Công dụng hoa cúc vạn thọ – Hướng dẫn trồng và chăm sóc hoa cúc vạn thọ

Cúc vạn thọ được con người nhân rộng mô hình trồng rộng rãi như một loài cây thương mại. Nó xuất thân từ hoang dã đáp ứng mục đích y học, nghi lễ và trang trí. Chúng ta tìm hiểu chi tiết công dụng và cách trồng loại cây này qua bài viết dưới đây.

Hoa cúc vạn thọ là gì?

Cây có nguồn gốc từ Châu Mỹ nhiệt đới (Mehico). Sau thời gian, con người cảm nhận được nét đẹp độc đáo nên thuần hóa và trồng làm cảnh ở sân vườn.

• Tên khoa học: Tagetes erecta L
• Thuộc họ thực vật: Asteraceae.

Công dụng của cúc vạn thọ

Công dụng cúc vạn thọ trong y học

• Y học cổ truyền: Nhiều nghiên cứu nhận định, cúc vạn thọ được khuyến cáo sử dụng điều trị các bệnh liên quan đường tiêu hóa. Chẳng hạn: đau bụng, chữa đau dạ dày, tiêu chảy, làm mát gan, trị nôn mửa, kiểm soát ký sinh trùng trong ruột và khắc phục tình trạng đầy hơi. Ngoài ra, đây còn là vị thuốc chữa đau răng ở trẻ.
• Y học hiện đại: Con người sử dụng cúc vạn thọ để chiết xuất chất lutein. Chất này chống oxy hóa tốt giúp cải thiện thị giác và chữa các bệnh về mắt.

Công dụng của hoa cúc vạn thọ trong nông nghiệp

• Lĩnh vực trồng trọt: Con người tận dụng cúc vạn thọ để đẩy lùi giun tròn, khả năng chống các loài Pratylenchus penetrans gây bệnh cho cây trồng hiệu quả.
• Một nguồn tài liệu của Thái Lan đã chứng minh, cúc vạn thọ có thể hấp thụ thạch tính tích lũy khoảng 41% trong lá. Vậy nên, nó cải thiện đất trước tình trạng nhiễm chất từ thuốc trừ sâu. α-Terthienyl trong cúc vạn thọ là thành phần quan trọng giúp cải thiện đất.
• Trong chăn nuôi: Nó dùng làm thực phẩm cho gà giúp lòng đỏ nhiều và màu vỏ tươi hơn cho trứng.

Công dụng cúc vạn thọ đối với công nghiệp thực phẩm

• Tinh dầu loại hoa này có màu vàng/màu cam. Đây là màu thực phẩm được phép dùng ở những nước châu Á trong EU, New Zealand và Úc.
• Các món ăn Ấn Độ có màu sắc vàng ngô được chiết xuất từ cúc vạn thọ. Ở Campuchia, lá non sử dụng như một loại gia vị.

Đặc điểm sinh học của hoa cúc vạn thọ

• Là cây thân thảo mọc đứng với chiều cao 0.6 đến 1m được phân nhánh thành bụi với các cành nằm trải ra. Lá chét nhỏ giống như hình thuyền, nhọn phần đầu, hình răng cưa ở mép lá. Lá mọc cách và có những nhánh phụ ở mỗi nách. Phần tán lá có mùi thơm như xạ và hăng.
• Bông hoa dạng đầu tỏa tròn có đường kính khoảng 5-8cm. Nó mọc đơn hoặc tụ thành chùm trên ngọn cây, cành.
• Cánh hoa mềm mại rất đẹp nhờ mép lượn sóng nhẹ nhàng. Hai màu nổi bật của loài hoa này là: vàng và vàng cam. Mùa đông đến mùa hạ thì cây ra hoa. Đặc biệt, thời gian bông nở kéo dài khá lâu dù thân và lá đã tàn. Khi hoa tàn sẽ để lại những quả bế 1 – 2 vẩy ngắn.

Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc hoa cúc vạn thọ

Giai đoạn cây cúc vạn thọ con

• Yêu cầu đất gieo hạt phải tơi xốp, thoát nước nhanh tạo điều kiện giúp rễ phát triển tốt.
• Hỗn hợp đất phải sạch tránh gây bệnh cho cây con với 3 phần theo tỷ lệ 10:4:1 lần lượt là: tro trấu, đất cát hoặc đất thịt, xơ dừa và phân chuồng ủ hoai.
• Chúng ta có thể dùng khay, bầu nilon, lá chuối hoặc bầu giấy kích thước 4cm x 6cm. Tuy nhiên, mọi người thường gieo trực tiếp trên liếp.
• Trước khi gieo, bạn tưới nước rồi mỗi bầu cho một hạt cắm đầu nhỏ xuống đất. Sau đó, bạn tưới nhẹ nước cho đủ ẩm.
• Bầu/khay/liếp phải đặt cách mặt đất tầm 20-25cm có kẽ hở dễ thoát nước.
• Chờ khoảng 3-5 ngày hạt sẽ nảy mầm. Lúc này, cây con cần được che nắng. Sau 5 ngày tính từ thời điểm gieo, mỗi buổi sáng bạn nhấc giàn che đến 10h thì đậy lại. Sau 10 ngày, bạn không dùng đến giàn che nữa.

Giai đoạn cúc vạn thọ trưởng thành

Trồng ra đất

• Bạn chọn vùng đất tơi xốp rồi bón lót hỗn hợp 3 khối phân chuồng + 100kg lân + 50kg cho 1000m2.
• Chiều ngang luống trồng 100 – 150cm, chiều cao khoảng 20 – 35 cm. Chú ý, mùa mưa thì lên luống cao hơn tránh ngập úng.
• Khoảng cách giữa các cây là 25 – 30cm, các hàng 30 – 35 cm.

Trồng vào chậu

• Chúng ta có thể trồng 1,2,3 hay 5 cây vào một chậu tương đương kích thước khoảng 20 – 25 cm. Đối với chậu lớn hơn thì lượng cây trồng nhiều hơn.
• Đất trồng trộn cho 1000 giỏ tương đương: 500kg đất thịt + 300kg phân hoai + 10kg bánh dầu giã nhuyễn và 300kg tro trấu. Lúc đầu, chúng ta chỉ cho đất vào khoảng ½ giỏ. Lượng còn lại sẽ lấp đầy khi bón thúc.
• Sau đó, bạn bắt đầu cho cây con vào và lấp đất đến cặp lá mầm nên trồng vào buổi chiều mát.

Bón phân cho cúc vạn thọ

Trồng ra đất

• Sau 10 ngày trồng: bạn sử dụng 1kg DAP hòa tan trong nước rồi tưới vào gốc 1000 cây.
• 10 ngày sau, số cây này nhưng với 2kg DAP.
• 10 ngày sau nữa, bạn dùng 3kg 16-16-8 bón thúc cho cây.

Trồng trong chậu

• 10kg bánh dầu ngâm trong 50l nước sử dụng trong thời gian cây sinh trưởng.
• Sau 15 ngày trồng, bạn tưới phân lần đầu với nồng độ thấp hơn. Tỷ lệ 400 lít nước với 5 lít bánh dầu và 200g phân NPK 16:16:8 cho 1.000 giỏ. Cứ sau 10 ngày, chúng ta tưới phân 1 lần nhưng tăng lượng nước bánh dầu lên 6 lít.
• Bón thúc sau 15 ngày trồng ra giỏ: 300 kg trấu + 100 kg phân chuồng hoai + 500kg.

Cơi ngọn cho cúc vạn thọ

• Cây trồng được 30 – 35 ngày đã đủ kích thước để cơi ngọn. Những cây phát triển tốt thì chúng ta để lại 5-6 cặp lá, cây phát triển kém thì để lại 4 cặp.
• Cơi ngọn xong, bạn nhớ dùng phân bón để tạo mầm chồi từ nách lá. Khi nụ chính vươn lên cao thì lặt chèo, bỏ hết các chồi nhỏ chỉ để lại nụ chính.

Các lưu ý khác về cúc vạn thọ

Một số bệnh thường gặp ở cây này: héo do nấm, quăn đọt do bọ truyền virus. Nguyên nhân chính vì độ ẩm quá cao, độ dinh dưỡng không cân đối, mưa lớn hoặc tưới mạnh nước. Sử dụng các loại thuốc: Aliette, Rovral, Daconil, Foraxyl phòng ngừa nấm gây hại và dùng Starner chống vi khuẩn. Tránh lây lan bằng cách nhổ hết cây bệnh.

Cúc vạn thọ thường bị sâu vẽ bùa có thể dùng Tregart, Regent để điều trị. Sử dụng Sherpa, Supracide để phòng chống sâu ăn lá.

Chúng ta nên bố trí trồng ở nơi thoáng mát, không bị bóng rợp. Trong quá trình sinh trưởng, chúng ta theo dõi liên tục để phát hiện và xử lý kịp thời khi gặp vấn đề.

Giai đoạn hoa bắt đầu ló ngòng nên phun thuốc trừ sâu Viphenxa, Supracide pha loãng để xua đuổi bướm không đẻ trứng vào hoa. Sử dụng thêm phân hữu cơ Supermes giúp cây sinh trưởng tốt, hoa nở tươi đẹp và lâu tàn.

Kỹ thuật chăm sóc hoa vạn thọ nở hoa ngay Tết

Tưới nước

Thường xuyên tưới nước theo tần suất 3 lần/ngày vào sáng sớm, khoảng 10 giờ sáng và sau 16 giờ. Trong đó, tưới nhiều vào buổi sáng và những lần còn lại tưới ít hơn. Nếu trời mưa, hoặc đất trồng thừa nước cần xới xáo để thoát nước

Bón phân

Tiến hành bón thúc 10 ngày sau khi trồng hoa vạn thọ ra chậu và sau đó cứ cách 7 ngày tiến hành bón phân 1 lần. Tổng cộng bón 4 lần cho cúc vạn thọ tới ngày cây nở hoa

Ở những lần bón, bổ sung thêm 20-30 gram phân trùn quế/chậu và các enzyme sinh học như GE chuối, GE gừng…

Phòng trừ sâu bệnh hại

Hoa vạn thọ thường dễ héo rũ gây chết cả cây do nấm, quăn đọt do bọ trĩ truyền virus. Ngoài ra, còn thường xuyên bị sâu vẽ bùa và sâu ăn lá xâm hại. Do đó, cần thăm vườn và tiến hành phòng trừ kịp thời.

Kết.

Trên đây, Báo khuyến Nông đã chia sẻ với các bạn một số thông tin về đặc điểm, tác dụng, cách trồng và chăm sóc cây hoa cúc vạn thọ. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin bổ ích nhé!