Ngoài công dụng là gia vị, cây quế chi còn được biết đến như một loại dược liệu tự nhiên có mùi thơm, tính ấm và có tính dược cao. Tìm hiểu thêm về công dụng của quế đối với sức khỏe của con người qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Những công dụng của cây quế chi đối với sức khỏe
Thảo dược quế chi được sử dụng trong nhiều bài thuốc điều trị các bệnh lý như: Cảm mạo phong hàn, ứ huyết, ho hen có đờm, khó khăn trong tiểu tiện, giảm đau nhức xương khớp,… Tùy vào từng tình trạng bệnh bác sĩ sẽ kê đơn, bốc thuốc và kết hợp quế chi trong thành phần bài thuốc để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Quế chi chữa bệnh gì? – Một số bệnh lý điều trị sử dụng thảo dược này có thể kể đến như:
Bài thuốc chữa cảm mạo phong hàn
Với các tình trạng bị cảm mạo phong hàn thuộc chứng biểu hư, mạch phù hoàn và ra mồ hôi người bệnh có thể sử dụng 2 bài thuốc dưới đây:
Thành phần: Quế chi, thược dược, sinh khương mỗi vị 12g, 4g cam thảo, 3 quả đại táo
Cách dùng: Cho các vị thuốc vào ấm sắc với 300ml nước, đun đến khi còn 150ml, bỏ bã, chia làm 3 phần uống trong ngày.
Quế chi chữa ứ huyết, thai lưu ở phụ nữ
Trường hợp nữ giới có các triệu chứng ứ huyết, kinh bế đau bụng hoặc bị thai lưu có thể sử dụng bài thuốc:
Thành phần: Quế chi, thược dược, phục linh, đào nhân, đơn bì mỗi vị 8g.
Cách dùng: Tất cả các nguyên liệu sắc uống trong 1 ngày hoặc tán thành bột trộn với nước thành dạng sệt uống trong ngày.
Bài thuốc quế chi chữa u xơ tử cung
Trường hợp phụ nữ bị u xơ tử cung hoặc có khối u trong ổ bụng có thể sử dụng bài thuốc:
Thành phần: Quế chi, xích thược, đào nhân, hải tảo, miết giáp, mẫu lệ mỗi vị 16g, 10g hoa hồng, nga truật, nhũ hương, sơn lăng, một dược mỗi vị 8g.
Cách dùng: Sử dụng mỗi ngày 1 thang. Cho tất cả thành phần của thang thuốc tán thành bột mịn, trộn với mật ong thành dạng viên vừa uống, mỗi lần uống khoảng 12g với nước ấm, ngày uống 2 – 3 lần để cho hiệu quả tốt nhất.
Quế chi điều trị ho hen có đờm
Trường hợp người bệnh bị ho hen có đờm kèm các triệu chứng mắt mờ, tim đập nhanh,… có thể sử dụng bài thuốc dưới đây:
Thành phần: Quế chi, cam thảo, bạch truật mỗi vị 8g, 12g phục linh
Cách dùng: Cho tất cả nguyên liệu vào sắc với 300ml nước, đun đến khi còn 150ml, bỏ bã chắt lấy nước, chia thành nhiều phần uống trong ngày. Liều lượng ngày 1 thang.
Bài thuốc điều trị tình trạng khó khăn trong tiểu tiện
Với những trường hợp người bệnh bị tiểu tiện không thông, báng và có thêm triệu chứng phù thũng có thể dùng bài thuốc:
Thành phần: 4g Quế chi, trư linh, phục linh, trạch tả, bạch truật mỗi vị 12g.
Cách dùng: Các thành thảo dược nghiền thành bột, trộn đều chia làm 3 phần khi uống hòa với nước sôi ấm, uống trong ngày.
Quế chi tán hàn giải cảm
Trường hợp người bệnh bị cảm hàn lạnh có thể sử dụng bài thuốc:
Thành phần: Quế chi, bạch thược, sinh khương mỗi vị 12g, 6g chích thảo, 4 quả đại táo.
Cách dùng: Các thảo dược rửa sạch, cho vào ấm sắc với 300ml nước, đun trong 30 phút. Chắt lấy nước uống trong ngày, bỏ bã.
Bài thuốc trị phong thấp, sưng đau khớp
Người bệnh bị phong thấp, sưng đau các khớp và không có triệu chứng sốt có thể sử dụng bài thuốc sau:
Thành phần: Quế chi, sinh khương, phụ tử 12g, 8g cam thảo và 3 quả đại táo.
Cách dùng: Mỗi thang thuốc dùng trong 1 ngày, cho tất cả các nguyên liệu vào sắc với 300ml nước, đun đến khi còn 1/3, chắt lấy nước, bỏ phần bã và uống trong ngày khi còn nóng.
Bài thuốc trị đậu trẩn, tán hàn tà
Thành phần: Quế chi, cam thảo, cát căn, phòng phong, thăng ma, đạm đậu xạ, xích thược mỗi vị 4g và 3 lát gừng.
Cách dùng: Cho tất cả các nguyên liệu vào ấm, thêm 300ml nước, đun đến khi còn 150ml, chia làm nhiều lần uống trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang.
Quế chi trị sởi
Những trường hợp mắc bệnh sởi, người bệnh có thể sử dụng bài thuốc giải độc để tác động cho sởi mọc lên hoàn toàn và hết bệnh dưới đây:
Thành phần: Quế chi, thược dược, cam thảo mỗi vị 4g, ma hoàng, gừng, đại táo mỗi loại 5g, 8g cát cánh.
Cách dùng: Cho các nguyên liệu vào ấm sắc trong 30 phút, bỏ phần bã, chắt lấy nước, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc trị đa nang buồng trứng
Những trường hợp bị đa nang buồng trứng thể can uất có thể sử dụng bài thuốc:
Thành phần: Quế chi 4g; can khương 6g; phụ tử, ngô thù du, trần bì mỗi vị 8g; mẫu đơn bì 10g; quy thân, xuyên khung, bạch thược, phục linh, ngải diệp mỗi vị 12g; thục địa 16g.
Cách dùng: Mỗi thang thuốc sắc 2 lần, mỗi lần cho 750ml nước đun đến khi còn 250ml. Trộn 2 lần thuốc với nhau chia thành 3 phần uống trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc quế chi chữa viêm mào tinh hoàn
Thành phần: Quế chi, ngô thù du, dương quy, bạch thược mỗi vị 4g; cam thảo 2g; sinh khương, tế tân, mộc thông mỗi vị 3g; chỉ xác, hồng hoa, đại táo mỗi vị 6g; đào nhân 8g, ngưu tất 10g, sài hồ 12g.
Cách dùng: Các vị thuốc cho vào sắc với 500ml nước, đun đến khi còn 250ml, lọc lấy nước, bỏ bã. Chia làm 3 phần uống trong ngày, uống sau khi ăn khoảng 1 giờ.
Bài thuốc quế chi chữa bí tiểu
Thành phần: Quế chi, bạch truật, trạch tả, trư linh, phụ tử mỗi vị 10g; phục linh, đảng sâm mỗi vị 15g, ô dược 12g.
Cách dùng: Các vị thuốc cho vào sắc với 600ml nước, đun đến khi còn 200ml, chia làm 2 phần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp
Thành phần: Quế chi, bạch chỉ mỗi vị 8g; ý dĩ, tỳ giải, cam thảo, uy linh tiên mỗi vị 12g; thổ phục linh, hy thiêm, ké đầu ngựa mỗi vị 16g.
Cách dùng: Mỗi thang thuốc dùng trong 1 ngày. Sắc với 300ml đun đến khi còn 150ml, chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống liên tục trong 7 ngày để cho hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc chữa phong thấp
Trường hợp bệnh nhân bị bệnh phong thấp thể hàn thấp có thể sử dụng bài thuốc sau:
Thành phần: Quế chi, thiên niên kiện mỗi vị 10g; rễ cúc tần, hà thủ ô, tục đoạn mỗi vị 12g; đơn hoa, thổ phục linh, độc hoạt mỗi vị 16g; cỏ xước, xấu hổ mỗi vị 20g.
Cách dùng: Tất cả nguyên liệu cho vào sắc với 400ml nước, đun trong 30 phút, chắt lấy nước, chia làm 2 phần uống trong ngày. Dùng liên tục khoảng 10 ngày để cho hiệu quả tốt.
Quế chi điều hòa kinh nguyệt
Trường hợp nữ giới bị rối loạn kinh nguyệt có thể sử dụng bài thuốc dưới đây:
Thành phần: Quế chi, bạch thược, ngưu tất, thục địa, ngải diệp mỗi vị 10g; Tiểu hồi, gừng nướng 6g; Xuyên khung 8g; bac kích 12g; kỷ tử, đương quy mỗi vị 15g; hoàng kỳ 30g.
Cách dùng: Tất cả các nguyên liệu sắc với 600ml nước, đun đến khi còn 300ml, chắc nước, bỏ bã, chia làm 3 phần uống trong ngày. Dùng liên tục trong 10 – 15 ngày giúp điều hòa, ổn định kinh nguyệt.
Quế chi chữa đau mỏi người
Trường hợp người bệnh có triệu chứng đau mỏi khắp người đặc biệt khi thời tiết thay đổi đột ngột, có thể sử dụng bài thuốc với quế chi dưới đây:
Thành phần: Quế chi, thiên niên kiện mỗi loại 10g; cẩu tích, ngũ gia bì mỗi loại 12g; ngải diệp, trinh nữ, kinh giới mỗi loại 16g; thổ phục linh 20g.
Cách dùng: Các vị thuốc cho vào ấm sắc với 400ml, đun sôi trong 30 phút, chia làm 3 phần uống trong ngày. Uống liên tục trong 10 ngày.
Bài thuốc chữa ngứa da ở người lớn tuổi
Thành phần: Quế chi 6g, hồng táo 10 quả, can khương 9g.
Cách dùng: Các vị thuốc cho vào sắc với 300ml, đun đến khi còn 150ml, chắt lấy nước, chia làm 3 phần uống trong ngày. Uống đều đặn trong 7 – 10 ngày để các triệu chứng thuyên giảm nhanh chóng
Quế chi còn được sử dụng trong nhiều bài thuốc điều trị các bệnh như: Ngứa da, thấp tim, phong tê thấp, đau dây thần kinh tọa,… Tùy vào từng tình trạng bệnh bác sĩ sẽ kê đơn, bốc thuốc và điều chỉnh liều lượng phù hợp nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất.
Tác dụng phụ của cây quế chi
Gây tổn thương cho gan
Như đã nói ở trên, quế Cassia – loại quế hồi thông thường, là nguồn giàu hợp chất coumarin. Nó chứa khoảng gần 5 mg coumarin/thìa súp (2g quế) – trong khi quế hồi chỉ chứa một lượng khá nhỏ.
Liều lượng coumarin giới hạn khuyến nghị hằng ngày là khoảng gần 0,1 mg/kg tổng trọng lượng cơ thể, chẳng hạn như bạn chỉ có thể tiêu thụ tối đa 5 mg coumarin mỗi ngày nếu bạn nặng 60 kg. Điều này có nghĩa là bạn không thể ăn quá 1,5 thìa súp quế mỗi ngày. Bên cạnh đó, vài nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng việc tiêu thụ quá nhiều coumarin sẽ gây tích tụ độc tố trong gan, từ đó gây tổn thương cho cơ quan này.
Ví dụ, một người phụ nữ 73 tuổi bất ngờ bị nhiễm trùng gan dẫn đến tổn thương gan sau khi uống thuốc bổ sung cinnamon chỉ trong vòng 1 tuần. Trong trường hợp này, các thuốc bổ sung chứa hàm lượng coumarin cao hơn so với hàm lượng chứa trong chế độ dinh dưỡng.
Tăng nguy cơ gây bệnh ung thư
Các nghiên cứu ở động vật đã cho thấy việc tiêu thụ quá nhiều coumarin – hợp chất trong cây quế Cassia – sẽ làm tăng nguy cơ gây nên một số dạng ung thư.
Ví dụ bổ sung cho kết quả trên đó là các nghiên cứu ở các loài gặm nhấm đã cho thấy việc tiêu thụ quá nhiều coumarin có thể gây nên sự hình thành các khối u ung thư ở các cơ quan trọng yếu như phổi, gan và thận. Hình thức mà coumarin gây khối u hiện vẫn chưa được xác định.
Tuy nhiên, một số nhà khoa học tin rằng coumarin có thể gây tổn thương lặp lại đến một số cơ quan. Theo thời gian, sự tổn thương có thể khiến các tế bào khỏe mạnh bị thay thế bởi các tế bào khối u – nguyên nhân dẫn đến ung thư. Hầu hết các nghiên cứu ở động vật đều đã cho thấy các kết quả về hiệu quả gây ung thư của coumarin. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta vẫn cần thêm các nghiên cứu ở người để tìm hiểu mối tương quan giữa bệnh ung thư và việc tiêu thụ coumarin đối với con người.
Gây loét miệng
Một số người đã từng trải qua tình trạng loét miệng do ăn quá nhiều quế. Trong quế có chứa cinnamaldehyde – hợp chất gây phản ứng dị ứng khi bạn hấp thu với liều lượng lớn. Việc tiêu thụ cây quế với lượng nhỏ dường như không gây ra loại phản ứng này bởi vì nước bọt sẽ giúp bạn ngăn ngừa các chất hóa học tiếp xúc với khoang miệng trong khoảng thời gian dài.
Ngoài gây loét miệng, cinnamaldehyde có thể gây nên các triệu chứng dị ứng bao gồm sưng lưỡi hoặc nướu, cảm giác nóng rát, ngứa ở miệng và sự xuất hiện các mảng trắng trong khoang miệng. Dù rằng các triệu chứng này thường không nghiêm trọng cũng như cần sự can thiệp y tế, chúng vẫn sẽ khiến bạn cảm thấy khó chịu.
Tuy nhiên, điều quan trọng bạn cần nhớ là cinnamaldehyde chỉ gây loét miệng nếu như bạn bị dị ứng với hợp chất này. Bạn có thể đến bệnh viện làm xét nghiệm để xem liệu bạn có mắc bệnh dị ứng này hay không thông qua một bài kiểm tra dị ứng áp da (Skin patch test).
Ngoài ra, tình trạng loét miệng có thể ảnh hưởng đến hầu hết những người tiêu thụ quá nhiều dầu quế hoặc kẹo cao su có vị cây quế, bởi vì các sản phẩm này có thể chứa hàm lượng cinnamaldehyde khá cao.
Làm giảm mức đường huyết
Bệnh huyết áp cao mãn tính chính là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến bệnh tiểu đường, tim mạch cùng hàng loạt các vấn đề sức khỏe khác. Từ lâu, cây quế được đánh giá cao về khả năng làm hạ mức đường trong máu. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng loại thực phẩm này có thể đóng vai trò tương tự như insulin – hormone giúp loại bỏ đường khỏi dòng máu.
Dù rằng việc ăn quế với liều lượng vừa phải có thể làm giảm mức đường huyết, tuy nhiên nếu bạn tiêu thụ nó quá nhiều, điều này sẽ dẫn đến tình trạng tụt đường huyết đến mức quá thấp. Đây là chứng giảm glucozo trong máu – tình trạng dẫn đến sự mệt mỏi, choáng váng và thậm chí là ngất xỉu. Hầu hết, những người có nguy cơ cao bị hạ mức đường huyết là những người thường sử dụng các loại thuốc trị bệnh tiểu đường. Nguyên nhân là do cây quế có thể tăng cường hiệu quả của các loại thuốc này, làm cho mức đường trong máu tụt giảm đến mức quá thấp.
Gây các vấn đề về hô hấp
Việc tiêu thụ quá nhiều quế trong một bữa ăn có thể gây nên các vấn đề về hô hấp. Nguyên nhân là do loại thực phẩm này có kết cấu đặc biệt khiến bạn dễ dàng hít vào thông qua khoang mũi vào phổi. Việc vô tình hít phải bột cây quế hay mùi hương cây quế có thể gây ra các triệu chứng như ho, nôn mửa và khó thở.
Ngoài ra, cinnamaldehyde chứa trong cây quế là một chất kích ứng cổ họng và có thể gây ra các vấn đề về hô hấp khác. Những người bị bệnh hen suyễn hoặc mắc các tình trạng y tế khác gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp cần đặc biệt chú ý tránh hít phải mùi hương của quế. Nguyên nhân là do họ có xu hướng dễ phát triển các vấn đề về hô hấp sau khi hít phải bột quế.
Khi dùng loại thực phẩm trên, bạn nhớ chú ý đến những tình trạng xảy ra ở cơ thể mình để có biện pháp chữa trị kịp thời bạn nhé.
Kiêng kỵ khi sử dụng quế chi
Đối tượng không nên sử dụng quế?
Mặc dù quế có tác dụng tốt đối với sức khỏe, tuy nhiên nó không được khuyến khích sử dụng đối với các trường hợp sau:
Trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
Không nên sử dụng bột quế với liều lượng vượt mức quy định.
Tuyệt đối, không sử dụng bột quế để hít vì nó có thể khiến cho hệ hô hấp bị viêm, bỏng hoặc ngạt thở.
Sử dụng bột quế quá liều có thể dẫn đến hiện tượng loét miệng, ngộ độc gan, giảm lượng đường trong máu hoặc gây ra một số vấn đề nghiêm trọng về đường thở.
Một vài lưu ý khi sử dụng quế
Để sử dụng quế an toàn, bạn cần lưu ý đến một số vấn đề sau:
Không sử dụng quế khi đang sử dụng statin, paracetamol, acetaminophen.
Tuân thủ nghiêm liều lượng và cách sử dụng quế theo chỉ định của bác sĩ.
Không được tự ý kết hợp quế với các thảo dược khác khi không có chỉ định.
Kiêng sử dụng thực phẩm cay, nóng trong giai đoạn điều trị bằng quế.
Để an toàn hơn khi sử dụng quế, bạn nên tham khảo và nhờ đến sự tư vấn của chuyên gia. Những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo thông tin.
Những thông tin cơ bản liên quan đến cây quế chi
Cây Quế hay còn gọi là Quế, quế đơn, quế bì, nhục quế, ngọc thụ, quế thanh, quế quảng, kía (tiếng Dao), mạy quẻ (tiếng Tày),…
Quế có tên khoa học là Cinnamomum cassia Presl thuốc họ Long lão – Lauraceae, có tên dược tính là Ramulus cinnamomi.
Quế chi thực chất là những cách quế nhỏ được lấy từ cây quế, sau đó phơi, sơ chế và dùng làm vị thuốc trong các bài thuốc y học cổ truyền.
Đặc điểm của cây quế chi
Cây quế thuộc dòng cây thân gỗ, có chiều cao khoảng 10-20m, võ thần nhẵn. Lá cây mọc so le, cuống ngắn, cứng, tương đối giòn và đầu lá có thể nhóm hoặc hơi tù, có 3 gân hình cung. Mặt trên của lá có màu xanh sẫm bóng, mặt dưới màu xanh nhạt và hơi có lông.
Hoa quế thường nở vào tháng 6-8, hoa có màu trắng các cụm hoa hình chùm xim, mọc ở nách hoặc phần ngọn của lá.
Quả quế có từ tháng 10-11 và được thu hoạch vào tháng 2-3 năm sau. Quả hạch có hình trứng, khi chín có màu nâu hoặc tím, vỏ nhẵn bóng.
Quế chi là thuốc được lựa chọn từ những cành con của cây quế, còn quế chi tiêm là những cành được lấy ở phần ngọn của cây. Quế chi sau khi sơ chế sẽ có hình trụ dài khoảng 30-50cm, đường kính 0,3-1cm.
Dược liệu có màu nâu hoặc nâu đỏ, có đường kẻ sọc và vân quanh, khá cứng, giòn và dễ bé gãy. Thái phiến của thảo dược dày khoảng 2-4mm, mặt cắt có màu nâu ở vỏ, phần gỗ bên trong có màu trắng vàng hoặc nâu nhạt. Phần tủy bên trong cùng có hình vuông.
Khu vực phân bố
Quế là loại cây rất phổ biến ở nước ta, phân bố ở nhiều vùng, tỉnh thành trong cả nước, đặc biệt là ở các vùng đồi núi như: Quảng Ninh, Thái Nguyên, Cao Bằng, Lào Cai, Yên Bái, Quảng Bình, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh,…
Trong đó, vùng tập trung trồng với số lượng quế lớn nhất là các khu vực: Yên Bái, Quảng Ninh, Thanh Hóa Nghệ An và khu Quảng Nam, Quảng Ngãi
Bộ phận dùng làm thuốc
Đúng như tên gọi của thảo dược là Quế Chi, bộ phận được sử dụng làm thuốc là cành con của cây quế. Để có dược tính tốt nhất, các cành nhỏ này sẽ được thu vào mùa xuân, sau đó phơi khô trong bóng râm hoặc ngoài nắng (không quá nắng gắt). Cuối cùng cắt thành lát mỏng hoặc miếng có độ dày khoảng 2-4mm.
Thành phần hóa học
Các nghiên cứu khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng, trong quế chi có nhiều thành phần hóa học, hợp chất như: Flavonoid, tannin, phenyl glycosid, coumarin, aldehyd cinnamic, butylacetat, cinnamyl acetate, aldehyd cinnamic,…
Xem thêm: Rau húng quế – Công dụng, Cách trồng và chăm sóc rau húng quế
Kết
Trên đây, baokhuyennong.com đã đem đến cho các bạn những thông tin cơ bản liên quan đến công dụng chữa bệnh của cây thuốc quế chi. Với những công dụng tuyệt vời như vậy, cây quế chi xứng đáng là một loại thảo dược quý giá trong y học cổ truyền. Hy vọng rằng qua bài viết này bạn sẽ áp dụng được những công dụng của quế chi trong thực tiễ bạn nhé!
