Bạch Đàn Trắng là dược liệu thường được sử dụng để bào chế thuốc kháng khuẩn đường hô hấp và một số bệnh lý ngoài da. Ngoài ra, dược liệu cũng được sử dụng để chữa tiêu chảy, làm săn chắc cổ họng, niêm mạc họng và dùng trong việc điều trị một số bệnh nha khoa. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ đến các bạn những thông tin liên quan đến đặc điểm, công dụng, cách trồng và chăm sóc cây Bạch Đàn Trắng, cùng theo dõi nhé!
Giới thiệu chung về Bạch Đàn Trắng
- Tên khoa học: Eucalyptus camaldulensis Dahnardt
- Họ: Sim – Myrtaceae
Đặc điểm sinh thái
Bạch đàn là cây thường xanh, thân thẳng, có thể cao khoảng 20 – 30 mét. Vỏ thân cây màu xám nâu, có thể bong thành từng mảnh không đều nhau. Lá cây mọc so le, hình mác, thuôn, có dáng cong hình lưỡi liềm, đầu lá hơi nhọn,chiều dài khoảng 20 cm. Mặt trên lá màu sẫm bóng, mặt dưới nhẵn màu nhạt, mép lá nguyên. Tán lá cây thường mọc xòe rộng ra xung quanh.
Hoa mọc thành cụm ở các kẽ lá, chiều hoa khoảng 1.5 cm, có màu trắng, nhiều nhị. Quả cây phân thành 4 ô, rộng khoảng 5 – 8 mm, hạt cây nhỏ.
Mùa hoa và quả thường vào tháng 3 – 5.
Bộ phận sử dụng dược liệu
Lá cây và ngọn mang lá cây Bạch đàn trắng được ứng dụng để làm dược liệu.
Phân bố
Cây Bạch đàn trắng được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Một số nơi trồng cây để cải thiện đất ở các vùng đầm lầy và vùng ven biển.
Bạch đàn trắng ở Việt Nam chủ yếu có nguồn gốc ở Australia. Cây được nhập từ năm 1975, có thể phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau, đặc biệt là đất phèn. Do đo, dược liệu thường được tìm thấy ở các vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Thu hái – Sơ chế
Bạch đàn trắng có thể thu hái quanh năm. Dược liệu có thể dùng tươi, khô hoặc bào chế thành tinh dầu đều được.
Bảo quản dược liệu
Tinh dầu Bạch đàn trắng cần được bảo quản trong lọ thủy tinh, màu hổ phách. Lưu trữ dược liệu ở nơi thoáng mát, tránh nhiệt độ và độ ẩm cao.
Thành phần hóa học
Thành phần hóa học được tìm thấy trong Bạch đàn trắng là tinh dầu với hàm lượng tương đối cao.
Vị thuốc Bạch Đàn Trắng
Công dụng của cây Bạch đàn trắng
Tinh dầu Bạch đàn trắng được sử dụng để làm thuốc hỗ trợ kháng khuẩn đường hô hấp và chữa một số bệnh ngoài da.
Là nguyên liệu chính cho chất gôm, có tác dụng điều trị tiêu chảy, dùng làm săn chắc niêm mạc họng, chống nhiễm trùng vết thương, chữa họng bị giãn và hỗ trợ cải thiện một số bệnh lý về nha khoa. Chất gôm còn được sử dụng để làm thuốc đạn, bào chế bơ ca cao.
Tinh dầu dược liệu có thể kết hợp dùng điều trị bệnh lỵ mạn tính.
Lá cây Bạch đàn có thể dùng hãm nước, làm thuốc xông hoặc pha chế thành các dạng siro Bạch đàn để chữa ho, sát trùng đường hô hấp, chữa các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, ho hen.
Cách dùng – Liều lượng
Dược liệu Bạch đàn trắng có thể sử dụng ở dạng uống trong (dưới dạng siro, thuốc đã qua bào chế), thoa ngoài hoặc dùng làm thuốc xông, ngâm rửa.
Liều lượng sử dụng phụ thuộc vào bài thuốc và yêu cầu sử dụng của thầy thuốc có chuyên môn.
Bài thuốc sử dụng Bạch đàn trắng
1. Bài thuốc chữa cảm mạo, ra nhiều mô hôi, lạnh da, ngộ hàn, làm dầu thoa để phòng một số bệnh lý
Sử dụng tinh dầu Bạch đàn trắng, Hương nhu trắng, Bạc hà, Sả, Tràm trà phối hợp với nhau. Có thể phối hợp với các loại tinh dầu có tác dụng làm ấm bụng, chống lạnh như Hồi, Quế, Màng tang.
Ngoài ra, có thể kết hợp uống 10 – 15 giọt tinh dầu với nước nóng, sau đó xoa mũi, đầu, ngực, gáy và dọc 2 bên sống lưng. Sau đó đắp chăn nằm nghỉ cho ra mồ hôi để giải cảm, chống ớn lạnh, trị đau bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, nôn mửa. Mỗi lần uống 5 – 6 giọt. Kết hợp xoa bụng dưới rốn và bụng trên mỗi ngày 3 lần để tăng cường hiệu quả.
Lưu ý: Các trường hợp cảm nắng và sốt nóng không nên dùng.
2. Bài thuốc xông chữa nóng sốt, không ra mồ hôi và không rét lạnh
Sử dụng lá dược liệu, Cúc tần, lá Tràm, củ Sả, Hương nhu, Kinh giới, Tía tô, mỗi loại một vài nắm tay. Cho dược liệu vào một nồi ro, thêm nước ngập dược liệu, đun sôi. Sau đó dùng nước này xông cho ra mồ hôi.
Sau khi xông, cần lau sạch mồ hôi, thay quần áo, kết hợp uống thuốc giải cảm và nghỉ ngơi. Sau khi ra thêm mồ hôi là được.
Trồng và chăm sóc Bạch Đàn Trắng ở rừng
Áp dụng tiêu chuẩn ngành QPN 8-89 – Quy phạm trồng rừng bạch đàn trắng caman, ban hành kèm theo quyết định số 456/LS-CNR ngày 4/9/1989 của Bộ Lâm nghiệp.
Thời vụ trồng ở các tỉnh vùng cát ven biển Bắc Trung Bộ tháng 10-12, các tỉnh Nam Trung Bộ tháng 9-10. Chọn ngày có mưa hoặc trời râm mát, đất trong hố đủ ẩm để trồng rừng.
Xử lý thực bì theo băng, đào hố 30x30x30cm hoặc 40x40x40cm. Nơi có điều kiện có thể cày đất theo băng hoặc cày toàn diện trước khi đào hố.
Có thể trồng thuần loài hoặc hỗn giao theo hàng hay theo băng với các loài keo tai tượng, keo lá tràm, keo lá liềm, phi lao trên các lập địa bãi cát cố định không ngập nước, trên các líp ở nơi bãi cát bán ngập, khu vực canh tác nông nghiệp; hoặc trồng phân tán ven đường, quanh vườn, quanh nhà, các khu công sở, trường học.
Mật độ trồng 2000 cây/ha, cự ly 2×2,5m hoặc 1600 cây/ha, cự ly 2,5×2,5m.
Nơi có điều kiện bón lót 1kg phân chuồng hoai và 0,05kg NPK ngay lúc trồng cây. Lấp đất mặt xuống trước 1/3 hố, sau đó bón phân chuồng và phân NPK, rồi cho đất tới 2/3 hố, trộn đều đất với phân trong hố. Đặt bầu cây ngay ngắn giữa hố, lấp đất đầy hố, vun thành hình mai rùa cao hơn miệng hố 5-10cm và giẫm chặt xung quanh bầu cây.
Sau khi trồng 2-3 tuần, tiến hành kiểm tra cây chết và trồng dặm.
Chăm sóc 3 năm đầu, mỗi năm 1-2 lần vào cuối mùa khô và cuối mùa mưa. Nội dung chăm sóc gồm phát cây cỏ cạnh tranh với cây trồng, xới, vun gốc rộng 0,6m. Nếu có điều kiện kết hợp bón thúc 75-100g NPK(5:10:3) cho mỗi gốc.
Bạch đàn ở tuổi non dễ bị mối ăn hại, rệp hại ngọn, nấm hại lá, cần kiểm tra, phát hiện sớm, có biện pháp xử lý kịp thời. Cấm chăn thả trâu bò vào rừng trong 3 năm đầu.
Trên đây là những thông tin liên quan đến đặc điểm, công dụng chữa bệnh, cách trồng và chăm sóc Cây Bạch Đàn Trắng do baokhuyennong.com đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn. Để dùng thuốc an toàn và hiệu quả, bạn nên thực hiện các bài thuốc theo hướng dẫn của lương y hoặc đến phòng khám Đông y để được bắt mạch, kê đơn.
