Ếch Đồng – Tìm hiểu đôi nét về đặc điểm chung và cách làm giàu từ nghề nuôi ếch

Ếch đồng chắc không còn xa lạ đối với các bạn ở vùng dồng quê. Vào mùa mưa cứ mỗi đêm xuống là nge tiếng Ếch kêu in õi. Ếch được tìm thấy trong tự nhiên và Ếch nuôi, thịt Ếch chứa nhiều chất dinh dưỡng và đặc biết hơn nữa là chế biến được rất nhiều món. Để hiểu rỏ hơn về loài Ếch này BaoKhuyenNong mời các bạn theo dõi trong bài viết dưới đây nhé.

Đặc điểm chung của Ếch đồng

Hình thái, cấu tạo

Ếch thuộc lớp lưỡng thể vừa sống dưới nước vừa sống trên cạn, trong chu trình sống của lớp này phải có giai đoạn sống dưới nước và thời gian sống dưới nước dài hay ngắn tùy loại.

Ếch có giai đoạn nòng nọc sống dưới nước khoảng 3 tuần và thở bằng mang. Ếch trưởng thành thở bằng phổi nhưng phổi còn ở dạng sơ khai chỉ tham gia hô hấp 20%, chủ yếu ếch hô hấp bằng da nhờ hệ thống mạng lưới mao mạch dưới da. Đặc biệt da ếch dễ lột do cơ dưới da chỉ dính vào da ở 1 vài điểm chứ không dính hoàn toàn. Ngoài ra trên da của ếch còn có tuyến nhờn vừa giúp bảo vệ da vừa có tác dụng tự vệ.

Ếch thích sống nơi đầm lầy, đồng ruộng nước ngọt, không phèn, đặc biệt phải yên tĩnh, mát mẻ (không có nắng gay gắt). Trong tự nhiên ếch thường đào hang để trốn tránh kẻ thù ( người, rắn, chuột, … ) và để trú đông.

Ếch là loại dị hình phái: con cái > con đực.

Tính ăn

Trứng ếch sau khi nở ra thành nòng nọc, sống trong nước và tự dưỡng bằng noãn hoàn trong 3 ngày. Nòng nọc thích ăn động vật phù du: trùng chỉ, tảo, bobo.
Ếch trải qua quá trình biến thái gồm 2 giai đoạn chính:

• Nòng nọc phát triển thành ếch con. Lúc này thức ăn chủ yếu của chúng là các động vật nhỏ như côn trùng sống trong nước, …
• Khi trưởng thành ếch là loài ăn tạp thiên về động vật, đặc biệt động vật sống. Ếch bắt mồi bằng lưỡi. Nhiều nghiên cứu cho rằng ếch nuôi bằng côn trùng sống sẽ tăng trưởng nhanh hơn và trưởng thành sinh dục sớm hơn.

Hiện nay, trên thực tế tại các mô hình nuôi thâm canh hay bán thâm canh ếch Thái Lan, ếch đã được tập cho ăn thức ăn công nghiệp như cám viên dạng nổi hay các loại thức ăn chế biến khác. Tuy nhiên, nhu cầu dinh dưỡng của ếch khá cao, vì thế khi nuôi nên chọn thức ăn đủ dưỡng chất, nhất là độ đạm phải bảo đảm từ 26 – 40 %.

Đặc điểm sinh trưởng

Đối với ếch đồng (Rana rugulosa): Nếu nuôi từ ếch giống cỡ 20 – 30 g/con, sau 5 – 6 tháng nuôi và cung cấp đủ thức ăn ếch có thể đạt trọng lượng 90 – 100 g/con.

Đối với ếch có nguồn gốc từ Thái Lan (Rana tigerina): Cung cấp thức ăn đầy đủ sau 3 – 4 tháng có thể đạt 150 – 250 g/con.

Đặc điểm sinh sản

Trong tự nhiên ếch bắt cặp sinh sản vào mùa mưa khoảng từ tháng 5 – 11, mùa khô ếch không sinh sản. Nhưng với các tiến bộ của khoa học kỹ thuật hiện nay, sản xuất giống nhân tạo có thể cho đẻ quanh năm. Ếch nuôi được 8 tháng tuổi là có thể sinh sản.

Số lượng trứng một lần ếch cái sinh sản từ 1.000 – 4.000 trứng/lần, ếch có thể đẻ 3 – 4 lần trong năm, đối với ếch cho sinh sản nhân tạo có thể để từ 6 – 8 lần trong năm.

Sau 18 – 24 giờ trứng nở ra thành nòng nọc. Sau 48 giờ nòng nọc bắt đầu ăn thức ăn ngoài. Sau 20 -28 ngày nòng nọc biến thái thành ếch con (đã rụng đuôi và ra đầy đủ 4 chân). Thời gian và tỉ lệ biến thái từ nòng nọc thành ếch con phụ thuộc vào điều kiện môi trường và dinh dưỡng. Ếch con sẽ nhảy lên cạn nhưng thích sống nơi đầm lầy, ẩm ướt và ăn được nhiều loại thức ăn, thức ăn chính là các loại động vật nhỏ trong môi trường. Đối với ếch Thái Lan có thể dùng thức ăn tổng hợp dạng viên cho ăn.

Tập tính sinh sống

Ếch thích sống ở nơi đồng ruộng, đầm, hồ, ao, ven sông suối, đặc biệt thích nơi yên tĩnh, ẩm ướt. Da ếch có tuyến nhầy để giữ ẩm, dưới da có màng lưới các mao mạch, giúp cho nó thở qua da, khi mất nước, khô da ếch có thể bị chết.

Ếch bơi nhanh, nhảy xa có thể tới 1 m. Ếch đào hang để ẩn tránh dịch hại ăn ếch như: chuột, rắn… Bình thường nó vào hang để trú ẩn. Mùa đông chúng ẩn trong hốc hang ở bờ vực nước gọi là “mà” để trú rét. Ếch không thích sống ở những nơi nước chua hoặc mặn, cần yên tĩnh ít có người qua lại.

Điều kiện môi trường sống của ếch

Những điều kiện cơ bản quyết định sự sống của ếch là: Khí hậu nóng nhiệt độ thích hợp 25 – 280, độ ẩm không khí cao, ẩm độ thích hợp nhất 80%, có vực nước ngọt.

Ngưỡng nhiệt độ đối với sự sống của ếch:

• Nhiệt độ ếch bị tử vong: 0oC
• Nhiệt độ ếch bị lạnh cóng: 8 – 90oC
• Nhiệt độ ếch bị tê liệt vì nóng: 400oC
• Nhiệt độ cao làm ếch bị tử vong: 500oC

Nồng độ muối trong nước chỉ cần khoảng 1% cũng đủ làm cho nòng nọc và đa số ếch bị tử vong.

Kỹ thuật nuôi Ếch đồng

Chọn địa điểm nuôi Ếch

Chọn điểm nuôi Ếch phải đáp ứng các tiêu chí sau để thuận lợi cho quá trình chăm sóc và quản lý:

• Vườn hoặc ao có diện tích từ 50m2 trở lên
• Có nước sạch chủ động
• Có tường gạch bao quanh
• Có hang trú ẩn cho ếch
• Bờ ao, mương trồng cây xanh tạo bóng mát
• Mặt nước thả bèo tây hoặc rau muống ính 2/3 diện tích ao
• Trong vườn tạo thêm ánh sáng màu và trồng nhiều hoa.

Thả giống

Ếch giống cỡ 5 – 10g/con, đảm bảo chất lượng và quen ăn thức ăn chế biến. Mật độ thả : 40 – 60 con/m2.

Cho ăn

Thức ăn : Ngoài các loại giun đất, giòi, tôm tép, cua và các loại côn trùng khác cho ếch ăn thêm bột ngũ cốc nấu chín để nguội (80%) trộn với cá tạp ruột ốc xay nhỏ (20%)

Khẩu phần ăn trong ngày bằng 8 – 10% trọng lượng ếch trong ao, cho ăn 2 lần (sáng và chiều) trong ngày

Trước khi cho ếch ăn, phải vệ sinh sạch sẽ sàn ăn.

Chăm sóc và quản lý

Tạo thêm thức ăn cho ếch : Trong khu nuôi ếch thả cua, cá vào nuôi trong ao, mương hoặc đào hố cạnh ao để bỏ phân bắc, cá chết, gà chết ít ngày sẽ sinh giòi bọ, vớt giòi, bọ rửa sạch cho ếch ăn

Hằng ngày theo dõi mọi hoạt động của ếch : Mức ăn, tốc độ lớn, tình hình bệnh, chất nước xử lý kịp thời khi có tình huống xảy ra

Sau khi thả giống, nuôi 4 – 5 tháng, ếch có thể đạt 80 – 100 g/con.

Các bệnh thường gặp ở Ếch đồng và cách chữa trị

Bệnh trướng hơi

Triệu chứng: thường thấy ở nòng nọc, bụng trướng to và ngửa bụng lên mặt nước, bệnh này do nước thối bẩn, thức ăn ươn thối.

Chữa trị: Phải tháo hết nước trong bể, vớt nòng nọc thả vào chậu chứa khoảng 5 lít nước hoà với 3 lọ Penicillin loại 1 triệu đơn vị, ngâm tắm nòng nọc trong 30 phút rồi thả vào bể đã làm vệ sinh, thay nước mới. Cũng có thể tắm bằng Sunfat đồng (CuSO4 ) nồng độ 5 phần triệu hoặc nước muối ăn 3% trong 10 phút.

Bệnh đường ruột (bệnh kiết lỵ)

Triệu chứng: thường thấy là ếch bài tiết ra phân trắng và phân sống. Khi bị bệnh hậu môn đỏ, bóp hậu môn thấy máu chảy ra.

Chữa trị: Dùng một viên Ganidan/1.000-3.000 con/ngày ( hoặc 1 viên/1kg thức ăn), trộn vào thức ăn liên tục trong 3-4 ngày. Khi nòng nọc bị bệnh phải giảm lượng thức ăn xuống còn 50% lượng thức ăn hàng ngày.

Bệnh đốm đỏ đùi

Triệu chứng: Bệnh do vi khuẩn gây nên. Ở đùi ếch có những đốm đỏ, sau vài ngày không chữa kịp thời sẽ bị lở loét. Bệnh thường thấy ở ếch giống.

Chữa trị: Khi phát hiện bệnh, trước hết phải thay nước, nếu không hiệu quả phải dùng thuốc Sunfat đồng phun xuống ao và vườn. Liều lượng 1,5g/m3. Bệnh này rất dễ lây lan do đó cần có biện pháp đề phòng lây lan thành dịch.

Bệnh trùng bánh xe

Triệu chứng: Ký sinh ở da nòng nọc, khi trời nóng, gió đông thường xảy ra bệnh này. Khi có trùng ký sinh, da ếch tiết ra nhiều dịch nhờn, tạo nên những điểm màu trắng bạc.

Chữa trị: Dùng sunfat đồng liều lượng 2-3g/m3 nước phun toàn ao, hoặc tắm cho ếch với liều lượng 5-7g/m3 trong vòng 10-15 phút, hay tắm trong nước muối 2-3% trong vòng 10-15 phút.

Các món ăn bổ dưỡng chế biến từ thịt Ếch đồng

Trong thịt ếch chứa nhiều chất dinh dưỡng, nó có nhiều protein, chất béo, đường, canxi, phốt-pho, kali, natri, sắt, đồng, magie, kẽm, selen, vitamin A, vitamin nhóm B, D, E, biotin, caroten. Phân tích cụ thể cho thấy trong 100g thịt ếch có 75g nước, 20g protein, 1,1g lipit, 3,9g tro, 22 mg canxi, 159 mg photpho, 1,3 mg sắt, 0,04 mg vitamin B1, 0,22 mg vitamin B12, 2,1 mg vitamin PP…cung cấp cho cơ thể khoảng 92kcal. Dưới đây là những món chế biến từ Ếch vừa đơn giản vừa giàu dinh dưỡng.

Ếch kho sả ớt

Nguyên liệu: 

• 500g thịt ếch
• Xả lát mỏng
• Ớt thái nhỏ
• Tỏi bằm nhỏ
• Dầu ăn, gia vị kèm theo (muối, đường, bột ngọt…)

Cách chế biến:

• Ướp Ếch với đường, nước mắm trong khoảng 30 phút cho gia vị thấm đều.
• Phi tỏi thơm, cho Ếch vào kho, khi gần chín thì cho thêm ớt và sả vào, nêm nếm vừa ăn.
• Công đoạn cuối cùng chỉ là bày trí và thưởng thức.

Ếch gam Gừng

Nguyên liệu: 

• 4 con ếch to
• 1 nhánh gừng
• Gia vị kèm theo (muối, đường, bột ngọt…)

Cách chế biến: 

• Ếch rửa sạch, chặt miếng vừa ăn. Ướp ếch với hạt nêm, để thấm khoảng 15 phút.
• Gừng gọt sạch vỏ và thái sợi.
• Làm nóng chảo dầu, phi thơm tỏi rồi cho Ếch vào xào săn.
• Nêm thêm gia vị vừa ăn, cho gừng thái sợi vào đảo nhanh tay thế là hoàn tất món ăn này.

Cháo ếch Singapore

• 200g gạo tẻ
• 50g gạo nếp
• 500g thịt ếch
• Hành lá, gừng, nước tương, nước màu, tiêu, dầu ăn
• Gia vị kèm theo (muối, đường, bột ngọt…)

Cách chế biến: 

• Gạo tẻ, gạo nếp cho vào nồi, đổ nước nấu cho đến khi nhừ, nêm thêm chút muối.
• Ếch làm sạch, ướp muối, nước tương, tiêu, chút đường, nước màu, để khoảng 15 phút cho thấm.
• Đặt lên bếp, kho riu riu cho thấm, cho đến khi thịt Ếch săn và nước sánh lại là được, rắc thêm hành lá, tiêu lên cho hấp dẫn.

Ếch xào sa tế