồi đặt vào trong hố trồng theo hướng đứng thẳng. Vun đất đầy gốc và và nén chặt đất quanh gốc sẽ giúp cây được đứng chắc chắn không bị ngã đổ. Trồng xong bạn tiến hành tưới nước đẫm cho cây để cây ổn định thời gian đầu giúp mau ra rễ.
Kỹ thuật chăm sóc cây sấu
Chế độ tưới nước cho cây: Khi trồng thời gian đầu bạn tiến hành cung cấp đủ nước cho cây nhất là trong mùa khô hoặc khi quả đang lớn và thời điểm sắp chin. Phòng trừ cỏ dại định kì bằng việc nhổ sạch cỏ dại xung quanh gốc giúp gốc cây luôn thông thoáng . Sau mỗi trận mưa to bạn cần xới phá váng để cây không bị ngập úng.
Cắt tỉa định kì tạo hình cho cây: Thời kì cây phát triển tốt bạn nên định kì cắt tỉa cho cây để tạo cành cấp 1, 2 và giúp cây được thông thoáng hơn. Sau mỗi lần cắt tỉa cành khô héo cành sâu bệnh bạn tiến hành vun xới xung quanh gốc với đường kinh khoảng 1m trở ra sẽ giúp cho đất xung quanh đó được toi xốp và thoáng khí.
Phòng Trừ Sâu Bệnh Cho Cây Sấu
Bệnh thán thư: Bệnh làm thối đen hoa, rụng hoa, thối đen trên quả. Dùng Benlat C hoặc Score 250 EC phun từ khi hoa nở đến 2 tháng sau với 1lần/tuần, sau đó 1lần/tháng.
Bệnh muội đen: Do bài tiết của rệp, dùng: Bassa 50 EC, Trebon 2,5 EC và có thể phun các loại thuốc trừ nấm có gốc đồng…
Bệnh cháy lá: Bệnh phát triển trong mùa mưa, gây hại chủ yếu trên lá. Phòng trừ bằng cách cắt bỏ lá bệnh, phun thuốc Rhidomil MZ 72 WP, Kasumin 2L… – Sâu đục thân, cành: Dùng bẫy đèn bắt sâu trưởng thành, tiêm vào lỗ những loại thuốc có tính xông hơi mạnh hoặc nội hấp như: Actara 25 WG, Padan 95SP, bịt lỗ bằng đất sét để diệt sâu non.
Rầy xanh: Rầy tiết dịch gây bệnh mùa nóng, làm Cóc kém phát triển. Thời gian hại mạnh từ tháng 10 năm trước đến tháng 6 năm sau. Dùng Bassa 50 EC, Trebon 2,5 EC, … –
Ruồi đục quả: Ruồi đục vào quả lúc vỏ quả già, đẻ trứng dưới lớp vỏ, sâu n on ăn thịt quả gây thối, rụng quả. Dùng Sherpa 25 EC, Lục Sơn 0,26 DD, Padan 95 SP.
Thu Hoạch và Bảo Quản
Sau khi ra quả khoảng hơn hai tháng thì trái sấu đạt đến độ già nhưng chưa chín. Đây là thời điểm thu hoạch sấu vì khi ấy quả sấu đủ già để có thể giữ được sấu lâu hơn và cũng là lúc sản phẩm sấu được sử dụng vào nhiều mục đích nhất. Mùa sấu thường kéo dài khoảng 2-3 tháng (từ tháng 6 đến tháng 9 hàng năm).
Kết
Trên đây, Báo khuyến Nông đã chia sẻ đến các bạn những thông tin cơ bản như đặc điểm, ý nghĩa, công dụng và đặc biệt là cách trồng và chăm sóc cây sấu. Với sự chăm sóc đúng cách, cây sấu sẽ mang đến cho bạn những mùa quả sai trĩu, cho bạn thưởng thức hương vị chua thanh đặc trưng của quả sấu và tô điểm cho khu vườn thêm xanh mát. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin bổ ích nhé!
