Loài hoa mộc lan từ xa xưa đã gắn với truyền thuyết cô gái hiếu thuận cải trang thành nam nhi thay cha già tòng quân ra trận. Giữa muôn ngàn hiểm nguy, sắc hoa tinh khôi ấy vẫn tươi đẹp, tên của người con gái ấy đặt dựa theo tên một loài hoa có thật: hoa mộc lan. Hoa mộc lan tượng trưng cho vẻ đẹp kiều diễm, mạnh mẽ, bình dị, niềm tin, đức hi sinh và lòng dũng cảm.
Cây mộc lan là gì?
Cây hoa mộc lan được biết đến với nhiều tên gọi khác: cây mộc giáng hương, cây mộc hương, hoa một, bạch ngọc lan, hoa mộc niên… tuy nhiên những tên gọi đó cũng ít người dùng. Mộc lan có tên khoa học Magnoliaceae có nguồn gốc từ Pháp, Châu Âu, phổ biến ở các nước ôn đới và cận nhiệt đới.
Cây hoa mộc lan là loại cây bóng mát, thân gỗ với cành lá rắn chắc, sống lâu năm, chiều cao mộc lan có thể đạt tới 30m nếu hợp khí hậu, thổ nhưỡng. Lá mộc lan hình bầu dục, thuôn dài, màu xanh đậm đầy sức sống, lá bóng ở mặt trên, mặt dưới có lông tơ mịn, dầy ,mọc so le, mép nguyên. Hoa mộc lan rất to, đường kính lên tới 12-15cm, với hình dáng ngộ nghĩnh như hai bàn tay úp lại. Cánh hoa hình trứng, dày, bóng, mịn màng với 9-12 lớp. Hoa mộc lan lại rực rỡ nhiều màu sắc từ hồng, trắng, vàng, tím nhạt. Cánh hoa dầy khỏe mạnh nên hoa rất bền, hoa nở kéo dài từ đến cả tháng.
Hoa mộc lan không chỉ đẹp mà còn có hương thơm rất quyến rũ, thường dành để chế tạo nước hoa. Hoa mộc lan mọc ở đầu cành, nách lá nên rất sai hoa, mỗi đợt hoa có hàng trăm bông chen chúc trên một cây nên trông cây càng thu hút. Điểm nổi bật nữa là mộc lan rụng lá trước khi nở hoa nên trên cây như được thắp lên hàng trăm ngọn lửa bồng bềnh, rực rỡ trông như hoa giả được cắm lên cành . Nhị hoa cũng nhiều màu sắc.
Mộc lan nở hoa vào mùa xuân, hoa sai nhưng cây khó đậu quả và khó gieo từ hạt.
Ứng dụng và lợi ích cây hoa mộc lan
Loài hoa mộc lan tượng trưng cho vẻ đẹp thanh cao, quý phái, lộng lẫy và tình yêu thiên nhiên vô bờ bến. Hoa của cây mộc lan nở nhiều nhất có 2 mùa trong năm nhưng hoa đẹp, độc đáo nên vẫn được nhiều người chơi hoa chọn làm cây cảnh trang trí cho ngôi nhà. Cây hoa mộc lan còn thể hiện lòng quảng đại, nhân từ. Vì thế mộc lan được lựa chọn làm quà tặng thể hiện lòng ngưỡng mộ đối với người nhận.
Hoa mộc lan theo phong thủy Phương Đông thì nó có tính phong thủy cao, cây mà trồng trước nhà mang lại nhiều vượng khí cho ngôi nhà, gia chủ có khả năng thăng tiến trong công việc…
Cây mộc lan có tán lá dầy và to, có khả năng thanh lọc không khí hiệu quả đem đến không gian trong lành nên được trồng ven đường ở nhiều quốc gia, trồng sân vườn nhà phố…
Cây mộc lan cho bóng mát nên được trồng ở hiên nhà, cổng nhà, sân vườn biệt thự… vừa có giá trị làm đẹp mang tính độc đáo vừa có giá trị làm cây bóng mát trước nhà rất tốt
Cây hoa mộc lan kết hợp với hoa hải đường, hoa mẫu đơn trong phong thủy thể hiện sự sang trọng, đẳng cấp, sự giàu có và địa vị dòng tộc. Cây hoa mộc lan quý hiếm đến nỗi chỉ được trồng trong vườn thượng uyển nơi cung đình hoa lệ
Hoa mộc lan có vẻ đẹp sang trọng, thuần khiết, bền vững là biểu tượng của hạnh phúc nên được sử dụng nhiều trong lễ cưới làm hoa cô dâu, vừa đẹp vừa thơm.
Cây hoa mộc lan có hình dáng tuyệt đẹp được lựa chọn số 1 trong việc trang trí sân vườn, danh lam thắng cảnh đền chùa, công viên, biệt thự… hoặc trồng chậu trưng ở hiên nhà, ban công,… thể hiện lòng hiếu khách của chủ nhà.
Mộc lan có thân dáng đẹp còn được trồng làm cây bonsai nghệ thuật.
Gỗ mộc lan là loại gỗ quý, bền, thơm, không mối mọt được dùng làm đồ gỗ thủ công mỹ nghệ, đồ nội thất cao cấp, đóng tàu, thuyền, ca nô lớn.
Hương mộc lan rất thơm nên còn được ưa chuộng chiết xuất nước hoa.
Cây hoa mộc lan còn dùng làm thuốc chữa bệnh
- Trong Đông y, hoa mộc lan có tính ấm, vị cay, có tác dụng chữa đau bụng kinh, đau răng, tiểu tiện khó, ho nhiều đờm, bạch đới, viêm mũi, viêm xoang…
- Nụ hoa sắc uống dùng như thuốc bổ
- Rễ Mộc Lan có vị ngọt, tính bình, hơi chát chữa phong tê thấp, đau lưng, chỉ thống, khử phong.
- Quả mộc lan làm thuốc chữa đau gân, đau thận do lạnh,đau dạ dày…
- Vỏ thân mộc lan sắc nước uống giúp tăng sắc đẹp, sáng mắt.
Cách trồng hoa mộc lan trong chậu
Chọn nơi có ánh nắng chiếu vừa đủ- không quá nắng. Do mộc lan có lá lớn nên mất nước nhanh nếu nơi quá nắng nóng.
Chuẩn bị đất tơi xốp. chậu trồng vừa đủ với không gian sống và đủ cho cây phát triển.
Chọn chậu trồng cây hoa có đường kính phải lớn một chút tầm 1m – 1,7m, lót một lớp đất tơi xốp nhiều dinh dưỡng được chộn với phân bò khô hoặc phần gà đã qua ủ.
Cắt hết dây bầu của cây giống nhưng hạn chế làm bể bầu đất, Sau đó phải đặt cây mộc lan vào giữa và lắp thêm đất trộn phần bò và xơ dừa để đất trên bề mặt góc cây tươi xốp nhất giúp giữ ẩm và làm mát cho cây
Lưu ý: Cần phải chú ý lỗ thoát nước ở dưới đáy chậu để trành cây bị ngập nước khi bị tưới thừa nước hoặc khi cây bị ngập nước do mưa.
Cách trồng hoa mộc lan ra đất
Có rất nhiều hướng dẫn trồng cây hoa mộc lan làm cây bóng mát đẹp trước nhà, chúng tôi hướng dẫn các bạn những bước cơ bản, đơn giản nhất để trồng cây mộc lan trước nhà để cây sống tốt và phát triển một cách nhanh nhất.
Bước 1 : Đầu tiên bạn phải chọn được vị trí đặt cây mộc lan như đất thoáng, đất tơi xung quanh tơi xốp, có khả năng thoát nước tốt nhất (cây cây hoa mộc lan là cây có khả năng chịu úng rất kém. Vệ sinh dọn sạch khu vực trồng cây hoa mộc lan, diệt các loại cỏ dại đặc biệt là diệt các ổ kiến ở gần.
Bước 2 : Đào hố trồng cây, tùy vào kích thước của bầu mộc lan để chọn kích thước thích hợp nhất, nên đào hố rộng hơn bầu từ 20-30cm , ví dụ bầu 60cmx60cmx60cm thì bạn phải đào hố 80cm x 80cm x 80cm như vậy lúc xuống bầu sẽ tốt nhất và không lam tổn thương rễ, thân cây. Đào hố xong có thể dải 1 lớp đất chộn phân bò khô và xơ dừa xuống dưới để lót hố
Bước 3: Đưa cây mộc lan đến nơi trồng đã được chuẩn bị sẵn, tháo bỏ dây, bao bọc quanh bầu cây
Bước 4 : Vận chuyển cây đến nơi trồng : với nhưng cây bán kính gốc nhỏ có thể vận chuyển dễ dàng , còn những cây gốc lớn phải đảm bảo ô tô , xe cẩu phải đi được vào đến chỗ trồng cây. Xe cẩu phải cẩu cây đặt đúng vào hố đã đào sẵn đảm bảo bầu đất ko bị va đập. đặt bầu cây vào chính giữa hố đảm bảo cây trồng thẳng đứng ,đặt cây sao cho cổ rễ ngang mặt đất là vừa, lưu ý không nên trồng quá sâu hoặc quá cạn . Tiếp theo cho đất đã trộn phân hữu cơ vào hố, lấp đất đến quá nữa hố rồi nén đất cho chặt và tưới đẩm. Đối với cây hoa mộc lan đảm bảo đất nén chặt, tưới nước đều để cây đứng thẳng không bị nghiêng.
Bước 5: Dùng các cọc tre, gỗ, hay sắt đã chuẩn bị trước để cố định cây vì lúc này rễ cây yếu chưa bám được vào đất, cố định như vậy cây sẽ đứng chắc và có thời gian để rễ cây ăn sâu vào đất, nên cắm cọc chéo như kiềng 3 chân và thân cây ở giữa kiềng 3 chân đó, chiều cao cọc tính từ mật đất lên vị trí tiếp xúc cần đặt từ 1/3 chiều cao cây.
Bước 6: Phải tưới ngay sau khi trồng xong , nên tưới thường xuyên (trừ những ngày mưa dầm) từ gốc đến ngọn để cây luôn được xanh tốt. Cây mộc lan là cây chịu úng kém nên tưới nước phải đúng liều độ, không tưới quá đẫm.
Bước 7 : Chăm sóc cây sau khi trồng, đặc biệt cây sau khi trồng xong còn rất yếu nên phải được chăm sóc,diệt sâu bọ, cắt tỉa, bón phân kích thích ra dễ, làm cỏ dại thường xuyên theo định kỳ mỗi tháng.
Chăm sóc cây hoa mộc lan cho nhiều hoa
Cây hoa mộc lan ưa khí hậu nhiệt đới nên dễ trồng tại Việt Nam, chúng ta cần chú ý như sau:
Khi mới trồng: cần tưới nước đầy đủ, giữ ẩm điều độ, có cột chống gió lay, cắt lá héo úa.
Khi cây đã ra rễ: tưới nước 2-3 ngày 2-3 lít nước. Sau 3 tháng khi cây có lá xanh thẫm, nhiều cành dài hơn 15cm thì bón phân NPK 10-12-10, phân hữu cơ.
Khi cây ra hoa: tưới nước đều để hoa căng, bền.
Khi cây rụng hoa: cần cắt tỉa hoa, lá,cành cho cây phát lộc mới.
Ánh sáng: cây ưa sáng vừa phải, ánh sáng khuếch tán khoảng 70%,tránh nắng nóng gay gắt đặc biệt mùa hè phải che nắng chiếu trực tiếp. Lá mộc lan to nên dễ mất nước khi nắng chiếu trực tiếp.
Nhiệt độ: cây hoa mộc lan ưa mát, chịu nóng kém nhưng chịu lạnh tốt. Nhiệt độ phù hợp từ 16-28oC.
Độ ẩm: mộc lan ưa ẩm trung bình.
Đất trồng:mộc lan chịu úng kém vì thế khi trồng cây bạn nên lựa đất thoáng xốp, giàu dinh dưỡng, nhiều mùn và trồng gốc cao cách mặt đất khoảng 15-20cm . Bón lót bằng phân hữu cơ khi trồng cây. Nên sử dụng đất thịt chứa tro trấu, xơ dừa, xỉ than để thông thoáng. Mộc lan ưa đất axit nhẹ hoặc trung tính, hơi kiềm, tránh đất khô cằn hoặc úng ngập.
Kết.
Trên đây, Báo Khuyến Nông đã cung cấp cho các bạn một số thông tin về đặc điểm, công dụng, ý nghĩa, cách trồng và chăm sóc Cây hoa mộc lan. Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin thật bổ ích nhé!
