Theo dân gian lưu truyền, Cây An Xoa có tác dụng điều trị các bệnh lý về gan rất hiệu quả. Tuy nhiên, cần phải nắm rõ được đặc điểm, công dụng, các bài thuốc chữa bệnh và lưu ý để việc sử dụng cây thuốc này đạt được kết quả tốt nhất. Bài viết dưới đây, chúng tôi xin gửi tới quý bạn đọc về cây thuốc an xoa.
Giới thiệu chung về cây an xoa
Dù là dược liệu khá phổ biến nhưng không phải ai cũng có thể phân biệt được cây an xoa. Vậy, cây an xoa như thế nào? Dưới đây là một số thông tin về thảo dược này:
- Tên dược liệu: Cây an xoa
- Tên gọi khác: Tổ kén cái, tổ kén lông, dó lông.
- Tên gọi theo khoa học: Helicteres hirsuta Lour
- Cây thuộc họ: Trôm
Mô tả cây an xoa, đặc điểm thực vật của cây
Cây an xoa là một thảo dược quý và thường mọc trong rừng. Dược liệu an xoa này mang những đặc trưng sau đây:
- Cây thuộc giống thân gỗ nhưng thân lại khá nhỏ, mọc theo bụi và thường chỉ có chiều cao từ 1.2 mét trở xuống. Đây là một trong những loại thảo dược tồn tại khá lâu năm trong rừng, thường phát triển ở những nơi đất ẩm ướt và có nhiều ánh sáng. Với những cây còn con, ngọn cây thường có lông nhỏ, mịn.
- Lá cây có hình bầu dục, thuôn nhọn ở phía đầu và có kích thước khoảng từ 6cm đến 10cm. Mặt lá có một lớp lông trắng và mịn. Tuy nhiên nếu không để ý sẽ rất khó để quan sát.
- Hoa an xoa có đặc điểm mọc riêng lẻ ở các nách lá, hoa màu tím, 5 cánh và có kích thước nhỏ. Khi ở trên cây, hoa có màu xanh lá nhưng khi phơi khô sẽ chuyển sang màu nâu đen.
- Quả của cây an xoa có hình trụ dài, lông mọc xung quanh, nom khá giống hình con sâu róm.
Cây an xoa có mấy loại, cách phân biệt dược liệu
Cây an xoa được chia thành hai loại, dựa vào đặc điểm về hình dáng và màu sắc: cây an xoa trắng và cây an xoa tím.
An xoa hoa tím:
- Cây thân gỗ nhỏ, lá thuôn gọn, phiến lá dày và có răng cưa. Phía dưới mặt lá có gân có lông tơ.
- Hoa an xoa tím mọc sát các phiến lá, có màu tím khá bắt mắt.
- Quả dài và nhỏ, có lông, khi chạm vào sẽ gây cảm giác ngứa.
- Nước uống của loại an xoa tím có vị thanh ngọt, mùi thơm nhẹ nên khá dễ uống.
An xoa hoa trắng:
- Cây thân gỗ nhưng to hơn so với an xoa hoa trắng.
- Phiến lá to và tròn, đầu lá có có nhiều xẻ và nhiều mũi nhọn. Tuy nhiên, lá không có lông tơ ở hai mặt và mọc sát vào thân cây.
- Hoa có màu trắng.
- Quả to, dài, không có lông và phát triển khá lớn.
- Khi sử dụng cây an xoa hoa trắng pha thuốc, vị chát, đắng, mùi hắc nên khá khó uống.
Dù hai loại cây có đặc tính khá giống nhau, tuy nhiên cây thuốc an xoa trắng không có nhiều dược tính và cũng chưa được sử dụng phổ biến như cây an xoa tím.
Cây an xoa mọc ở đâu, phân bổ như thế nào?
Người Campuchia đã khám phá và sử dụng cây an xoa vào rất nhiều năm về trước. Chúng mọc dại trong rừng và có thể thu hái vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tại đất nước Campuchia, có thể dễ dàng dược liệu này ở các vùng núi, đặc biệt ở những sườn đồi, sườn núi.
Tại Việt Nam, cây an xoa xuất hiện ở tất cả ba miền trên cả nước:
- Miền Bắc: Bắc Cạn, Quảng Ninh, Hòa Bình, Tuyên Quang, Lai Châu, Yên Bái…
- Một số tỉnh thành tại miền Trung: Nghệ an, Quảng Trị, Hà Tĩnh, Quảng Bình…
- Miền Nam: Bình Phước, Lâm Đồng, Tây Ninh, Bình Dương…
Tại các khu vực đồng bằng, dược liệu này mọc ở các tường rào, ven bờ sông, suối hay những vùng đất phù sa hoang dã.
Thu hái và bào chế dược liệu
Theo kinh nghiệm dân gian, lá và thân là hai bộ phận được sử dụng nhiều nhất để làm thuốc chữa bệnh. Người dùng có thể thu hoạch dược liệu quanh năm. Tuy nhiên, từ tháng 9 đến tháng 12 là thời điểm tốt nhất để thu hái. Bởi lẽ, vào thời điểm này, cây an xoa có hàm lượng dược chất rất cao nhất, rất phù hợp để sử dụng làm thuốc.
Sau khi thu hái, việc bào chế có thể được thực hiện theo những cách dưới đây:
- Làm sạch dược liệu và dùng tươi.
- Rửa sạch các bộ phận rồi để ráo nước. Sau đó cắt thành từng khúc nhỏ vừa, sấy hoặc phơi khô và sao vàng an xoa để sử dụng.
Hiện nay, sử dụng cây an xoa khô được ưa chuộng bởi chúng có thể để được lâu hơn mà không bị mất đi dược tính. Người dùng cần phải lưu ý bảo quản an xoa trong bình hoặc túi bóng kín, đặt tại nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt và mối mọt.
Tìm hiểu cây an xoa có tác dụng gì và cây an xoa chữa bệnh gì?
Không hề ngẫu nhiên khi cây an xoa là dược liệu được sử dụng nhiều trong Đông y. Tác dụng cây an xoa đã được kiểm chứng trong y học cổ truyền và nghiên cứu khoa học hiện đại.
Theo Đông y, dược liệu này có vị trà, thơm, dễ uống và đi vào kinh Can, giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh về gan, phổi….
Các nghiên cứu của khoa học hiện đại cũng đã chỉ ra được những hoạt chất có lợi cho sức khỏe con người có trong cây an xoa:
- Alkaloid: có tác dụng kháng và ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư, góp phần ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư hiệu quả.
- Flavonoid: là chất chống oxy hóa, có tác dụng ức chế sự phát triển của những tế bào xấu.
- Các hoạt chất enzym: giúp tăng cường sức đề kháng cơ thể.
Với những dưỡng chất đó, sử dụng an xoa làm thuốc giúp điều trị một số chứng bệnh sau:
- Tăng cường các hoạt động chức năng gan, đồng thời giúp thải độc cơ thể hiệu quả.
- Giải độc gan, ngăn ngừa tình trạng gan nhiễm độc, hạ men và làm mát gan.
- Sử dụng dược liệu làm bài thuốc chữa mất ngủ, cải thiện tình trạng cơ thể ốm yếu.
- Giúp phòng ngừa một số bệnh lý: men gan tăng, viêm gan B, viêm gan C, xơ gan…
- Có tác dụng lớn trong việc hỗ trợ điều trị ung thư gan hiệu quả.
Các bài thuốc từ cây an xoa
Dưới đây là một số bài thuốc từ dược liệu quý này được sử dụng phổ biến.
Sử dụng cây an xoa chữa xơ gan như thế nào
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 50gr cây an xoa
- 30gr cà gai leo
- 20gr bán liên chi
Các bước thực hiện như sau:
- Với bài thuốc này, người dùng nên sao vàng, phơi khô an xoa trước khi sử dụng.
- Cho tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị vào nồi sắc thuốc bắc, thêm 1.5 lít nước vào đun.
- Đun sôi rồi cho nhỏ lửa và tiếp tục đun trong khoảng 15 đến 20 phút, cho tới khi nước chỉ còn khoảng 600-700ml và các dưỡng chất đã ngấm đủ ra thuốc thì tắt bếp.
- Sử dụng thuốc hàng ngày, có thể uống nóng sẽ dễ uống hơn. Kiên trì áp dụng trong một khoảng thời gian sẽ thấy được hiệu quả của dược liệu.
Hỗ trợ điều trị ung thư gan bằng cây thuốc an xoa
Cây xạ đen được biết tới là dược liệu hỗ trợ chữa bệnh ung thư hiệu quả. Việc kết hợp giữa an xoa và xạ đen giúp ngăn ngừa và tác động vào quá trình điều trị ung thư gan.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 50gr an xoa
- 50gr cây xạ đen
Các bước thực hiện như sau:
- Sử dụng lá và thân của cả hai dược liệu để làm thuốc. Làm sạch nguyên liệu rồi để ráo nước và mang đi sao vàng hạ thổ.
- Sau khi hạ thổ cần phải rửa lại với thêm 2 lần nữa rồi mới sắc thuốc.
- Đun nguyên liệu cùng với 1.5 lít nước. Đun sôi rồi để nhỏ lửa cho tới khi nào nước chỉ còn khoảng 600-700ml thì tắt bếp.
Với những bệnh nhân bị ung thư gan, cơ thể mệt mỏi nhiều, người dùng có thể đun cạn nước, cho tới khi chỉ còn khoảng 1 chén thì tắt bếp và sử dụng. Điều này giúp tăng hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe hơn.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị chứng bệnh viêm gan B
Với bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan B, người bệnh cần phải chuẩn bị những nguyên liệu sau đây:
- 30gr an xoa
- 10gr rễ mật nhân
- 30ge cà gai leo
Các bước thực hiện như sau:
- Sao vàng hạ thổ dược liệu an xoa trước khi sử dụng.
- Đun tất cả những nguyên liệu đã chuẩn bị cùng với 1 lít nước.
- Đun sôi rồi vặn nhỏ lửa, tiếp tục đun trong khoảng thời gian 15 đến 20 phút, cho tới khi các dưỡng chất từ dược liệu ngấm ra thuốc thì tắt bếp.
- Sử dụng phần thuốc trong ngày và kiên trì áp dụng trong khoảng thời gian dài để thấy được hiệu quả chữa bệnh.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng
Không chỉ là dược liệu hỗ trợ điều trị những bệnh lý về gan, sử dụng an xoa tác động tốt với bệnh viêm đại tràng.
Với bài thuốc này, người dùng chỉ cần chuẩn bị 100gr an xoa đã sao vàng hạ thổ và thực hiện theo những bước dưới đây:
- Đun 100gr dược liệu đã chuẩn bị cùng 1.5 lít nước. Đun cho tới khi chỉ còn khoảng 1 chén nước thì tắt bếp và sử dụng thuốc.
- Tiếp tục dùng nguyên liệu đó đun cùng 2 lít nước nữa và khi thuốc cạn chỉ còn 2 chén nước thì tắt bếp và sử dụng luôn trong ngày.
Ngoài ra, nhiều người dùng cũng sử dụng an xoa và hãm thành nước, sử dụng thay nước lọc hàng ngày. Điều này giúp người tiêu dùng phòng chống được bệnh lý về gan, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, những dược tính trong dược liệu còn giúp nhuận tràng, thải độc, kiểm soát mỡ thừa, từ đó hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm cân, duy trì cân nặng ở chị em phụ nữ.
Cách trồng và chăm sóc Cây An Xoa
Kỹ thuật trồng cây an xoa
Khâu làm đất
Trước khi bạn trồng bất kỳ một cây nào đó bạn cũng cần chuẩn bị làm đất tại sao chúng ta phải làm đất vì làm đất với mục đích làm cho đất tơi xốp, cải tạo đất làm sạch cỏ, tạp chất làm đòn bẩy cho cây giống phát triển sau này. Các bạn nên chọn đất thịt tơi xốp, không nên trồng ở những nơi ngập úng, khô cằn.
Khâu ươm hạt cây giống
Khâu này khá quan trọng trước tiên các bạn chọn những hạt giống tốt nhất đã chín kỹ, to không bị thối, non, quả giống phải là những quả đẹp nhất thì sau này tỷ lệ nảy mầm của hạt giống mới cao, sau khi đã chọn được hạt giống các bạn tiến hành tách hạt từ quả an xoa rồi mang đi phơi khô thật kỹ nhé!
Sau khi phơi khô thật kỹ rồi các bạn mang hạt giống an xoa đêm ngâm với nước ấm 50-60 độ ngâm trong vòng qua một đêm rồi sáng hôm sau đem đi gieo vào thùng xốp hoặc thùng gì tùy ý. Các bạn nên lưu ý là cũng làm đất cho tơi xốp và trộn phân chuồng hoai mục nhé để cho hạt giống sau khi nảy có đủ dinh dưỡng để phát triển.
Sau khi gieo hạt giống an xoa các bạn nên phủ túi bóng hay tải lên thùng để giữ được độ ẩm cho hạt này mầm và chú ý tưới nước đều để hạt luôn có đủ độ ẩm nhé!
Khâu trồng cây giống an xoa
Sau khi gieo cho đến lúc có thể trồng được là khoảng 3 tháng thì các bạn có thể trồng được nhé nên nhớ là không nên trồng cây quá bé như vậy tỉ lệ cây sống sót là không cao các bạn để cây cao khoảng 20cm rồi mới trồng nhé! Với kích thước trồng 60cmx60cm tức là cây cách cây khoảng 60cm hàng cách hàng 60cm các bạn không nên trồng mau quá làm cho cây khó phát triển và cũng không nên trồng thưa quá lại phí đất.
Với kích thước hố trồng rộng và sâu 20cmx20cm các bạn tiến hành bóc bầu nhẹ nhàng tránh làm vỡ bầu của cây giống ảnh hưởng đến sự phát triển của cây sau đó các bạn cho cây giống xuống hố và lấp đất mịn xung quanh bầu nhận hơi chặt đất xung quanh bầu.
Kỹ thuật chăm sóc cây an xoa
Sau khi trồng cây an xoa xong thì cây còn khá là yếu về rễ nên cần được chăm sóc và tưới đủ nước trong vòng khoảng 1 tháng để cây có thể bén rễ và phát triển tươi tốt. Các bạn nên lưu ý trong vòng khoảng 1 tháng đầu các bạn cần cung cấp đủ nước cho cây để cây có thể phát triển tốt từ những tháng sau thì tưới ít hơn và các bạn nên bón phân chuồng hoai mục kết hợp với phân NPK nhé!
Những lưu ý khi sử dụng dược liệu
Nhiều bệnh nhân khi sử dụng dược liệu đều thắc mắc cây an xoa có tác dụng phụ không và cây an xoa uống nhiều có tốt không? Dù là một thảo dược có công dụng tốt với sức khỏe con người, tuy nhiên người dùng cũng nên lưu ý một số vấn đề sau đây trong quá trình điều trị bệnh:
- Dược liệu không có độc tính nhưng thời gian đầu sử dụng, người bệnh có thể có cảm giác cồn cào, tức bụng. Đây là những triệu chứng không đáng lo ngại, đó là biểu hiện của việc gan đang được thải độc.
- Khi có những dấu hiệu dị ứng với thành phần của dược liệu, cần phải dừng sử dụng và tới các cơ sở y tế điều trị.
- Không nên sử dụng thuốc Tây song song trong quá trình dùng an xoa.
- Cần phải lưu ý tới liều lượng khi sử dụng, từng độ tuổi, từng tình trạng bệnh sẽ có liều lượng phù hợp. Nên uống theo đúng đơn thuốc do những người có chuyên môn lên đơn.
- Phải tìm hiểu về những đồ ăn, thực phẩm kiêng kỵ với dược liệu trong quá trình điều trị.
- Cây an xoa có ngâm rượu được không và sử dụng như thế nào? Nhiều dược liệu có thể sử dụng để ngâm rượu và chữa bệnh. Tuy nhiên không nên dùng an xoa để ngâm rượu, điều này sẽ ảnh hưởng tới dược tính của thảo dược cũng như quá trình điều trị của bệnh nhân cũng sẽ gặp khó khăn hơn.
- Phụ nữ đang mang thai, cho con bú và trẻ em dưới 3 tuổi tuyệt đối không được sử dụng dược liệu để chữa bệnh.
Vậy, cây an xoa mua ở đâu, cây an xoa bán ở đâu và cây an xoa giá bao nhiêu? Người tiêu dùng có thể tìm mua sản phẩm tại những đại lý của Vietfarm – Trung tâm nghiên cứu và nuôi trồng dược liệu quốc gia trên toàn quốc. Hiện nay, giá niêm yết của dược liệu là 60.000 VNĐ/0.5 kg. Với những đơn hàng từ 500.000 VNĐ trở lên, khách hàng sẽ được hỗ trợ vận chuyển trên toàn quốc.
Trên đây là những thông tin liên quan đến đặc điểm, công dụng chữa bệnh của Cây An Xoa do baokhuyennong.com đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn. Cây An Xoa là vị thuốc với nhiều công dụng đối sức khỏe. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về công dụng cũng như tác dụng y học của dược liệu. Do đó, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ hoặc thầy thuốc y học cổ truyền trước khi sử dụng. Không nên tự ý sử dụng dược liệu để tránh những rủi ro không mong muốn.
