Cá Đuối thường được tìm thấy ở những vùng nước nông ven biển của những khu vực ôn đới. Chúng hầu như không hoạt động nhiều mà dành phần lớn thời gian chôn mình dưới cát, và thường di chuyển cùng với dòng chảy của thủy triều. Hãy cùng với chung tôi tìm hiểu thêm thông tin về cá đuối qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Cá đuối là cá gì?
Cá đuối tên tiếng anh là Ray. Trong 10 năm trở lại đây loài cá đuối nước ngọt xuất hiện ngày một nhiều tại nước ta. Nhiều người cũng có thú vui mua cá đuối về để nuôi tại nhà.
Có thể bạn không biết loài cá này đã có mặt trên trái đất cách đây hơn 300 triệu năm.
Cá đuối có xương không?
Cá đuối thực chất là tên gọi chung của nhiều loài cá như cá ó, cá đao… Loài cá này có thân hình mỏng và dẹt, đầu chúng tương đối nhỏ, có đuôi nhỏ, dài.
Hầu hết các loài cá đuối đều không có xương, hầu hết chỉ là sụn cứng nên thịt chúng rất ngon, ngọt, bùi. Trong thịt cá đuối cũng chứa rất nhiều chất calo
Cá đuối sống ở đâu
Cá đuối sống chủ yếu dưới đáy biển. Tùy thuộc vào từng vùng biển khác nhau mà vị trí cá đuối sinh sống và phân bố sẽ khác nhau.
Hiện chúng có mặt ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, có thể sống trong điều kiện môi trường nhiệt đới, cận nhiệt đới hay các khu vực có nhiệt độ lạnh giá.
Nếu như các loài cá biển thường sử dụng miệng và mang để lấy nước hít thở thì cá đuối lại hoàn toàn khác. Chúng sử dụng các lỗ thở trên thân mình để hút và đẩy nước ra bên ngoài.
Cá đuối có độc không
Trên thực tế cá đuối có loài có độc có loài lại không mang độc. Điển hình nhất là loài cá đuối gai độc.
Chúng thường có xu hướng tiếp cận các khu vực ven bờ biển cũng như tiếp cận các tàu bè để tìm kiếm thức ăn từ các mồi câu của ngư dân
Tại Nha Trang cũng đã ghi nhận rất nhiều trường hợp du khách bỏ mạng do bị cá đuối chích. Vậy nên, nếu có đi du lịch biển nghỉ dưỡng thì bạn cũng nên chú ý tránh các loài cá đuối ra nhé.
Nếu không có kinh nghiệm sẽ không thể tự phân biệt được loài nào có độc, loài nào không
Đặc điểm sinh học của cá đuối
Cá đuối thuộc lớp sụn, có thân dẹt và hình đĩa, tạo nên sự khác biệt so với các loài cá khác.
Kích thước cá đuối rất đa dạng, từ vài cm đến vài mét, tùy thuộc vào loài.
Đuôi cá đuối dài và mảnh, có vai trò quan trọng trong việc di chuyển và giữ thăng bằng.
Mắt và lỗ thở của cá đuối nằm trên mặt lưng, giúp chúng quan sát và hô hấp dễ dàng hơn khi di chuyển sát đáy biển.
Da cá đuối có thể nhẵn hoặc có gai, tùy thuộc vào loài. Gai cá đuối có thể chứa độc tố, gây nguy hiểm cho con người.
Cá đuối là động vật đẻ trứng, trứng được thụ tinh bên trong cơ thể con cái và nở ra cá con. Cá con sinh ra đã có khả năng tự kiếm ăn và tự vệ.
Lợi ích của cá đuối nước ngọt
Cá đuối bên cạnh lợi ích làm thực phẩm bổ sung hàm lượng protein, đạm, các chất dinh dưỡng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe con người.
Theo Đông y, cá đuối có vị ngọt, tính bình, hơi độc, tác dụng trị chứng đi tiểu buốt gắt, trắng đục, tiểu ra dưỡng chấp, “bạch trọc”, viêm sưng đau tinh hoàn, âm hộ do thấp nhiệt… Trị chứng thấp nhiệt viêm tiết niệu, sỏi thận tiết niệu, viêm phần phụ, viêm đại tràng, viêm gan vàng da, các chứng liên quan thấp nhiệt, huyết ứ, đau.
Chữa chứng tiểu đục “bạch trọc”: Dùng bài “Lẩu cá đuối”: cá đuối, thơm, cà chua, me, măng chua, đậu phụ; rau ăn lẩu như đậu bắp, bắp chuối, hoa lý, rau ngổ, ớt, gia vị vừa đủ. Công dụng: thanh thấp nhiệt, dưỡng tỳ thận… Trị chứng viêm tiết niệu, sỏi tiết niệu, lở ngứa, hoàng đản đi tiểu vàng đậm…
Chữa lở ngứa hai chân do thấp nhiệt. Dùng bài “Cá đuối nấu lá giang”: cá đuối, lá giang, đậu bắp, hoa chuối, cà chua, giá đậu, rau khèo nèo, rau đắng, tàu mùng, ớt, gia vị vừa đủ nấu ăn… Công dụng: thanh nhiệt lợi thấp, dưỡng huyết… dùng trị chứng tiểu ra sạn, viêm tiết niệu.
Chữa chứng vàng da do thấp nhiệt. Dùng bài “Cá đuối xào lăn”: cá đuối, hành tây, ngò om, nghệ, nấm mèo, miến dong, đậu phộng rang, nước cốt dừa, sả, ớt, gia vị vừa đủ xào ăn. Công dụng: thanh nhiệt lợi thấp, kiện tỳ thận… Trị chứng đi tiểu vàng, mệt mỏi, tăng men gan, các chứng tỳ thận.
Chữa sỏi tiết niệu (thạch lâm). Dùng bài “Cá đuối nấu măng chua”: cá đuối, măng chua, cà chua, dọc mùng, dứa, giá đậu, ngò gai, gia vị vừa đủ… Công dụng: thanh nhiệt, lợi thấp, bài thạch… dùng trị chứng thấp nhiệt, tiểu buốt gắt, tiểu khó, phì đại tuyến tiền liệt, viêm gan vàng da, men gan tăng ăn đều tốt.
Chữa viêm đại tràng: Dùng bài “Cá đuối om dưa chua”: cá đuối, dưa muối chua, cà chua, hành tươi, tiêu, ớt, gia vị vừa đủ nấu om ăn. Công dụng: kiện tỳ, thanh thấp nhiệt, tiêu viêm… Trị chứng, đại tiểu tiện không thông, tiểu vàng, tăng men gan.
Chữa bí tiểu: Dùng bài “Cá đuối nấu lá giang”: cá đuối, lá giang, thơm, cà chua, ngũ om, ngò gai, ớt, gia vị vừa đủ nấu canh ăn… Công dụng: thanh nhiệt, lợi thấp, ích tỳ thận… Trị chứng viêm tiết niệu, lở ngứa mông đùi, hai chân và các chứng thấp nhiệt.
Chữa viêm mào tinh hoàn. Dùng bài “Canh chua cá đuối”: cá đuối, cà chua, dứa, me, hoa chuối, giá đậu, đậu bắp, rau ngổ, hành, ớt, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: bổ hư, thanh thấp nhiệt. Trị tiểu tiện không lợi, viêm tiết niệu, viêm phần phụ, lở ngứa, mụn nhọt do nhiệt ứ.
Chữa phì đại tuyến tuyến liệt do thấp nhiệt. Dùng bài “Cá đuối om rau cần”: cá đuối, rau cần, cà chua, thì là, rau ngổ, hành lá, đậu bắp, ớt, gia vị vừa đủ om ăn. Công dụng: thanh nhiệt, lợi thấp, dưỡng tỳ thận… Trị chứng bí tiểu, viêm tiết niệu, tăng huyết áp, đàm trọc huyết ứ, chứng thấp nhiệt.
Phân loại các dòng cá đuối
Họ cá đuối có rất nhiều loại nhưng trong khuôn khổ bài viết này chúng tôi chỉ phân tích 3 dòng cá đuối nổi bật nhất là: Cá đuối gai độc, cá đuối sao và cá đuối dơi
Cá đuối gai độc
Cá đuối gai độc là loài cá nhanh nhẹn nhất trong họ cá đuối chúng có tên khoa học là Dasyatis Violacea.
Loài cá này di chuyển nhanh, nếu nhìn thoáng qua sẽ có cảm giác chúng đang bay trong nước.
Đặc biệt khi bơi dưới đáy biển cá đuối gai độc biết chủ động vùi cơ thể mình dưới lớp cát mỏng. Điều này giúp chúng nguy trang để trốn tránh kẻ thù và săn bắt con mồi
Cá đuối gai độc được tạo hóa ưu ái ban tặng những mũi gai độc ở đuôi. Chúng thường sử dụng những chiếc đuôi ma thuật của mình để nhắm vào kẻ thủ
Cá đuối sao
Cá đuối sao còn có tên gọi khác là cá đuối xanh. Về cơ bản hình dáng loài cá đuối sao trông khá giống loài cá đuối thông thường duy chỉ khác trên cơ thể chúng có các đốm xanh biển chấm trên thân.
Chúng sống chủ yếu ở ven sông, hồ. Món ăn khoái khẩu của cá đuối sao là tôm nhỏ, rươi, cá con.
Loài cá này có Lỗ mũi to, miệng cũng rất nhỏ, phần đầu có nhiều gai
Vây bụng tương đối nhỏ. Đuôi hẹp, ngắn, dài độ 1.5 lần chiều rộng của hân, có 1 gai đuôi, màng da dưới đuôi rộng dài, kéo dài đến mút đuôi, ở phía trên giữa sống đuôi có 1 đường gờ.
Cá ó dơi ( Cá đuối quỷ)
Loài cá ó dơi còn có tên gọi khác là cá đuối quỷ khổng lồ vốn có xuất xứ từ vùng biển Địa Trung Hải. Chúng xuất hiện nhiều nhất là ở Đại Tây Dương.
Về hình dáng loài cá đuối quỷ đen này có thân hình to lớn hơn nhiều so với cá ó dơi nhỏ. Kích thước cơ thể chúng có thể lên tới 5,2m, đuôi có nhiều gai
Cá đuối làm món gì ngon? Cách chế biến cá đuối không bị khai
Thịt cá đuối vốn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Đặc biệt ngay cả khi ăn nhiều cũng không có cảm giác bị ngấy, có thể sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.
Vậy nhưng để có thể làm được các món ăn ngon từ cá đuối mà không bị khai, đắng là điều không dễ dàng.
Dưới đây là một số tip nhỏ giúp bạn trị tận gốc mùi khai từ loài cá này
- Bước 1: Đầu tiên bạn nên sử dụng các loại cá tươi sống, to, mạnh khỏe sẽ phần nào giảm thiểu mùi khai nồng. Nếu tiết kiệm chi phí mà lựa chọn cá chết, ôi thiu thì việc nấu nướng sẽ gặp rất nhiều khó khăn
- Bước 2: Cắt bỏ các phần dư thừa không thể sử dụng được như nội tạng, mang, máu bầm…
- Bước 3: Loại bỏ lớp màng trắng trên dọc lưng của cá đuối. Đây là xương sống của cá cũng chính là nguyên nhân gây nên mùi khai khó chịu
- Bước 4: Sau khi loại bỏ được lớp màng đen đó thì bạn nên rửa cá đuối lại dưới vòi nước sạch. Đồng thời, sử dụng muối hạt, rượu trắng, giấm để bôi lên toàn thân cá để loại bỏ các vi khuẩn và tẩy sạch dịch tanh, nhầy nhớt
- Bước 5: :Lưu ý loại bỏ nội tạng nhưng bạn cần giữ lại gan cá đuối. Bởi có thể tận dụng để làm nước chấm sẽ vô cùng hấp dẫn.
- Bước 6: Tùy thuộc vào những món ăn bạn chuẩn bị làm mà có thể cắt khúc thân cá thành nhiều phần nhỏ để thuận tiện cho việc tẩm ướp, nướng, hấp…
Cách làm lẩu cá đuối
Lẩu cá đuối là món ăn vô cùng hấp dẫn trong những ngày mưa hoặc trong các đêm đông lạnh giá.
Thịt cá đuối vốn dai, ngọt thanh hòa hợp với vị cay nồng ấm của nước lẩu nếu ai đã một lần thưởng thức sẽ bị chinh phục 100%
Nguyên liệu cần chuẩn bị để chế biến món lẩu cá đuối
Cá đuối khoảng 1 con tùy thuộc vào số lượng người ăn mà bạn có thể mua nhiều hơn.
Ngoài ra nên chuẩn bị xương ống, măng chua, hành, tỏi, gia vị, hạt nêm, nước mắm, muối, tiêu, ớt, sả, hành, măng, hoa chuối…
- Bước 1: Bạn nên làm sạch cá để hạn chế mùi tanh, khai theo các bước như chúng tôi đã nêu ở trên
- Bước 2: Sau khi đã làm sạch cá bằng rượu trắng và giấm thì bạn nên tiếp hành tẩm ướp: 1 thìa cà phê hạt nêm, 1 thìa nước mắm. Trộn đều rồi thoa hỗn hợp đó lên thịt cá đuối để chúng ngấm đều vào thịt
- Bước 3: Nên vệ sinh sạch sẽ các loại rau, măng, me dưới vòi nước sạch. Luộc sơ qua măng sau đó bạn vớt ra nhúng vào chậu nước đá. Điều này sẽ giúp tẩy sạch các chất bẩn cũng như giúp măng giòn, dai
- Bước 4: Nhặt rau, loại bỏ phần rau vàng bị sâu úa, rửa sạch dưới vòi nước. Tiếp đó cần cạo sạch vỏ me, loại bỏ hạt, cho một chút nước sôi vào để chắt lấy phần cốt
- Bước 5: Phi thơm hành tỏi dưới chảo dầu sôi, khi hành dậy mùi thì cho thêm sả và me, măng đã xé sợi vào để xào qua. Đổ nước cốt me đã chuẩn bị vào để đun sôi cùng 1,5 lít nước
- Bước 6: Đổ sụn cá đã rửa sạch vào nước lẩu để nước ngọt và thơm hơn.
Nêm nếm gia vị sao cho phù hợp với khẩu vị của người ăn ( 2 thìa hạt nêm bột ngọt, một thìa cà phê đường, 2 thìa nước mắm). Khi nước lẩu sôi là bạn có thể thưởng thức rồi đó.
Chế biến món cá đuối xào lăn
Cá đuối xào lăn cũng là món ăn vô cùng hấp dẫn bạn có thể tự làm tại nhà theo hướng dẫn dưới đây của chúng tôi.
Hương vị chắc chắn sẽ không thua kém gì khi bạn ăn ngoài hàng đâu nhé
Nguyên liệu cần có
Thịt cá đuối tươi đã làm sạch, hành, sả, gừng, hành tây, nước mắm, rau thơm cùng các loại gia vị ăn kèm khác
Cách thực hiện
- Bước 1: Cá sau khi làm sạch, loại bỏ chất nhờn, cá đuối nên cắt khúc nhỏ vừa đủ ăn
- Bước 2: Tiến hành ướp cá với các nguyên liệu đã chuẩn bị sẵn như: hạt nêm, đường, muối, dầu hào cùng 3 thìa cà phê cà ria, hành, tỏi giã nát. Tất cả trộn thật đều để ngấm với thịt trong khoảng 20 phút
- Bước 3: Trên chảo dầu đun sôi bạn phi hành sả cho thật thơm rồi cho cá vào đảo đều cho thịt cá săn lại. Khi thịt cá đã đổi màu thì bạn đổ thêm nước vào tiếp tục đun cho đến khi cạn nước
- Bước 4: Khi thịt cá đuối đã gần chín thì bạn hạ nhỏ lửa và cho thêm hành tây và rau mùi vào để xào qua do dậy mùi rồi đổ ra đĩa.
- Bước 5: Trang trí trên đĩa cùng dưa chuột, ớt chuông thái nhỏ cho bắt mắt. Vậy là món cá đuối xào lăn đã hoàn thành rồi đó
Khô cá đuối làm món gì ngon?
Có thể bạn không biết khô cá đuối vốn là đặc sản của người dân An Giang. Cá đuối sau khi được bắt lên thì các ngư dân sẽ chặt nhỏ, tẩm ướp các gia vị và phơi trực tiếp dưới trời nắng.
Khô cá đuối có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như nướng, chiên, xào, rán
- Nếu làm khô cá đuối nướng thì vô cùng đơn gỉan bạn chỉ cần dùng một bếp than hoa hồng để nướng vàng. Sau đó dùng chày đập dập cá cho tơi ra, xé nhỏ để châm cùng tương ớt sẽ vô cùng hấp dẫn.
- Ngoài ra bạn có thể làm món gỏi xoài cá đuối. Trộn cùng một chút đường, nước mắt, tỏi, chanh, xoài thái nhỏ thành sợi. Đảo đều với nhau ăn sẽ vô cùng đậm đà
Cá đuối nấu canh chua
Chắc hẳn đối với mỗi người con đất Việt. Món cá đuối nấu canh chua ai cũng từng một lần được thưởng thức. Vị thơm, ngọt, bùi, dai của cá hòa quện với bị chua của khế và vị thanh của rau bắp chuối tạo cho người ăn một cảm giác lâng lâng, khó quên.
Nguyên liệu bắt buộc phải có: Cá đuối 1 con, cà chua, nửa quả dứa, me, hành, tỏi, rau , bắp cải, bột ngọt, gia vị, tiêu, ớt, đường, nước mắm….
Các bước tiến hành
- Bước 1: Vệ sinh rửa sạch cá, me, dứa và các loại rau ăn kèm bằng nước muối pha loãng. Thái nhỏ cà chua, hành băm nhỏ, phi thơm hành tím
- Bước 2: Đảo đều me chín với nửa bát nước ấm, giữ lại phần cốt me. Đổ bỏ hạt và xác me
- Bước 3: Cá đuối sau khi rửa sạch thì bạn nên tẩm ướp cùng các loại gia vị đã chuẩn bị sẵn. Đun sôi dầu già rồi phi thơm tỏi, khi dậy mùi thì bạn đổ đĩa cá đã chuẩn bị vào xào qua trong khoảng 5 phút
- Bước 4: Đun sôi nồi nước dùng bạn sẽ cần cho thêm nước cốt me đã làm ở trên cùng các loại gia vị nêm nếm sao cho vừa miệng.
Đổ cá đuối đã rán qua vào đun cho chín hẳn thì bạn cho thêm hành thơm, rau mùi và tía tô vào để món ăn dậy mùi thơm. Món cá đuối nấu canh chua ngon nhất là khi ăn kèm cùng chuối bắp, rau dọc mùng và giá đỗ nên bạn cần phải mua nhiều các loại rau này nhé.
