Cây cà gai leo là cây mọc hoang dã ở nước ta, theo kinh nghiệm dân gian cây cà gai leo được sử dụng để chữa được nhiều bệnh như giải độc rượu bia, chữa những bệnh thấp khớp, đau nhức chân tay hay bệnh lý về gan…dù là một cây mọc dại ven đường thôi nhưng nó lại có tác dụng to lớn đến như vậy. Hiện nay cây cà gai leo đang được nhiều người chú ý đến, nó được trồng trong vườn nhà như một cây thuốc quý. Không chỉ thế cây cà gai leo cũng có thể trở thành một cây trang trí trong vườn nhà. Cây có nhiều tác dụng như vậy nhưng không phải ai cũng biết về cây cà gai leo này. Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Cây cà gai leo là gì?
Cà gai leo (tên khoa học: Solanum procumbens), còn có tên khác là cà gai dây, cà vạnh, cà quýnh, cà lù, cà bò, cà Hải Nam, cà quạnh, quánh, gai cườm, là loài thực vật thuộc họ Solanaceae. Loài này phân bố ở các tỉnh miền Bắc cho đến Huế tại Việt Nam, Lào, Campuchia, Trung Quốc (Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam). Loài này được xem là cây thuốc nam có tác dụng giải độc gan tốt nhất hiện nay.
Đặc điểm của cây cà gai leo
Cây cà gai leo thuộc dạng thân nhỏ sống lâu năm cây mọc leo hay bò dài đến 6m có thể hoặc hơn nữa. Thân cà gai hóa gỗ, nhẵn cây phân cành nhiều từ nhánh cành lá xòa rộng. Cành phủ lông hình sao và có nhiều gai cong màu vàng.
Lá cây mọc sole nhau, lá cà gai có hình bầu dục hay thuôn xẻ thùy không đều. Mặt trên của cây có gai, mặt dưới có lông mềm hình sao màu trắng. Lá cây có chiều dài từ 5-10cm. Cây có hoa cụm hình xim ở nách lá, mỗi bông hoa gồm 2-5 cánh hoa, hoa có màu tím nhạt.
Quả cà gai mọng, hình cầu đường kính quả từ 5-7mm, khi quả chín nó có màu đỏ. Giữa quả cà gai có hình dẹt màu vàng. Hoa ra từ tháng 4-5 và quả cà gai từ tháng 7 đến tháng 9.
Tác dụng của cây cà gai leo – Một số bài thuốc dân gian
Trong đông y cây cà gai leo được dùng khá nhiều để chữa trị bệnh cảm cúm, bệnh dị ứng hoa gà, bệnh đau lưng, đau nhức xương khớp, hay những người bị rắn cắn sử dụng cũng rất tốt nhé. Ta sử dụng khoảng 16-20g rễ hoặc thân lá dạng thuốc sắc có thể sử dụng dạng cao lỏng hay tán thành viên. Ngoài ra ta có thể lấy cây tươi giã nát chiết lấy phần nước uống, lấy phần bã đắp. Cao lỏng cà gai leo dùng ngậm để chữa viêm lợi hay viêm chân răng.
Cụ thể:
Chữa viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chống ung thư gan
- Chuẩn bị: 30g cà gai leo, 10g dừa cạn và 10g diệp hạ châu
- Dùng tất cả nguyên liệu đem sao vàng rồi sắc lên uống.
- Uống mỗi ngày 1 thang cho đến khi các biểu hiện bệnh thuyên giảm.
Phòng bệnh về gan bằng cà gai leo
- Chuẩn bị nguyên liệu: 30g cà gai leo và 1 lít nước
- Bỏ tất cả nguyên liệu vào trong nồi rồi bắc lên nấu cho đến khi còn 300ml nước thì tắt bếp.
- Chia ra uống 3 lần trong ngày.
Cà gai leo chữa rắn cắn
- Lấy khoảng 30g đến 50g rễ cà gai leo tươi, rửa sạch, giã nhỏ rồi hòa với khoảng 200ml nước.
- Cho người bị rắn cắn uống ngay, dùng 2 lần trong ngày.
- Ngày thứ 2 dùng 30g rễ cà gai leo khô đem sao vàng, sắc nước dùng 2 lần trong ngày. Áp dụng từu 3 đến 5 ngày là sẽ khỏi hẳn.
Chữa phong thấp
- Chuẩn bị nguyên liệu: 20g cà gai leo, 20g vỏ chân chim, 20g rễ đau xương, 20g rễ cỏ xước, 20g dây mấu, 20g rễ tầm xuân
- Cho tất cả nguyên liệu đem nấu nước và dùng uống hết trong ngày
Chữa ho, ho gà
- Chuẩn bị nguyên liệu: 10g rễ cà gai leo và 30g lá chanh
- Cho nguyên liệu vào nồi nước nấu lên để tinh chất tan hết trong nước.
- Chia ra uống hết 2 lần trong ngày.
Chữa sưng chân răng
- Lấy 4g hạt cà gai leo tán nhỏ cho vào chén đồng cùng 1 ít sáp ong.
- Đốt lên và xông khói vào chân răng.
- Áp dụng mỗi ngày 1 lần, sau vài ngày sẽ khỏi.
Chữa phong tê thấp, nhức mỏi, đau lưng
- Chuẩn bị nguyên liệu: 10g cà gai leo, 10g thổ phục linh, 10g dây gấm, 10g kê huyết đằng, 10g lá lốt
- Cho các nguyên liệu trong cùng 1 thang rồi sắc uống trong ngày
- Dùng liên tục trong 1 tháng sẽ thấy có cải thiện.
Thông thường dân gian vẫn lưu truyền cách dùng 50g cà gai leo khô hãm với nước như chè xanh rồi cho uống thay nước. Cách này vừa giúp nhanh tỉnh rượu vừa không gây hại cho gan.
Cách trồng và chăm sóc cây cà gai
Cây cà gai leo mọc hoang dã vì thế nó có sức sống mãnh liệt, dễ trồng và dễ chăm sóc, ta chỉ cần lưu ý một vài điểm như sau:
Cây cà gai không cần tưới quá nhiều nước, chỉ cần tưới ngày 1 lần vào buổi sáng. Đất trồng cây cà gai cũng nên chọn loại đất tơi xốp, đủ dinh dưỡng và thoát nước tốt vào những ngày trời mưa tránh tình trạng ngập úng cho cây.
Để cây phát triển tốt ta nên trồng cà gai leo ở nơi có nhiều ánh sáng, khí hậu mát mẻ, quang đãng cây sẽ hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng nuôi cây.
Kết.
Trên đây, Báo khuyến Nông đã chia sẻ đến các bạn những thông tin cơ bản như đặc điểm, ý nghĩa, công dụng và đặc biệt là cách trồng và chăm sóc cây cà gai leo. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin bổ ích nhé!
