Hoa lan Phi Điệp – Cách chăm sóc Hoa lan phi điệp có thể bạn chưa biết!

Phi Lan Điệp có tên tiếng Anh là Dendrobium anosmum, chúng được phân bố  rộng rãi từ Philippines đến New Guinea, bao gồm cả ở Borneo và nhiều hòn đảo ở Indonesia cũng gặp ở Malaysia, Thái Lan, Lào, Việt Nam và Sri Lanka. Trên các đảo Luzon và Mindanao, loài phong lan này có thể được tìm thấy trong các khu rừng núi ở độ cao dưới 750m. Ở Papua New Guinea, nó mọc trên những cây có lớp vỏ không đồng đều ở độ cao tới 1300m so với mực nước biển.

Những lý do khiến lan phi điệp được săn lùng nhiều nhất

Khoảng 4 năm trước loài lan được bán đắt nhất là hoàng thảo kèn Lai Châu cực đẹp với hoa màu tím được bán với giá 2,5 triệu/kg. Tiếp theo là lan trầm rừng tím giao động 2 triệu/kg, đắt thứ 3 là lan quế giáng hương. Lan phi điệp chỉ đứng ở vị trí thứ tư trong bảng xếp hạng này.

Tuy nhiên khoảng hai năm gần đây lan phi điệp đã liên tiếp dẫn đầu bẳng xếp hạng giống lan đắt tiền nhất với giá khoảng 2,5 triệu/kg và được nhiều người săn tìm. Nhất là các loại phi điệp nguyên bản được trực tiếp lấy từ rừng. Vậy hôm nay chúng ta sẽ cùng liệt kê 12 lý do kiến lan phi điệp được ưa chuộm như vậy.

Lý do 1: do lan rừng ở nước ta hiện nay cực kỳ khan hiếm, những người đồng bào chuyên tìm lan rừng cũng đã ý thức được giá trị của các loài lan hiện tại. Hiện nay để kiếm được những giò lan phi điệp ta trong rừng là cực kỳ hiếm may ra chỉ tìm được các cây con mọc từ hạt mà thôi. Xu hướng hiện tại người ta đã lấy các dòng phi điệp rừng từ campuchia, lào, thái lan để phục vụ người choi trong nước. Chính như vậy giá của lan phi điệp ngày càng leo thang.

Lý do 2: lan phi điệp cực kỳ dễ trồng không giống như các loài lan khác chỉ sống được ở điều kiện ẩm ướt, số khác chỉ sống được ở khí hậu lạnh. Nhưng lan phi điệp có thể thích nghi được điều kiện ở cả ba miền của nước ta.

Lý do 3: không giống các loại lan khác như lan trầm chỉ có một màu tím, lan kèn cũng chỉ có một mặt hoa. Tuy nhiên phi điệp lại rất đa dạng về mặt hoa và màu sắc có thể là hoa tím, hoa hồng nhạt, 5 cánh trắng, cánh hoa cũng có nhiều kiểu khác nhau như bay, cánh sáp, cánh rũ… Mắt hoa cũng có nhiều loại như mắt trâu, mắt đỏ, mắt sọc… chính vì sự đa dạng về biến thể như vậy nên phi điệp có rất nhiều mặt hoa xuất sắc trong đó nổi tiếng nhất là 5 cánh trắng.

Lý do 4: hương thơm của lan phi điệp, chỉ cần trong nhà có một giò phi điệp đang nở hoa sẽ tỏa hương khắp một vùng.

Lý do 5: độ bền của hoa phi điệp rất cao không kém gì các loại lan khác, nó có thể nở từ 20 ngày đến 1 tháng tùy theo vị trí chúng ta để giò lan phi điệp.

Lý do 6: ngoài khả năng thích nghi tốt với nhiều loại khí hậu, lan phi điệp còn rất dễ chăm sóc ít bị sâu bệnh tấn công hơn các loại lan khác.

Lý do 7: lan phi điệp có sự đa dạng về vùng miền và mỗi vùng miền hoa, thân lá của nó lại có một đặc điểm khác nhau. Lan phi điệp rừng của phú thọ, lâm đồng, tuyên quang đều cho ra các mặt hoa với các đặc điểm khác nhau rõ rệt. Chính sự đặc trưng về vùng miền này đã tạo ra các cái tên nổi tiếng như năm 5 cánh trắng Phú Thọ, hoàng thảo kèn Lai Châu…

Lý do 8: lan phi điệp rất dễ nhân giống có thể nhân giống bằng ki, cành, hay bằng hạt… chỉ cần có một thân mẹ năm sau bạn có thể nhân ra hàng chục giò phi điệp con với đặc tính giống hệt cây mẹ. Chính vì vậy phi điệp được đánh giá là loài lan có giá trị kinh tế rất cao, một cây mẹ giá trị có thể tạo ra hàng trăm cây con trong vòng hai năm.

Lý do 9: người ta không chỉ chơi hoa mà lá và thân của lan phi điệp cũng rất đẹp. Lá phi điệp cũng có rất nhiều hình thái như lá tre, lá mít, lá nhựa… các giò lan đột biến với lá đẹp lại càng có giá thành cao hơn.

Lý do 10: thân của lan phi điệp cũng có nhiều dạng như thân thẳng, thân lù phình to ở giữa, thân tím, thân sanh sạch… trong đó thân sanh sạch thường có tỷ lệ đột biến cao nhất.

Lý do 11: lan kèn thường chỉ nở vào dịp tết, lan quế và lan hương chủ yếu nở vào tháng 8 âm lịch, lan trầm nở vào tháng 2 – tháng 4 sau tết. Nhưng lan phi điệp nếu chơi đủ các vùng miền từ bắc vào nam thì có thể chơi hoa được từ tết cho tới tháng 9 năm sau vì mỗi vùng miền phi điệp đều có biên độ nở hoa khác nhau.

Lý do 12: dòng lan phi điệp có tỷ lệ đột biến rất cao nhất là các loại lan rừng thuần chủng. Các loại hoa phi điệp như 5 cánh trắng, 5 cánh ám, 5 cánh bệt… được người sưu tập lan mua lại với giá rất cao có thể đến vài trăm triệu cho một giò hoa.

Cách nhận biết các dòng Lan Phi Điệp

Phân biệt lan phi điệp qua màu sắc

Lan phi điệp được người chơi lan phân loại theo màu sắc gồm hai màu chính là phi điệp tím và phi điệp vàng. Phi điệp tím có giá cao hơn nhiều so với phi điệp vàng và được nhiều người chơi quan tâm sưu tầm hơn.

– Hoàng thảo Phi điệp vàng (Dendrobium chrysanthum). Thuộc loài đa thân, với nhiều căn hành qua nhiều năm.

– Hoàng thảo phi điệp tím (Dendrobium anosmum).

Thân dài tới 1,20 m buông rũ xuống. Lá mọc đối cách dài 8 – 12 cm, rộng từ 4 – 7 cm. Hoa to tới 10 cm, mọc từ 1-3 chiếc/đốt đã rụng lá.

– Đều thuộc chi Hoàng Thảo là phong lan thân thòng

– Là loài phụ sinh sống bám trên các giã thể, thân gỗ tự nhiên và ưa vị trí cao thoáng

– Ánh sáng phù hợp để loại phong lan này phát triển là 70% tự nhiên. Ngoài ra cây cũng yêu cầu độ thoáng gió và có ánh nắng hắt nhẹ ( không được gắt vì có thể dẫn đến cháy lá) để không bị bệnh và ra hoa đúng mùa.

– Độ ẩm yêu cầu ở mức vừa phải là không nên ẩm quá vì như thế cấy sẽ yếu dễ bị các bệnh về nấm mốc, thối nhũn nhưng cũng không khô quá cây sẽ phát triển chậm, phù hợp nhất là độ ẩm khoảng 40-50% .

Tuy cùng chi cùng họ, cùng chế độ dinh dưỡng và chăm sóc nhưng 2 loại phi điệp này cũng có nhiều điểm khác nhau:

+ Về mùa hoa: Phi điệp vàng thường ra hoa vào tháng 9-11 hàng năm còn Phi Điệp tím lại ra hoa vào sau tết thường là tháng 4 – 8  hàng năm.

+ Về màu sắc hoa: Phi Điệp vàng có hoa màu vàng lưỡi màu nâu mùi hoa hơi hắc, bông cụm không có nhiều biến thiên, còn Phi Điệp tím thì hoa màu trắng tím ( thường thì cánh màu trắng phớt tím, mắt hoa màu tím) và có rất nhiều biến thể như: năm cánh trắng, mắt nai, 6 mắt, trắng tinh…. mùi thơm của Phi Điệp tím thì rất nồng nàn khuyễn rũ.

+ Về lá và thân: Phi điệp vàng thân thường bé hơn so với phi điệp tím và có duy nhất một màu xanh còn phi điệp tím thì đa phần thân tím ( trừ hàng đột biến) lá của phi điệp vàng thuôn dài và đầu lá hơi nhọn, các lá được sắp xếp đều trên thân và hướng về một phía lên trên. Còn đối lá của Phi điệp tím thì là tròn và bầu hơn, các lá được xếp so le hơn chứ không đều như phi điệp vàng.

+ Khi ra hoa: Đối với Phi điệp vàng thì không cần xuống lá thì cây vẫn ra hoa, còn đối với phi điệp tím thì cây cần phải xuống la trước khi ra hoa.

+ Về phân bố: Phi Điệp vàng phân bố ở các vùng có nhiệt độ ổn định và khá lạnh như ở tây bắc, Lâm Đồng còn Phi Điệp tím lại phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và có đều rải rác khắp cả nước.

Do sự đa dạng của nó, hai loài hoa này đều có những đặc điểm khác nhau và có những vẻ đẹp riêng của nó. Tuy nhiên, trong thời điểm hiện tại, Phi Điệp tím về độ hot lại có phần nhỉnh hơn do sự đa dạng và hương thơm nồng nàn của nó.

Phân biệt lan phi điệp theo vùng miền

Về phi điệp tím, có rất nhiều các mặt hoa khác nhau, rất đa dạng. Và phân biệt các mặt hoa ấy, người chơi lan hay phân biệt theo tên vùng miền để dễ nhận biết. Có những loại phi diệp có nguồn gốc nước ngoài như: Phi điệp Campuchia, Lào, Thái lan, Việt Nam…

Ở Việt Nam, các vùng khác nhau cũng có nhiều mặt hoa khác nhau. Sau đây là một số vùng phổ biến mà thường nghe khi chơi lan phi điệp đó là:

– Phi điệp Di Linh – Lâm Đồng: loại phi điệp duy nhất trong tự nhiên Việt Nam nở hoa vào thời kỳ Đông – Xuân.

Xuất thân của dòng lan này đúng như cái tên của nó đó chính là Huyện Di Linh thuộc tỉnh Lâm Đồng. Trên cao nguyên có độ cao so với mặt nước biển là 1000 m. với đặc điểm khí hậu tại đây nên Phong lan giả hạc Di Linh nên dòng phi điệp này cũng có những đặc điểm riêng như sau:

Quan trọng nhất làm nên sự nổi tiếng của dòng lan này chính là mùa ra hoa vào dịp tết nguyên đán. Tuy nhiên, Với đặc điểm này được nhiều người săn tìm và đưa về các thành phố để thuần nhưng khi thuần tại các nhà vườn cây không cho hoa đúng vào dịp tết nữa điều này là do sự thay đổi về khí hậu nhiệt độ nên không còn giữ được đặc điểm nguyên bản của cây. Để giữ được những đặc điểm nguyên bản này cần phải giữ cho môi trường gần giống với cao nguyên Di Linh về độ ẩm, gió và không khí.

Xét về đặc điểm thân thì dòng lan này nhìn về bề ngoài không có quá nhiều các đặc điểm khác trong cùng dòng giả hạc ( Phi Điệp). Trong đó, khác biệt nhất và có giá trị cao nhất là nhánh Lù Tam Bố có đặc điểm là thân to lù, đốt cực ngắn lá to, dày trong hơn hẳn so với những dòng khác.

Là một loài phong lan thuộc dòng lan phi điệp nên phi điệp tím Hòa Bình có đầy đủ các đặc tính của một phong lan hoàng thảo như thân gồm nhiều giả hành mọc thành bụi, các giả hành phân thành các đốt như đốt tre nứa. Giã thể bám cho dòng lan này đều là các thân cây ( Đặc biệt là dớn làm từ thân cây thông), xơ dừa hay rêu nếu như trồng chậu.

Tuy nhiên, do khí hậu của vùng đất Hòa Bình mà tạo nên những sự khác biệt cho loài hoa lan này như sau:

Các đốt của thân Phong lan phi điệp Hòa Bình có thân to nhất và đốt thân ngắn hơn so với các dòng phi điệp khác . Lá của dòng lan này cũng to và giày hơn hẳn so với các dòng còn lại. Vì vậy nếu nhìn tổng quan về giò lan phi điệp hòa bình sẽ to hơn, sum xuê dày dặn hơn.

Vì các đốt thân ngắn nên khi ra hoa dòng phi điệp này cũng cho hoa dày hơn bông to hơn  và nhìn sẽ đẹp hơn so với các loại Phi Điệp của các vùng miền khác

Dòng phong lan này thường có nhiều đột biến về hoa hơn như 5 cánh trắng Hòa Bình đang được rất ưa chuộng và giá thành khác cao đỉnh điểm có thể lên tới 700k/1cm ngoài ra còn có nhiều loại đột biến khác như mắt đỏ, 6 mắt…

Để các bạn tự phân biệt được đâu là Phi Điệp Hòa Bình và các loài ở Tây Bắc thực sự là một điều khó khăn nếu các bạn không chuyên. Cách tốt nhất là bạn nên tìm đến những nhà vườn uy tín lâu năm hoặc những nghệ nhân có kiến thức chuyên sâu để có đánh giá chuẩn nhất . Còn việc mua hàng kg trôi nổi trên thị trường là không nên do nhiều đối tượng gần đây lợi dụng sự không hiểu biết của người chơi lan để chuộc lợi bằng việc dùng hàng Phi Điệp Lào, Cumpuchia, Tây Nguyên trà trộn hoặc lừa là hàng Phi Điệp Hòa Bình để bán với giá cao do gia của Phi Điệp Hòa Bình luôn đắt gấp 2 – 3 lần so với những dòng trên

– Phi điệp Kon Tum: đây là loại hoa đặc sắc của vùng tây nguyên Việt Nam với thời gian nở vào thời kỳ Xuân – hè

– Phi điệp Thanh Hoá, Nghệ An: là loại phi điệp vùng nóng nở hoa vào thời kỳ cuối hè và đầu thu.

– Phi điệp Quảng Bình, Quảng Trị: một loại phi điệp nở muộn vào chọn mùa thu.

Phân biệt lan phi điệp theo đặc điểm cấu tạo

Hình dáng hoa phi điệp cũng rất đa dạng, chính vì vậy, nhiều người chơi lan khi mua sẽ quan tâm đến một số đặc điểm của hoa. Và người ta cũng chia ra rất nhiều loại dựa vào các đặc điểm này.

Đặc điểm cấu tạo phong lan phi điệp

– Phân biệt theo hình dạng cánh: Cánh mai, cánh bầu, cụp, cong, bay…

– Phân biệt theo màu sắc cánh: 5 cánh trắng (màu trắng tinh), ám (cánh có màu hồng nhạt, xanh nhạt), khói…

– Phân biệt dựa vào mắt:  Phi điệp 6 mắt, mắt mù, mắt xước…

– Phân biệt dựa theo đặc điểm mũi: Mũi hồng mũi tây…

– Phân biệt theo đặc điểm môi: Môi cong, môi tuyết ….

Tóm lại về đặc điểm thì có rất nhiều loại khác nữa, thoải mái cho các bạn sưu tầm. Đây chính là điểm thu hút khiến người chơi mê mẩn khi chơi phi điệp.

Ngoài ra có các giống hoa đột biến có giá trị cao, do sự độc, lạ của chúng. Có những cây có giá 3-4 triệu/1cm như đột bến 5 cánh trắng Phú Thọ.

Cách nhân giống lan phi điệp

Hướng dẫn cách chăm sóc Lan Phi Điệp

Cách trồng Lan Phi Điệp vào chậu

Cách trồng Lan Phi Điệp vào chậu cũng rất đơn giản như sau: Đem vỏ thông băm nhỏ cỡ khoảng 1 đốt ngón tay sau đó ngâm vỏ thông trong 1 xô nước từ tối hôm trước lã không cần pha vôi. Bạn có thể pha với thuốc sát khuẩn và chống nấm như Physan 20 đều được. Chỉ cần ngâm vỏ thông vài tiếng cho ngậm đầy nước là được.

Lấy móc thép móc vào chậu chắc chắn sau đó đặt xốp trắng vào đến phân nửa chậu giúp thoát nước nhanh. Sau đó bóc vỏ thông vào chậu dàn phẳng ra, dùng kéo cắt tỉa rễ cũ của lan đi để sau này rễ mới ra dễ lên xuống và bám vào giá thể. Đặt khóm lan vào chậu sao cho rễ tiếp xúc với vỏ thông, rồi bốc chút vỏ thêm bỏ vào xung quanh chậu chừa phần rễ gây, gốc và rễ lan để lộ thiên là được.

Cách ghép Lan Phi Điệp vào gỗ

Nên ghép lan sau khi cây đã hết hoa. Nếu cây chơi chỉ nên để thân hoa nở 1 tuần rồi cắt bỏ và ghép, vì nếu hoa tiếp tục sẽ hại sức cây. Cách ghép Lan Phi Điệp vào gỗ cần chú ý là chỉ ghép khi thời tiết khô ráo, khi ghép trời mưa cây dễ nhiễm bệnh. Thân lan được cắt tỉa gọn gàng những lá rễ già thối, đem ngâm trong dung dịch chống thối nhũn và chống nấm. Cây mới ghép 1 tuần đầu không cần tưới gì cả, nên để nơi râm mát và tránh trời mưa trong 1 tháng. Sang tuần thứ 2 có thể tưới thuốc kích rễ và B1 để kích thích rễ phát triển.

Trên đây là những thông tin cơ bản về hoa lan phi điệp do baokhuyennong.com đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn. Nếu như bạn đang băn khoăn không biết nên chọn loại hoa lan nào để chưng thì hãy cân nhắc lựa chọn hoa lan phi điệp nhé, bởi đây là hoa đẹp và cách chăm sóc cũng vô cùng đơn giản.