Bèo Tây ngoài là thức ăn cho động vật nuôi, dược liệu này còn được biết đến với đặc tính chống viêm và giảm đau, giúp cải thiện các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp như ho đàm, ho gió và điều trị mụn nhọt. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn những đặc điểm, công dụng chữa bệnh của Bèo Tây, cùng theo dõi nhé!
Giới thiệu chung về Cây Bèo Tây
+ Tên khác: Lục bình, bèo Nhật Bản hay lộc bình
+ Tên khoa học: Eichhornia crassipes solms
+ Họ: Bèo tây (Pontederiaceae)
+ Đặc điểm thực vật
Bèo tây là loại thực vật thủy sinh, thân thảo, sống nổi ở nước hoặc những nơi ẩm ướt. Cây mọc cao khoảng 30 cm. Lá cây có màu xanh lục, hình tròn, bề mặt nhẵn. Gân lá có hình cung dài, hẹp. Lá thường cuốn vào nhau như những cánh hoa, cuống lá nở phình như bong bóng xốp ruột.
Hoa bèo tây thường không đều, có màu xanh tím. Cánh hoa trên thường có một đốm vàng 6 nhị, trong đó có 3 nhị dài và 3 nhị ngắn. Bầu thượng có 3 ô đựng nhiều noãn và quả nang. Rễ bèo tây dài 1 m, trông như lông vũ sắc, đen và buông rủ xuống nước.
+ Phân bố
Cây lục bình có nguồn gốc bản địa từ châu Nam Mỹ và được du nhập vào Việt Nam vào những năm 1905. Bèo tây vốn sinh sản rất nhanh, đặc biệt ở những vùng sông nước. Do đó, sau khi vào nước ta, cây phát triển ở khắp mọi nơi.
+ Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản
- Bộ phận dùng: Lá, hoa và thân
- Thu hái: Hoa lục bình thường thu hoạch vào hè, còn lá và thân có thể thu hái quanh năm
- Chế biến: Lá, hoa và thân cây lục bình sau khi thu hoạch đem rửa sạch và phơi khô. Còn hoa thì thường dùng tươi
- Bảo quản: Nơi khô ráo
+ Thành phần hóa học
Thành phần hóa học của cây lục bình được tính theo % như:
- Nước 92,3%
- Xenlulose: 1,4%
- Lipid: 0,3%
- Protein: 0,8%
- Khoáng toàn phần 1,4
- Dẫn xuất không protein: 5,08
Vị thuốc
+ Tính vị
- Hoa lục bình: Tính mát và vị nhạt
- Thân và lá lục bình: Tính mát, vị ngọt và hơi cay, không chứa độc
+ Tác dụng dược lý
– Theo Đông y:
- Hoa lục bình: Có tác dụng lợi niệu, sơ phong, chữa sưng tấy, giải độc và viêm đau như viêm tinh hoàn, viêm hạch bạch huyết, viêm khớp ngón tay, chín mé, sưng nách, sưng bắp chuối ở bẹn, tiêm bị áp xe,… Ngoài các tác dụng này, hoa lục bình còn giúp an thần.
- Thân và lá lục bình: Có công dụng tiêu viêm và giải độc da, giúp chữa ung nhọt và làm giảm sưng. Có thể phối trộn với các vị thuốc khác chữa hạch cổ tràng nhạc
Ngoài các tác dụng này, lá, hoa, thân và quả lục bình còn được xem là vị thuốc có tác dụng điều trị giun sán ở đường ruột của trẻ em và người cao tuổi. Ngoài ra, dược liệu này còn giúp cải thiện bệnh loãng xương và gầy còm ở trẻ em.
– Theo Y học hiện đại:
Dựa theo nghiên cứu của El-Shemy và các cộng sự cho biết, chiết xuất từ cây lục bình có đặc tính kháng khuẩn, giúp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gram âm và gram dương. Ngoài ra, nhà khoa học còn cho biết, một số phân đoạn chiết xuất của lục bình cũng có tác dụng kháng nấm candida albicans. Hơn nữa, hoạt chất chống oxy hóa có trong lục bình có công dụng ngăn ngừa tế bào ung thư gan và vú.
+ Cách dùng và liều lượng
Vị thuốc lục bình nếu dùng dưới dạng đắp ngoài, liều lượng sử dụng không cố định. Tuy nhiên, nếu dùng theo đường sắc uống hoặc ăn sống, tùy vào tình trạng bệnh và cơ địa của mỗi người mà liều dùng khác nhau.
Bài thuốc chữa bệnh từ bèo tây theo kinh nghiệm dân gian
+ Chữa ho gió hoặc ho hen, ho đàm
Người bệnh hái một nắm hoa lục bình đem thái khúc, rửa sạch và để ráo. Sau đó, chưng chung với đường phèn và uống. Để tăng tính hiệu quả, bệnh nhân cũng có thể kết hợp thêm hoa hòe và hoa khế.
+ Ổn định huyết áp ở người cao huyết áp mãn tính
Mỗi ngày sử dụng một ít hoa lục bình khô đem hãm với nước và uống. Thực hiện uống đều đặn, trà hoa lục bình sẽ giúp bình ổn huyết áp.
+ Điều trị mụn nhọt và vết thương sưng tấy
Sử dụng một nắm lá bèo tây đem rửa sạch và giã nát. Sau đó thêm một ít muối trắng vào rồi đắp lên miệng mụn nhọt. Khi hỗn hợp khô, bệnh nhân nên đắp lại miếng khác. Mỗi ngày nên thay 2 đến 3 lần và thay liên tục từ 3 đến 4 ngày giúp mụn mưng mủ và nhanh chóng vỡ.
Cách trồng cây hoa lục bình
Ánh sáng cần cho hoa lục bình
Lục bình phát triển tốt nhất khi trồng ở nơi có nhiều ánh sáng, vì vậy khi trồng hoa lục bình bạn nên tránh những nơi bóng râm vì khi thiếu ánh sáng, lục bình kém phát triển lá nhỏ, hoa nở không đều cánh mỏng, mất đi độ bóng vốn có của cây.
Nhiệt độ, khí hậu cần cho hoa lục bình
Lục bình có thể trồng ở nhiều nơi khác nhau, nhưng đặc tính của cây thích ấm áp, nhiệt độ cao, không thể chịu được lạnh, nhiệt độ càng thì khả năng phát triển và sinh sản của lục bình càng cao.
Đất trồng cho hoa lục bình
Thông thường người ta thường nuôi trồng lục bình trong các ao hồ, sông ngòi vì có thể luôn đảm bảo độ ẩm cho cây.
Ngoài ra, bạn có thể trồng lục bình ở những nơi nước cạn ở gần ao hồ, hoặc nơi luôn có độ ẩm cao, rễ sẽ tự ăn sâu xuống lớp bùn phía dưới để hấp thụ nước và phát triển. Nếu trồng trên cạn, nên lựa chọn những loại đất có độ phì nhiêu, tơi xốp, nhiều mùn.
Mỗi dịp hè đến, chính là thời kỳ mà lục bình phát triển và sinh sôi mạnh mẽ, trong giai đoạn này từ 1 cây mẹ, lục bình có thể mọc ra tận mười mấy nhành nhỏ, hầu hết mỗi đầu cành đều có thể mọc ít nhất một cây mới. Và dĩ nhiên, phương pháp nhân giống chủ yếu của lục bình hiện nay chính là tác cây mới.
Vào mùa hè tầm tháng tháng 8 hoặc đầu tháng 9, khi cây con đã hình thành và phát triển được 1 thời gian, bạn vớt lục bình lên khỏi mặt nước.
Sau đó, dùng kéo sắc dao nhọn tách những cây con ra khỏi cây mẹ, sau đó chỉ việc thả chúng trong nước, cho tới khi cây phát triển khỏe mạnh.
Đối với cách trồng lục bình trên bạn cũng rất đơn giản, bạn chỉ cần giâm những cây con xuống đất ẩm, sau đó tưới thật nhiều nước vào chỗ mới trồng cây con là được.
Cách chăm sóc cây hoa lục bình
Độ ẩm cho hoa lục bình
Đối những cây lục bình trồng trong trong nước, bạn chỉ việc luôn đảm bảo cho hồ luôn đủ nước là được.
Còn với những cây trồng trong đất, nên chú ý đến việc tưới nước hằng ngày cho cây, mỗi ngày phải tưới đều đặn 2 lần cho cây, những hôm trời mưa thì có thể chỉ cần tưới 1 lần trong ngày là đủ.
Bón phân cho hoa lục bình
– Cây trồng trong đất:
Khi trồng cây trong đất, trước khi trồng bạn cần bón lót cho đất thêm 1 lượng phân chuồng vừa đủ.
Sau đó, cứ 2 tháng, bạn có thể sử dụng phân tưới MKP với nồng độ 3% để tưới vào buổi chiều cho cây.
Khi cây chuẩn bị ra hoa, thì bón thúc thêm 20% phân kali, và 80% phân chuồng hữu cơ để hoa ra đẹp và hơn, đồng thời có thể kéo dài được độ bền của hoa.
– Cây trồng dưới nước
Tương tự như cách bón phân cho cây khi trồng trên cạn, tuy nhiên bạn nên hạn chế việc bón các loại phân hóa học cho lục bình, bởi dưới nước còn có các loài thủy sinh khác, nếu quá lạm dụng phân bón hóa học sẽ vô tình tiêu diệt các loại sinh vật khác dưới nước.
Lưu ý khi sử dụng bèo tây
Trong quá trình sử dụng lục bình để chế biến món ăn hoặc làm thuốc chữa bệnh, người bệnh nên lưu ý những điều sau:
- Lục bình ở dạng tự nhiên có khả năng hấp thu kim loại nặng như thủy ngân, chì hoặc strontium. Vì thế, chúng thường được sử dụng để khử trừ ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, khi sử dụng làm thuốc, bệnh nhân không nên dùng những ngó lục bình sống ở khu vực này, tránh ngộ độc.
- Người có cơ địa nhạy cảm không nên ăn hoặc dùng lục bình làm thuốc chữa bệnh. Bởi các thành phần có trong dược liệu này có thể gây kích ứng dẫn đến ngứa
- Lục bình ăn sống thường gây rát nên người bệnh bị lở môi không nên ăn
Trên đây là những thông tin liên quan đến đặc điểm, công dụng chữa bệnh của Bèo Tây do baokhuyennong.com đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn. Để dùng thuốc an toàn và hiệu quả, bạn nên thực hiện các bài thuốc theo hướng dẫn của lương y hoặc đến phòng khám Đông y để được bắt mạch, kê đơn.
